وقتی که ما جایگزین مناسبی برای البسه و پوشاک نامناسب در کشور پیدا نکنیم نمیتوانیم با برخورد سلبی به جایی راه پیدا کنیم و بنابراین نیازمندیم جایگزین مناسب و ایده الی پیدا کنیم تا بتوانیم برخوردی منطقی با موضوع داشته باشیم.
وضعیت فعلی عفاف و حجاب در کشور بی شک این مقوله را به مرز خط قرمز و بحران رسانیده است اقدامات منفعلانه دستگاه های اجرایی در این زمینه و نیز ترویج بی بندوباری خود بر این مقوله دامن زده است اکنون در شرایط فعلی این سئوال مطرح می شود که چه باید کرد تا از مرز بحران به وضعیت آرامش رسید زیرا عفاف و حجاب ضمانتی برای ثبات و دوام جامعه ی اسلامی است در همین خصوص با فاطمه رهبر نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی به گفتگو نشستیم و نظر وی را در این خصوص جویا شدیم:
گفتگو:نفیسه زارعی-اکرم یافتیان
* تاکنون مجلس شورای اسلامی به عنوان نهاد قانونگذار چه اقداماتی در خصوص جلوگیری از بی حجابی اتخاذ کرده است؟
با توجه به اینکه مجلس در بعد قانونگذاری و نظارت بر اجرای قانون وظیفه عمده‌ای بر دوش دارد ابتدا به تفکیک این وظایف می پردازم ما در مجلس معتقد یم در این زمینه فاقد نقص قانونی هستیم ما در این زمینه مصوبه ای از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی داریم که مبنی بر
گسترش عفاف و حجاب است وکلیه دستگاه ها موظف به اقدام اجرایی در این امر شدند و اکثر قریب به اتفاق این اقدامات ایجابی است اما یکی از دستگاه های اجرایی نیروی انتظامی است البته از جمله وظایف نیروی انتظامی اقدامات سلبی و برخورد با متخلفین است که از ابتدای امر به وظایف خود عمل کرده است و بعضاً در این زمینه مورد انتقاداتی قرار گرفته است که واقعاً برخی از این انتقادات از انصاف به دور بوده است؛ استنباط کلی از نهادینه سازی مسئله عفاف و حجاب به دور از اجبار اجتماعی این است که کلیه دستگاه های اجرایی به کارمندان خود آموزش های لازم را ارائه دهند و در بخش ارباب و رجوع هم تدابیر لازم اتخاذ شود در مجموع در بعد قانونی ما در زمینه عفاف و حجاب نقص قانونی نداشته و نیازمند نگارش قانون نیستیم. در بعد نظارت نیز در مجلس هشتم چه در کمی سیون فرهنگی چه در صحن علنی سئوالاتی از مسئولین مختلف پرسیده شده و مسئولین به مجلس آمده و پاسخگو بوده اند ضمن اینکه جلسات مختلفی را با چند کمیسیون برگزار نمودیم و از وزرا و مسئولین درخواست کردیم تا گزارشات خود را در این خصوص ارائه دهند که بعضاً متولیان امر عفاف و حجاب یا بعضاً حضور به هم نرسانیده و یا گزارشات ارائه شده از سوی آنها گزارشات جامع و کاملی نبوده است و در نهایت نتیجه قابل حصولی نداشته است از سوی دیگر بحث تهاجم فرهنگی مطابق فرمایشات مقام معظم رهبری به ناتوی فرهنگی مبدل گردیده است و شرایط ویژه ای اکنون در مسئله عفاف و حجاب حاکم گردیده است و با دستورالعمل هایی که از آن سوی آبها برای برخی از افرادی که در داخل فعالیت هایی را در این زمینه سامان می دهند صادر می شود کار را در داخل دشوارتر می کند اخیراً مجلس ابتکار عملی به خرج داده است و از وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی ، فرمانده محترم نیروی انتظامی درخواست نمود تا در صحن علنی مجلس حاضر شدند و سئوالاتی در خصوص عفاف و حجاب مطرح کردند و مسئولین به پاسخگویی به این سئوالات پرداختند که البته مورد قبول نمایندگان قرار نگرفت چرا که ارائه گزارشات از سوی آنان خارج از واقعیت بود و با مشاهدات ما در جامعه منطبق نبود طبیعتاً مواضعی در قبال این امر در جامعه شکل گرفته که حتی ما شاهد کشف حجاب در برخی اماکن ولو اندک بوده ایم که البته همین مقدار نیز برای نظام جمهوری اسلامی ایران پسندیده نیست و مجلس نیز برای جلوگیری از این امر وارد عمل شده است.
