زهرا رضازاده- تا همین چند سال قبل وقتی اسم ازدواج و عروسی به میان میآمد اول از همه قند در دل جوانهایی آب میشد که دم بخت بودند و میدانستند حداقل وقت آن رسیده تا برای تکمیلشدن نیمه گمشدهشان اقدامات لازم را انجام دهند؛ اما در طی همه این سالها که باید کارهایی برای افزایش نرخ گرایش جوانان به ازدواج صورت میپذیرفت در عمل اقدام مؤثری صورت نگرفت و حالا به آنجا رسیدهایم که با شنیدن اسم ازدواج به جای آنکه جوانان یک قدم به جلو بگذارند بهرغم میل باطنیشان از ورود به این فصل تازه زندگی سرباز میزنند و اکنون آمارها برای جامعه ما روایتگر رویدادهای تلخی است، رویدادی که در صدر همه امور میتوان از آن این گونه تعبیر نمود؛ کاهش میزان ازدواج و افزایش نرخ طلاق که جامعه ایرانی را به عوارض نامطلوبی مبتلا کرده و به دنبال آن، کاهش زادآوری و خطر پیری جمعیت نگرانیهای فراوانی به همراه آورده است؛ اما با تمام این تفاصیل ظاهرا برای مسئولان در، بر همان پاشنه قدیمی میچرخد؛ آنقدر که هیچ راهکاری برای تغییر شرایط ندارند و تمام هم و غمشان را بر مسائل حاشیهای متمرکز کردهاند، این حاشیهها بیش از هرچیز برای حوزه زن و خانواده خطرزا خواهد بود و در طولانیمدت ممکن است جامعه را با چالشی جدی مواجه سازد.
اما معجون تازه دولت اعتدال برای افزایش نرخ ازدواج جوانان عجیب و محیرالعقول است؛ چراکه دولت در هفتههای گذشته و هم زمان با ابلاغ سیاستهای کلی محیط زیست توسط رهبر انقلاب از طرح ازدواج سبز رونمایی کرد؛ این طرح ناشی از تلفیق مسائل زیست محیطی با مقوله ازدواج بود.
وزارت ورزش و جوانان که مبتکر این طرح است در خصوص چرایی آن اینطور روشنگری کرد: «در این طرح قصد داریم شاخصهای محیط زیستی و ازدواج را بهعنوان دو امر اجتماعی و محیطزیستی ترکیب کنیم و الگوی جدیدی با عنوان ازدواج سبز را به جوانان ارائه کنیم. در این الگو مواردی که میتواند کمککننده محیط زیست باشد بهعنوان ملاک و معیار قرار دادهایم.در این شاخصها موضوعاتی مانند مصرف آب در عروسیها و سایر مراسم مرتبط با ازدواج مدیریت میشوند. همچنین مسائلی از جمله استفاده از گل طبیعی و فرهنگ غلطی که به عنوان شادی استفاده میشود و آلودگیهای زیست محیطی ایجاد میکنند مانند بوقزدنهای مکرر در سطح خیابان و ایجاد ترافیک برداشته میشود».
نکته جالب توجه و بحثبرانگیز در این است که مقابله با اسراف و تخریب محیطزیست که این روزها در زمره یکی از مؤلفههای جهانیسازی مطرح است تا چه اندازه در برگزاری مراسم عروسی صادق است؟! آیا بهتر نیست تدبیری بالاتر از این نگاه سطحی برای رویکرد به ازدواج آسان جوانان اتخاذ شود، نکتهای که به دلیل تمرکز وزارت ورزش و جوانان بر امر ورزش موجب غفلت مسئولین از آن شده است؟
آنچه مسلم است بازی با الفاظی مانند حفظ محیطزیست، ایجاد عدالت جنسیتی و اموری از این دست که هجم گستردهای از همایشها، نشستها و اموری از این دست را به خود اختصاص داده است بیشتر شباهت به یک ژست سیاسی دارد و به همین علت نمیتواند در حیطه فرهنگسازی برای ازدواج آسان و به هنگام مؤثر واقع شود.
بدون شک اگر در حوزه زنان که یکی از طرفین مهم ازدواج را شامل میشود، فرهنگ صحیح و برگرفته از نص اسلام حاکم شود روایت آمارها و سیل نزولی شان شنیدنی خواهد شد؛ زیرا در این روزها افزایش سطح توقعات دختران، پررنگشدن ابعاد مادی ازدواج تا معنویت و تعالی ناشی از آن، به همراه نگاه غلط به یک سنت الهی سبب رواج پدیده ازدواجگریزی و تجردگرایی شده است، کافی است تنها به جای ارائه طرحهای زودگذر نظیر ازدواج سبز با سرمایهگذاری فرهنگی در زمینه ازدواج به ویژه بر دختران جوان از طریق نهادهای آموزشی نظیر دانشگاهها بخشی از این فرایند را تسهیل کنیم. ضمن آنکه اعطای بستههای حمایتی نظیر وام، مسکن و اموری از این قبیل نیز میتوانند بازدهی بیشتری در حوزه خانواده، جمعیت، محیطزیست و... داشته باشد./