علامیرمحمدصادقی- مشهور است که برگشت از سیاست های دولتی سازی به صورت واقعی و از پیش اندیشیده در اواخر دهه 1970میلادی در انگلستان و با اراده «مارگارت تاچر» اجرا و سراسر دهه 1980میلادی را شامل شد.

استدلال طرفداران برگشت از سیاست های دولتی سازی و ایجاد تمرکز در اقتصاد در آن سال ها در انگلستان آنقدر نیرومند بود که همه رهبران جامعه و احزاب را با خود همراه کرد. بر این اساس اما، از دهه 1980میلادی تا امروز بیش از سه دهه است که ذهن خصوصی در جهان بر ذهن دولتی غلبه کرده و طرفداران دولتی و حکومتی ماندن کسب و کار شهروندان به حداقل رسیده است. در ایران اما به دلیل شرایط تحمیل شده از ناحیه اداره جنگ عراق علیه ایران و همچنین سال های تثبیت انقلاب، چرخ های کسب و کار را برعکس چرخاندند و در دهه 1980میلادی دولتی سازی گسترده در دستور کار بود. دولتی سازی در ایران علاوه بر بخش تولید که با ملی کردن و مصادره کارخانه های بخش خصوصی همراه شد، بخش توزیع، تجارت، خدمات، آموزش، امور زیربنایی، امور فرهنگی و اجتماعی را نیز در برگرفت. بدترین اتفاقی که در دهه 1360 رخ داد، پیروزی اندیشه دولتی سازی بر تفکرات مبتنی بر حرکت اقتصادی بر پایه آزادی بخش خصوصی بود. ذهن دولتی حتی در دوره ای که دولت های سازندگی و توسعه سیاسی بر قوه مجربه حاکم شده بودند نیز پیروز میدان عمل بود و اندیشه های خصوصی و ذهن های فعال را نادیده می گرفت. در هشت سال اخیر و ریاست گروه کوچک اما نیرومندی که دولت را در اختیار داشت، بر خلاف ظاهر، دولتی سازی رشد و توسعه را در لایه های پنهان تر ادامه داد. سدگذاری در مسیر خصوصی سازی تمام عیار با ابداع سهام عدالت، توزیع منابع بانکی به بنگاه های زودبازده و مسکن مهر و استقرار استانداران در امور پولی و بانکی، قیمت گذاری دستوری کالاها و خدمات، به بهانه اجرای قانون هدفمند کردن یارانه ها، فروش سهام بخش های زیربنایی به نهادهای خاص، رهاسازی گفت و گو با بخش خصوصی به بهانه اینکه بخش خصوصی می خواهد رکن چهارم درست کند، صدور ده ها بخشنامه در کمتر از دو سال به وسیله بانک مرکزی و سایر نهادهای دولتی با هدف ایجاد محدودیت در صادرات و واردات و تلاش برای قیمت گذاری ارز حاصل از صادرات بخش خصوصی، سیاهه ای از فعالیت هایی است که تنها از ذهن دولتی سازان بر می آید. ذهن خصوصی در ایران امروز و در نزد دولت های نهم و دهم، ارج و قربی نداشت و در شرایطی خاص این دولت ها با زیرکی دولتی سازی را در لایه های پنهان تداوم بخشیدند؛ بنابراین به نظر می رسد دولت یازدهم باید ذهن خصوصی داشته باشد تا در عمل خصوصی سازی به معنای کامل اتفاق بیفتد. خصوصی سازی فقط فروش سهام شرکت های دولتی آن هم با انحصارطلبی های ویژه نیست و یک رفتار مدرن است که بازتاب آن در همه زوایای فعالیت های اقتصادی باید نمود داشته باشد.

*عضو هیات رییسه اتاق ایران و عضو هیات موسس حزب موتلفه اسلامی