* آیا نقص قانونی بهانه خوبی برای اجرایی نشدن فرهنگ عفاف در جامعه و متعاقب آن در دستگاه‌های اجرایی است. مجلس نهم این بهانه را چگونه رفع خواهد کرد؟
موضوع عفاف و حجاب مطمئناً در دستور کار مجلس نهم قرار گرفته است و به طوری که مجلس اعلام کرده است در صورتی که قانون عفاف و حجاب ایراداتی داشته باشد به تصویب قوانین تازه در این خصوص خواهد پرداخت که به اعتقاد بنده عملاً با توجه به اینکه برخی از دستگاه ها به این موضوع ورود پیدا نکرده اند و در خصوص اشاعه این قانون برخورد جدی نمی کنند نمی توانیم نقص قانونی را بهانه خوبی برای عدم اشاعه آن در دستگاه های اجرایی به حساب آوریم.
* حدود آزادی از نوع آزادی غربی در جامعه ایران اسلامی از چه زمانی به ناهنجاری بدل شد؟
در ابتدا بحث آزادی و مفهوم آن می بایست مورد تعریف قرار گیرد و تفاوت آزادی با هرج و مرج شناخته شود و اینکه هر عمل غیر از واقع و به دور از قانون و مقررات را به آزادی تشبیه نکنیم طبیعی است که از ابتدای انقلاب اسلامی تا به امروز مخالفینی را بر علیه نظام داشته‌ایم که هر از گاهی به یک شکل و شیوه در مقابل نظام قامت راست کرده اند و پروژه هایی چون تهاجم فرهنگی ، شبیخون فرهنگی و ناتوی فرهنگی را در کشور به واسطه ی همدستان و همراهان خود در آن سوی آبها اجرا کرده اند اما در رابطه با اینکه از چه زمانی تحرکات برضد حجاب به اوج خود رسیده است می توان گفت از دوران اصلاحات بوده است زیرا یکی از اقدامات این دوران ریختن قبح قضیه بوده است و با هماهنگی هایی که در این زمان در خارج از کشور صورت گرفت و عوامل داخلی وابسته به آن دامن زدند و نهایتاً شرایط بی حجابی تشدید شد.
* در دوران فتنه 88 که اوج ساختارشکنی اجتماعی و دینی به تبعیت از دوران اصلاحات بود آیا قبح شکنی نسبت به حجاب صورت گرفت؟
بله، بعد از آن هم همین عوامل با پایه ریزی فتنه 88 و دستوراتی که یکی از آنها سرپیچی از قوانین مدنی بود موضوع عفاف و حجاب نیز بخشی از آن به حساب می آمد که در همان شرایط دیدیم که برخی از افراد با المان ها و سنبل هایی که در آن زمان رنگ سبز بود به قبح شکنی و ساختار گریزی پرداختند و حتی اقدام به کشف حجاب نمودند که در برخی از دستگیری های مجرمی ن فتنه اقدام کنندگان به کشف حجاب اعتراف کرده بودند که روزانه مبلغی معادل 50 دلار به عنوان دستمزد برای این کار دریافت می کنند که بتوانند سرپیچی مدنی را به اوج خود برسانند و مخالفت خود با نظام و آرمان هایش را اینگونه نشان بدهند.
