اندیشه

روایات متعدد نشان می دهد که اسلام به معماری توجه ویژه دارد

روایات بسیاری از شخص پیامبر اکرم (ص) و معصومین علیهم السلام به دست ما رسیده که مشخصات خانه و ساختمان را از جهات مختلف بیان می کنند از جمله از جهت آسایش، وسعت، آرامش و غیره. پس نمی توانیم بگوییم معماری اسلامی نداریم و بالعکس اسلام به معماری توجه ویژه ای نشان داده است. رعایت همین نکات ما را به سمت معماری اسلامی رهنمون خواهد ساخت.
یکی از نکاتی که رهبر معظم انقلاب در سفر به قم به آن اشاره داشتند بحث رعایت معماری اسلامی در ساخت و سازها با توجه به شئون اسلامی این شهر مقدس بود. مجید اخوان عضو شورای اسلامی شهر قم به این نکته اشاره داشت که کار قابل توجهی در این زمینه انجام نشده است. در همین راستا به سراغ مهندس عباس پناه رئیس هیئت مدیره انجمن شرکت های ساختمانی و پیمانکاران استان قم رفتیم تا نظر ایشان را در این خصوص جویا شویم.

 

 همانطور که می دانید رهبری در رابطه با رعایت معماری اسلامی در ساخت و سازهای جدید در قم تذکر دادند. چقدر به این خواسته ایشان جامه عمل پوشیده شده است؟

 یک پژوهشکده ای در این رابطه در شهرداری تشکیل شد. ولی خیلی به مرحله اجرا نرسیده و در عمل تحرک خاصی را شاهد نیستیم.

 

  ظاهراً یک بحثی هم در این زمینه بین معماران هست که اصلاً چیزی به نام معماری اسلامی داریم یا نه؟

 بله این اختلاف وجود دارد. برخی از معماران سرشناس معتقدند چیزی به نام معماری اسلامی نداریم. البته آنها به کل منکر این موضوع نیستند بلکه معتقدند که هرچند معماری اسلامی نداریم ولی نوعی از معماری هست که در در دوره اسلام از آن استفاده شده است.

 

 نظر خود شما در این باره چیست؟

 من خیلی به این حرف اعتقاد ندارم که معماری اسلامی نداریم. روایات بسیاری از شخص پیامبر اکرم (ص) و معصومین علیهم السلام به دست ما رسیده که مشخصات خانه و ساختمان را از جهات مختلف بیان می کنند از جمله از جهت آسایش، وسعت، آرامش و غیره. پس نمی توانیم بگوییم معماری اسلامی نداریم و بالعکس اسلام به معماری توجه ویژه ای نشان داده است. رعایت همین نکات ما را به سمت معماری اسلامی رهنمون خواهد ساخت.

 

 معیارهای اسلامی در ساخت و سازها رعایت می شود؟

 خیر، اغلب نمی شود. البته ما مشکل محدودیت عرصه را هم داریم. مثلاً پیامبر (ص) می فرمایند که خانه باید وسعت داشته باشد اما الان آپارتمان های 50 متری می سازیم. این محدودیت وجود دارد. خود دولت ها هم در روند افزایش قیمت ها مقصرند. در هر صورت اگر بناست که پیرو پیامبر باشیم و به فرمایشات ایشان عمل نماییم باید کار ریشه ای و اساسی صورت بگیرد. فعلاً با این محدودیت ها نمی شود کاری از پیش برد.

 

 چاره کار چیست؟

 به نظر بنده تشکل های مردمی در این زمینه می توانند کمک خوبی برای دولت ها باشند. باید کار به تشکل ها سپرده شود. تشکل، حد واسط بین مردم و دولت است و می تواند این شکاف را پر کند. بایستی یک نهاد مردمی شاخص برای پیگیری مطالبات رهبری در این رابطه تشکیل شود و انجمن های صنفی را قوت ببخشیم. خود دولت نمی تواند به تنهایی کاری از پیش ببرد.

 

 در شهر قم چقدر به این خواست رهبر انقلاب توجه شده است؟

 ببینید برنامه عملیاتی مشخصی طراحی نشده است. البته ساختمان هایی که از طرف حوزه های علمیه ساخته می شود از هر جهت خوب است. چرا که هم زمین مناسب دارند و هم نمادهای مذهبی در آنها رعایت می شود. ولی در ساختمان های مردمی و عمومی این موارد رعایت نمی شود.

 

 چرا؟ چه کسی باید در این مورد اقدام کند؟

 سازمان نظام مهندسی باید برای تأیید شرایطی تعیین کند. البته با یک ارگان کار درست نمی شود. این کار عزم همه جانبه می طلبد. همه دستگاه های ذیربط باید دست به دست هم بدهند تا به این خواست جامه عمل بپوشانیم.

https://shoma-weekly.ir/4xEoqy