زین العابدین امیری- برای جامعه ایرانی شب عید از اواخر دی ماه آغاز می شود و کم کم خرید ها آغاز می شود. اما این زمان برای وارد کنندگان کالاهای شب عید کافی نیست و شاید بتوان گفت که شب عید برای کاسبان بین المللی آغاز شده است. اما در این میان یک نگرانی برای آنها وجود دارد و آن نوسان قیمت دلار است. به همین دلیل با احمد کریمی اصفهانی کارشناس اقتصادی و عضو شورای مرکزی حزب مؤتلفه اسلامی گفتگو کرده ایم. نوسان قیمت دلار، بلاتکلیفی واردات ، پیش بینی تورم یا عدم تورم برای شب عید و دلار 2700 تومانی از نکاتی است که در این گفتگو رد و بدل شده است.
نوسان قیمت دلار کی قرار است آرام بگیرد تا به تبع آن آرامش به نقاط دیگر اقتصاد هم برسد؟
هر مقدار که صحبت زیادی شود، آن هم بدون مسئولیت و بدون درک اصل مسئله و موضوع اقتصاد، خود این در جامعه باعث التهاب می‌شود و مرتب با نوسان و کاهش نرخ روبرو می‌شویم که چیز بسیار مضری است. در یک نظام باید تمام جوانب امر را ببینند. نمی‌شود مثلاً فقط برای صادرات فکر کنیم و با واردات بیگانه باشیم. یا برای واردات فکر کنیم و با صادرات بیگانه باشیم، پس در هر صورت مکانیسم پویای مراحلی را که یک اقتصاد باید پشت سر بگذارد، می‌بایست بشناسیم تا بتوانیم کار را به درستی پیش ببریم.
منتهی ما در ایران با مشکلی روبرو هستیم که افراد بی‌مسئولیت در باره مسائل تخصصی اقتصادی حرف می‌زنند و التهابی را به جامعه تزریق می‌کنند. گاهی هم مثلاً به محض این که اخباری را در باره مذاکرات هسته‌ای می‌شنویم، یکمرتبه دلار 70 تومان پایین می‌آید و به زیر 3000 تومان می‌رسد. بعد ممکن است بگویند وزرای امور خارجه به جمع‌بندی نرسیدند و باز فردا 70 تومان روی دلار می‌رود. در مسئله اقتصاد ما و ارزش دلار که می‌تواند اقتصادمان را تحت‌الشعاع قرار بدهد بنابراین اتفاق‌ها بیفتد و بزرگان و دولتمردان ما به‌خصوص اقتصادی‌ها باید مسائل را به شکلی مدیریت کنند که این چیزها نوعاً کمتر اثر داشته باشند و یا بعد از این که با صحبت و خرد جمعی به نتیجه رسیدند، نتایج را به اطلاع جامعه برسانند، چون این شیوه اطلاع‌رسانی موجب می‌شود مشکلاتی ایجاد شوند.
به اعتقاد من در حال حاضر اگر این نوع روش‌ها صورت نگیرند و قیمت دلار دستکاری نشود، دلار قیمت خودش را پیدا می‌کند. بدون این که مشکل ایجاد کنیم یا جو به وجود بیاوریم، دلار بالاخره سر جای خودش قرار می‌گیرد و قیمت خودش را به دست می‌آورد، مشروط بر این که کمتر صحبت کنیم.
با این وضعیت و با توجه به این که انبارهایمان باید برای شب عید پر شوند، ولی هنوز وارداتمان بلاتکلیف است، فکر می‌کنید در شب عید تورم خواهیم داشت؟
اگر این وضعیت نامعلوم حاکم باشد، احتمالش هست، ولی به‌طور معمول به دلیل رکودی که در اقتصاد ما هست، تورم یک مقدار کاهش یافته است، ولی اگر مجدداً وضعیت را غیرعادی کنیم، شاهد افزایش تورم خواهیم بود. رویهمرفته باید خیلی کار شود که این وضعیت به وجود نیاید. با این وضعی که داریم پیش می‌رویم، البته تورم خواهیم داشت. البته هر مقدار که کارها به مردم سپرده شود، طبیعی است کارها بهتر خواهد شد، اگر به این صورت پیش برویم... باید بتوانیم عرضه و تقاضا را یک مقدار متوازن کنیم.