* آیا می توان بی حجابی و ساختارشکنی های فعلی جامعه را به مخالفین نظام تسری داد؟
البته تمام این کشف حجاب و بی حجابی را در شرایط فعلی نمی توان به عنوان مخالف نظام تسری داد چیزی که مسلم است این است که اکثر قریب به اتفاق این افراد ناآگاهی و بی اطلاعی و بی‌توجهی چنین اقداماتی انجام داده اند زیرا بسیاری از این افراد اعتراف کرده اند که این حرکتشان ناشی از بی اطلاعی است .
* به اعتقاد شما در مبحث عفاف و حجاب ما با فقدان تولید علم مواجه هستیم و نقش کرسی های آزاداندیشی در تولید علم در این مقوله و ترویج مسئله عفاف چیست؟
به اعتقاد من کرسی های آزاد اندیشی در هر حوزه ای می تواند برگزار شود ضمن اینکه باید به جد متذکر شوم که ما در بحث عفاف و حجاب فقدان علم نداریم زیرا حجاب یک مبحث دینی است و الزامات دینی ما محسوب می شود و بی حجابی و بدحجابی از محرمات دین است بالاخره ما یک کشور اسلامی هستیم و بیش از سه دهه است که انقلابی با همین محوریت داشته ایم و یکی از موضوعات بسیار مسلم و آشکار در این زمینه است اما آنچه که باید در این زمینه آسیب شناسی شود این است که دستگاه‌های اجرایی باید یک ضرورتی را در این مورد احساس کنند و خود را در خصوص کنترل و اجرای قانون عفاف و حجاب ملزم کنند زیرا ما دهن کجی به حجاب و بدحجابی را در ساعات اولیه روز که افراد برای امرارمعاش وارد جامعه می شوند شاهد هستیم و حتی برخی از صحنه های ناهنجار را ما در محیط های اجتماعی نظیر دانشگاه ها شاهد هستیم و این در حالی است که این محیط ها تنها می بایست منبع کار و تلاش و سازندگی کشور باشند نه مکانی برای هنجارشکنی که متأسفانه این موضوع به مدارس ما نیز کشیده شده است که این امر نیاز به نظارت دقیق تر دارد و البته تولید فکر و اندیشه و برگزاری کرسی های آزاداندیشی نیز می تواند در تسهیل این موضوع نقش به سزایی داشته باشد .
* سازمان های متولی مانند وزارت ارشاد در این خصوص چه اقداماتی انجام داده اند؟
در این زمینه از طرفی وزیر محترم ارشاد اسلامی نیز از چندی پیش که دبیرخانه ساماندهی مد ولباس فعالیت هایی را داشت اعلام نظر کرده بود که متعاقب آن وزیر محترم در صحن علنی مجلس شورای اسلامی نوید راه اندازی بنیاد ملی مد و لباس را به نمایندگان داد و اظهار امی دواری کردند که از این طریق بتوانند با تولید اندیشه راهبردی اساسی اتخاذ کنند اما به نظر بنده آنچه به عنوان نقص کار مشاهده می شود از یک سو عدم وجود یک اراده قوی در اجرا و نظارت بر قانون عفاف و حجاب است و از سوی دیگر فراموش کردن موضوع امربه معروف و نهی از منکر است که به نوعی همه مردم می بایست خود را ملزم به پیاده سازی این فریضه بدانند.
* آیا در مجلس فعلی و یا در مجلس های گذشته اقداماتی در این خصوص صورت پذیرفته است؟
وقتی ما در مجلس هفتم قانون ساماندهی مد و لباس را به تثبیت رساندیم یکی از انگیزه های ما ارزان کردن البسه و پوشاک مناسب، زیبا و همراه با تنوع بود که متأسفانه همین قانون هم که قانونی جدید بود و مورد استقبال بسیاری از افراد و حتی نخبگان قرار گرفت در عمل به جهت اجرایی رؤیت نشد و این همان مسئله ای است که ما مطرح می کنیم که انگیزه ای برای اجرایی شدن قانون عفاف و حجاب در کشور وجود ندارد طبیعتاً تا وقتی که ما جایگزین مناسبی برای البسه و پوشاک نامناسب در کشور پیدا نکنیم نمی توانیم با برخورد سلبی به جایی راه پیدا کنیم و بنابراین نیازمندیم جایگزین مناسب و ایده آلی پیدا کنیم تا بتوانیم برخوردی منطقی با موضوع داشته باشیم در حقیقت جایگزینی پوشاک مناسب،زیبا و متناسب با فرهنگ اسلامی می تواند راهی اساسی برای مقابله با بدحجابی و بی حجابی در جامعه باشد.
