به خدا سوگند من هم چون کفتار نیستم که با ضربات آرام و ملایم در برابر لانه‌اش به خواب رود تا صیاد به او رسد و دشمنی که در کمین او است، غافلگیرش کند
امیرمومنان علی (ع) هوشیاری در برابر دشمن را از ویژگی‌های مهم برشمرده و می‌فرماید: «و الله لا اکون کالضبع تنام علی طول اللدم حتی یصل الیها طالبها و یختلها راصدها؛ به خدا سوگند من هم چون کفتار نیستم که با ضربات آرام و ملایم در برابر لانه‌اش به خواب رود تا صیاد به او رسد و دشمنی که در کمین او است، غافلگیرش کند (من غافلگیر نمی‌شوم).» (نهج‌البلاغه، خطبه 6) سخن مولا (ع) ضرب‌المثلی است پیرامون ساده‌لوحی؛ زیرا کفتار حیوان ابلهی است و به آسانی می‌توان آن را شکار کرد؛ به این ترتیب که صیاد آهسته با ته پای خود یا قطعه سنگ یا چوب دستی به در لانه کفتار می‌زند و او به خواب می‌رود، سپس به راحتی صیدش می‌کند! این سخن را حضرت در برابر پیشنهاد ترک تعقیب طلحه و زبیر بیان فرمود. به حق پیشنهاد فوق بسیار ساده‌لوحانه بود، زیرا نقشه این بود که آنها بصره و سپس کوفه را در اختیار خود بگیرند و معاویه با آنها بیعت کند و در شام از مردم نیز برای آنان بیعت بگیرد و به این ترتیب بخش‌های عمده جهان اسلام دراختیار جاه‌طلبان پیمان‌شکن قرار گیرد و تنها مدینه در دست علی(ع) بماند.