قبلاً هم این را گفته‌ام و باز هم می‌گویم. این مربوط به این زمان نیست. قبلاً بوده است و بعدها هم خواهد بود. بالاخره یک اهرمی در دست دولت‌هاست و آن تنظیم بازار است. تنظیم بازار به این معنا نیست که هم تولیدکننده باید بتواند به حیات خود ادامه بدهد، هم مصرف‌کننده توان خرید را داشته باشد، به این ترتیب هنگامی که تولید در حد بیش از عرضه است، صادرات یکی از اهرم‌هایی است که به وسیله آن می‌توان جلوی کاهش نرخ ارز را گرفت که تولیدکننده متضرر نشود. این به این معنا نیست که بپرسم چرا نرخ پایین می‌آید، ولی اگر نرخ ارز پایین بیاید و تولیدکننده متضرر شود، دیگر نمی‌تواند ادامه بدهد و در نتیجه تولید کاهش می‌یابد و عرضه نسبت به مصرف کم می‌شود و باز افزایش نرخ را خواهیم داشت، در صورتی که اگر توازن را برقرار کنیم، تورم بر آن بار نمی‌شود، تولیدکننده ضرر نمی‌کند، لذا عرضه و تقاضا جای خود را باز می‌کند.
از آن طرف با توجه به همه سیاست‌هایی که باید اعمال کنیم که تولید رونق یابد، اگر این سیاست‌ها هم اعمال شدند، اما تولید باز کمتر از تقاضا بود، یعنی عرضه جواب تقاضا را نداد، از آنجا که اهرم واردات دست دولت‌هاست و احتیاج به مصوبه مجلس ندارد، می‌تواند با واردات تقریباً کاری کند که مصرف‌کننده هم دچار گرفتاری و تورم نشود. اینها نکات ظریفی هستند که دولت‌ها باید با خرد جمعی رعایت کنند تا بتوانند مسائل را حل کنند که شدنی هم هست، چون ما منابع و امکانات خوبی داریم و باید بتوانیم اینها را مدیریت کنیم. البته اگر مدیریت نشود شاهد مسائلی خواهیم بود که در هشت سال گذشته پشت سر گذاشتیم.
در باره دلار 2700 تومان چه نظری دارید؟
باید این جریان هم ساز و کار خود را پیدا کند، یعنی هم صادرات ما باید مقرون به صرفه شود و تولیدی که می‌شود به سمت صادرات برود، هم از آن طرف قیمت واردات بالا نرود که تولید تورم کند. بحمدالله از دلار 3800 تومانی الان به چیزی حول و حوش 2800، 2900 رسیده‌ایم و فکر می‌کنم الحمدلله توازنی به وجود آمده است.
و آخرین سئوال این که 100 روز آقای روحانی کم‌کم رو به اتمام است. فکر می‌کنید بتوانند به وعده‌شان عمل کنند؟
الان درگیر موضوع مهم مذاکرات هستیم و بنا به فرمایش مقام معظم رهبری فرزندان ما و فرزندان این مرز و بوم درگیر این مسئله بسیار مهم‌اند، نمی‌خواهم به مطلبی اشاره کنم که خدای ناکرده آنها در این مسئله سست شوند و به طرف نقد کردن دولت برویم. اگر هم مطلبی باشد باید منتظر بمانیم که این مذاکرات ان‌شاءالله با موفقیت و با رعایت تمام حقوق ملت، حکمت و عزت نظام جمهوری اسلامی و تأمین نظر مقام معظم رهبری به نتیجه برسد و دیر نمی‌شود که راجع به این 100 روز اظهار نظر کنیم.امیدواریم اگر مطلبی هست در آینده خدمت شما عرض کنیم.
