*اکرم یافتیان
نفیسه زارعی
بررسی علل عدم راهیابی کاندیداهای زن در دور اول انتخابات مجلس نهم
انتخابات مجلس نهم با حضور چشمگیر مردم برگزار شد اما آنچه از شمارش آراء بر می‌آید قرار نگرفتن کاندیداهای زن در صدر لیست منتخبین است تا کنون تنها سه زن جواز حضور در مجلس نهم را کسب کرده‌اند اما آنچه در این دوره نسبت به دوره‌های قبل مشهودتر است کاهش تعداد زنان نماینده و قرار نگرفتن آنها در صدر لیست منتخبین است.
بدون شک آنچه می‌بایست مورد توجه قرار گیرد وجود این حقیقت است که آیا مردم در نظام جمهوری اسلامی به جنسیت رأی می‌دهند؟ نرگس قدیری دبیر سرویس صفحه زنان و فعال سیاسی حوزه زنان این موضوع را اینگونه ارزیابی کرد: مردم ما به جنسیت افراد رأی نمی‌دهند بلکه به کارایی و کارآمدی افراد رأی می‌دهند و اگر علت این امر که زنان در این دوره رأی نیاورده‌اند را جستجو کنیم متوجه می‌شویم که هر چقدر افراد بتوانند توانایی‌های خود را بهتر معرفی کنند رأی بهتری می‌آورند و به احتمال زیاد عدم حضور زنان در این دوره نشان از عدم معرفی صحیح کارآمدی کاندیداهای زن است. زیرا مردم به هر کاندیدا هم زن و هم مرد رأی می‌دهند و این مسأله که چه تعداد زن و چه تعداد مرد وارد مجلس شورای اسلامی می‌شوند بحث‌های حاشیه‌ای و فمنیستی است و بر روی مبحث توانمندی افراد کار نمی‌شود و بر اساس جنسیت تقسیم می‌شود و این در حالی است که ما در مجلس شورای اسلامی تقسیمات جنسیتی نداریم بلکه رأی مردم بر اساس توانمندی افراد است و قطعاً رأی بیشتری خواهند داشت کما اینکه خانم رهبر در انتخابات گذشته جزء افرادی بود که در دور اول وارد مجلس شد و این نشان دهنده بیان توانایی‌های ایشان در دوره گذشته است و بحث تفکیک جنسیتی در مجلس وجود ندارد.
صرف حضور یا عدم حضور زنان در مجلس هر چند به لحاظ تفکیک جنسیتی در مجلس مطرح نیست اما قطعاً حضور زنان در پارلمان ایران می‌تواند بر شرایط منطقه به ویژه بیداری اسلامی و شکل‌گیری دولتهایی با محوریت اسلام تأثیر ژرف بگذارد.
دکتر لاله افتخاری از کاندیداهای زن راه یافته به دور دوم انتخابات مجلس شورای اسلامی لزوم حضور زنان در مجلس نهم را اینگونه ارزیابی کرد: حضور در انتخابات این دوره بسیار چشمگیر بود اما آنچه باعث عدم حضور زنان شد این نکته بود که خانمها خودشان کمتر شرکت کرده بودند و کمتر رأی آورده‌اند و به هر حال ما می‌بینیم که حتی آقایان هم به ویژه در تهران اکثریت رأی نیاوردند و به دور دوم راه یافتند. منتهی حضور خانمها در مجلس بسیار می‌تواند مؤثر باشد این حضور در عرصه بین‌الملل و عرصه داخلی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است مخصوصاً با تأکیدات مقام معظم رهبری در نشست راهبردی با بانوان که تأکید داشتند زنان و مردان می‌توانند قوانین مؤثری را در مجلس در حوزه زنان به تصویب برسانند و خانمها در مرحله دوم انتخابات نسبت به حضور هر چه بیشتر در پای صندوق‌های رأی باید اهتمام داشته باشند.
نکته حائز اهمیت در خصوص حضور زنان در مجلس شورای اسلامی در حوزه قانونگذاری خود را نشان می‌دهد بی شک در این حوزه با شناخت و درک صحیح از نیازهای جامعه خودشان می‌توانند قوانین مدونی را برای دفاع ازحقوقشان با احاطه بر شرع مقدس اسلام تدوین کنند.
زهره الهیان از دیگر کاندیداهای راه یافته به دور دوم انتخابات از حوزه انتخابیه تهران در گفت و گو با جوان آن لاین این مطلب را اینگونه خاطر نشان کرد: عدم حضور کیفی خانمها با سطح بسیار بالای توانمندی باعث می‌شود که عملکرد خانمها در مجلس ایده‌آل نباشد و از شرایط دیگر همین قلت عدد و عدم وجود یک حرکت جدی در حوزه قانونگذاری در ارتباط با زنان و خانواده باعث می‌شود نوع نگاه مردم و رأی دهی آنها به خانمها کمرنگ شود. همین به عنوان یک سیکل معیوب باعث می‌شود که ما این آفت را در حوزه زنان در ارتباط با قانونگذاری داشته باشیم.
بی شک حضور زنان در انتخابات چه به صورت کاندیداهای مردمی و چه به صورت حضور زنان در پای صندوق‌های رأی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این حضور بعضاً در مراحل بالاتر یعنی در مرحله قانونگذاری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است طیبه یزدی مسئول واحد بانوان استان تهران در حزب موتلفه اسلامی این مسأله را به روشنی تبیین می‌کند که ضرورت حضور زنان در مجلس و تدوین قانونگذاری لازم و حائز اهمیت است زیرا نیمی از جمعیت کشور را زنان تشکیل می‌دهند و نقش زنان در جامعه و بنیان خانواده در ابعاد مختلف مذهبی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی تأثیرگذار است. تصویب قوانین خاص که مرتبط با زنان است، بسیار می‌تواند در ارتقاء رشد جامعه زنان را یاری و حمایت کند مانند؛ تصویب قانون کاهش زمان کار و مدت بازنشستگی زنان شاغل و تصویب خروج زنان مجرد به خارج از کشور به منظور ارتقاء علمی و تحصیلات تکمیلی و یا دهها قانون دیگری که در مراحل قضایی و دادگاهی، نظام خانواده، اخذ مهریه، حمایت احیاء بخشی از حقوق مادی و معنوی زنان شده است.
بنابر این حضور زنان در مجلس از بدیهیات است، در حوزه مسائل زنان، مواردی در بخش‌های گوناگون وجود دارد که برای تدوین قانون آنها، نیاز به جنس از خود آنها است. نمایندگان زن می‌توانند با آشنایی و تسلط بر آنها طرح و لایحه‌هایی را ارائه و با قدرت تمام و مستدل از آن قوانین دفاع و حمایت نمایند و رفع نقص قانون کنند.
به هر روی شناخت دقیق از قوانین در مسأله نگارش قانون علاوه بر مردان قانون‌نویس وجوب بودن زنان قانون‌نویس را نیز می‌طلبد، زنانی که در بستر انقلاب اسلامی رشد کرده‌اند و در پرتو اندیشه‌های راهبردی مقام معظم رهبری توانسته‌اند در تمامی عرصه‌ها موفق عمل نمایند.