* تاکنون مجلس شورای اسلامی به عنوان نهاد قانونگذار چه اقداماتی در خصوص جلوگیری از بی حجابی اتخاذ کرده است؟
با توجه به اینکه مجلس در بعد قانونگذاری و نظارت بر اجرای قانون وظیفه عمده‌ای بر دوش دارد ابتدا به تفکیک این وظایف می پردازم ما در مجلس معتقد یم در این زمینه فاقد نقص قانونی هستیم ما در این زمینه مصوبه ای از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی داریم که مبنی بر
گسترش عفاف و حجاب است وکلیه دستگاه ها موظف به اقدام اجرایی در این امر شدند و اکثر قریب به اتفاق این اقدامات ایجابی است اما یکی از دستگاه های اجرایی نیروی انتظامی است البته از جمله وظایف نیروی انتظامی اقدامات سلبی و برخورد با متخلفین است که از ابتدای امر به وظایف خود عمل کرده است و بعضاً در این زمینه مورد انتقاداتی قرار گرفته است که واقعاً برخی از این انتقادات از انصاف به دور بوده است؛ استنباط کلی از نهادینه سازی مسئله عفاف و حجاب به دور از اجبار اجتماعی این است که کلیه دستگاه های اجرایی به کارمندان خود آموزش های لازم را ارائه دهند و در بخش ارباب و رجوع هم تدابیر لازم اتخاذ شود در مجموع در بعد قانونی ما در زمینه عفاف و حجاب نقص قانونی نداشته و نیازمند نگارش قانون نیستیم. در بعد نظارت نیز در مجلس هشتم چه در کمی سیون فرهنگی چه در صحن علنی سئوالاتی از مسئولین مختلف پرسیده شده و مسئولین به مجلس آمده و پاسخگو بوده اند ضمن اینکه جلسات مختلفی را با چند کمیسیون برگزار نمودیم و از وزرا و مسئولین درخواست کردیم تا گزارشات خود را در این خصوص ارائه دهند که بعضاً متولیان امر عفاف و حجاب یا بعضاً حضور به هم نرسانیده و یا گزارشات ارائه شده از سوی آنها گزارشات جامع و کاملی نبوده است و در نهایت نتیجه قابل حصولی نداشته است از سوی دیگر بحث تهاجم فرهنگی مطابق فرمایشات مقام معظم رهبری به ناتوی فرهنگی مبدل گردیده است و شرایط ویژه ای اکنون در مسئله عفاف و حجاب حاکم گردیده است و با دستورالعمل هایی که از آن سوی آبها برای برخی از افرادی که در داخل فعالیت هایی را در این زمینه سامان می دهند صادر می شود کار را در داخل دشوارتر می کند اخیراً مجلس ابتکار عملی به خرج داده است و از وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی ، فرمانده محترم نیروی انتظامی درخواست نمود تا در صحن علنی مجلس حاضر شدند و سئوالاتی در خصوص عفاف و حجاب مطرح کردند و مسئولین به پاسخگویی به این سئوالات پرداختند که البته مورد قبول نمایندگان قرار نگرفت چرا که ارائه گزارشات از سوی آنان خارج از واقعیت بود و با مشاهدات ما در جامعه منطبق نبود طبیعتاً مواضعی در قبال این امر در جامعه شکل گرفته که حتی ما شاهد کشف حجاب در برخی اماکن ولو اندک بوده ایم که البته همین مقدار نیز برای نظام جمهوری اسلامی ایران پسندیده نیست و مجلس نیز برای جلوگیری از این امر وارد عمل شده است.* آیا نقص قانونی بهانه خوبی برای اجرایی نشدن فرهنگ عفاف در جامعه و متعاقب آن در دستگاه‌های اجرایی است. مجلس نهم این بهانه را چگونه رفع خواهد کرد؟
موضوع عفاف و حجاب مطمئناً در دستور کار مجلس نهم قرار گرفته است و به طوری که مجلس اعلام کرده است در صورتی که قانون عفاف و حجاب ایراداتی داشته باشد به تصویب قوانین تازه در این خصوص خواهد پرداخت که به اعتقاد بنده عملاً با توجه به اینکه برخی از دستگاه ها به این موضوع ورود پیدا نکرده اند و در خصوص اشاعه این قانون برخورد جدی نمی کنند نمی توانیم نقص قانونی را بهانه خوبی برای عدم اشاعه آن در دستگاه های اجرایی به حساب آوریم.
* حدود آزادی از نوع آزادی غربی در جامعه ایران اسلامی از چه زمانی به ناهنجاری بدل شد؟
در ابتدا بحث آزادی و مفهوم آن می بایست مورد تعریف قرار گیرد و تفاوت آزادی با هرج و مرج شناخته شود و اینکه هر عمل غیر از واقع و به دور از قانون و مقررات را به آزادی تشبیه نکنیم طبیعی است که از ابتدای انقلاب اسلامی تا به امروز مخالفینی را بر علیه نظام داشته‌ایم که هر از گاهی به یک شکل و شیوه در مقابل نظام قامت راست کرده اند و پروژه هایی چون تهاجم فرهنگی ، شبیخون فرهنگی و ناتوی فرهنگی را در کشور به واسطه ی همدستان و همراهان خود در آن سوی آبها اجرا کرده اند اما در رابطه با اینکه از چه زمانی تحرکات برضد حجاب به اوج خود رسیده است می توان گفت از دوران اصلاحات بوده است زیرا یکی از اقدامات این دوران ریختن قبح قضیه بوده است و با هماهنگی هایی که در این زمان در خارج از کشور صورت گرفت و عوامل داخلی وابسته به آن دامن زدند و نهایتاً شرایط بی حجابی تشدید شد.
* در دوران فتنه 88 که اوج ساختارشکنی اجتماعی و دینی به تبعیت از دوران اصلاحات بود آیا قبح شکنی نسبت به حجاب صورت گرفت؟
بله، بعد از آن هم همین عوامل با پایه ریزی فتنه 88 و دستوراتی که یکی از آنها سرپیچی از قوانین مدنی بود موضوع عفاف و حجاب نیز بخشی از آن به حساب می آمد که در همان شرایط دیدیم که برخی از افراد با المان ها و سنبل هایی که در آن زمان رنگ سبز بود به قبح شکنی و ساختار گریزی پرداختند و حتی اقدام به کشف حجاب نمودند که در برخی از دستگیری های مجرمی ن فتنه اقدام کنندگان به کشف حجاب اعتراف کرده بودند که روزانه مبلغی معادل 50 دلار به عنوان دستمزد برای این کار دریافت می کنند که بتوانند سرپیچی مدنی را به اوج خود برسانند و مخالفت خود با نظام و آرمان هایش را اینگونه نشان بدهند.
* آیا می توان بی حجابی و ساختارشکنی های فعلی جامعه را به مخالفین نظام تسری داد؟
البته تمام این کشف حجاب و بی حجابی را در شرایط فعلی نمی توان به عنوان مخالف نظام تسری داد چیزی که مسلم است این است که اکثر قریب به اتفاق این افراد ناآگاهی و بی اطلاعی و بی‌توجهی چنین اقداماتی انجام داده اند زیرا بسیاری از این افراد اعتراف کرده اند که این حرکتشان ناشی از بی اطلاعی است .
* به اعتقاد شما در مبحث عفاف و حجاب ما با فقدان تولید علم مواجه هستیم و نقش کرسی های آزاداندیشی در تولید علم در این مقوله و ترویج مسئله عفاف چیست؟
به اعتقاد من کرسی های آزاد اندیشی در هر حوزه ای می تواند برگزار شود ضمن اینکه باید به جد متذکر شوم که ما در بحث عفاف و حجاب فقدان علم نداریم زیرا حجاب یک مبحث دینی است و الزامات دینی ما محسوب می شود و بی حجابی و بدحجابی از محرمات دین است بالاخره ما یک کشور اسلامی هستیم و بیش از سه دهه است که انقلابی با همین محوریت داشته ایم و یکی از موضوعات بسیار مسلم و آشکار در این زمینه است اما آنچه که باید در این زمینه آسیب شناسی شود این است که دستگاه‌های اجرایی باید یک ضرورتی را در این مورد احساس کنند و خود را در خصوص کنترل و اجرای قانون عفاف و حجاب ملزم کنند زیرا ما دهن کجی به حجاب و بدحجابی را در ساعات اولیه روز که افراد برای امرارمعاش وارد جامعه می شوند شاهد هستیم و حتی برخی از صحنه های ناهنجار را ما در محیط های اجتماعی نظیر دانشگاه ها شاهد هستیم و این در حالی است که این محیط ها تنها می بایست منبع کار و تلاش و سازندگی کشور باشند نه مکانی برای هنجارشکنی که متأسفانه این موضوع به مدارس ما نیز کشیده شده است که این امر نیاز به نظارت دقیق تر دارد و البته تولید فکر و اندیشه و برگزاری کرسی های آزاداندیشی نیز می تواند در تسهیل این موضوع نقش به سزایی داشته باشد .
* سازمان های متولی مانند وزارت ارشاد در این خصوص چه اقداماتی انجام داده اند؟
در این زمینه از طرفی وزیر محترم ارشاد اسلامی نیز از چندی پیش که دبیرخانه ساماندهی مد ولباس فعالیت هایی را داشت اعلام نظر کرده بود که متعاقب آن وزیر محترم در صحن علنی مجلس شورای اسلامی نوید راه اندازی بنیاد ملی مد و لباس را به نمایندگان داد و اظهار امی دواری کردند که از این طریق بتوانند با تولید اندیشه راهبردی اساسی اتخاذ کنند اما به نظر بنده آنچه به عنوان نقص کار مشاهده می شود از یک سو عدم وجود یک اراده قوی در اجرا و نظارت بر قانون عفاف و حجاب است و از سوی دیگر فراموش کردن موضوع امربه معروف و نهی از منکر است که به نوعی همه مردم می بایست خود را ملزم به پیاده سازی این فریضه بدانند.
* آیا در مجلس فعلی و یا در مجلس های گذشته اقداماتی در این خصوص صورت پذیرفته است؟
وقتی ما در مجلس هفتم قانون ساماندهی مد و لباس را به تثبیت رساندیم یکی از انگیزه های ما ارزان کردن البسه و پوشاک مناسب، زیبا و همراه با تنوع بود که متأسفانه همین قانون هم که قانونی جدید بود و مورد استقبال بسیاری از افراد و حتی نخبگان قرار گرفت در عمل به جهت اجرایی رؤیت نشد و این همان مسئله ای است که ما مطرح می کنیم که انگیزه ای برای اجرایی شدن قانون عفاف و حجاب در کشور وجود ندارد طبیعتاً تا وقتی که ما جایگزین مناسبی برای البسه و پوشاک نامناسب در کشور پیدا نکنیم نمی توانیم با برخورد سلبی به جایی راه پیدا کنیم و بنابراین نیازمندیم جایگزین مناسب و ایده آلی پیدا کنیم تا بتوانیم برخوردی منطقی با موضوع داشته باشیم در حقیقت جایگزینی پوشاک مناسب،زیبا و متناسب با فرهنگ اسلامی می تواند راهی اساسی برای مقابله با بدحجابی و بی حجابی در جامعه باشد.