اندیشه

خدمتکار زیرک امام سجاد (ع)!

روزى یکى از خدمتکاران زیرک امام سجاد(ع) در موقع شستشوى سر و صورت آن حضرت، ظرف آب از دستش افتاد و سر امام را زخمى کرد. امام به او نگاهى کرد. او دریافت که امام ناراحت شده و بلافاصله گفت: «وَ الْکاظِمِینَ الْغَیْظَ»، امام فرمود: من خشم خود را فرو بردم. او دوباره گفت: «وَ الْعافِینَ عَنِ النَّاسِ»، امام فرمود: تو را عفو کردم. او گفت: «وَ اللَّهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ» امام فرمود: تو در راه خدا آزاد هستى!
در سوره آل عمران وقتی بعد از مذمت و محکومکردن ربا، از انفاق و عفو و گذشت و تعاون تمجید مىکند. در آیه 134 این سوره به ترسیم سیمای پرهیزکاران پرداخته و چند صفت برای آنها بیان میکند از جمله انفاق در دارایی و تنگدستی. میفرماید متقین در همه حال انفاق مىکنند چه زمانی که در راحتى و وسعتاند و چه زمانى که در پریشانى و محرومیت. آنها با این عمل ثابت مىکنند که روح کمک به دیگران و نیکوکارى در جان آنها نفوذ کرده و به همین دلیل تحت هر شرایطى اقدام به این کار مىکنند، روشن است که انفاق در حال وسعت به تنهایى نشانه نفوذ کامل صفت عالى سخاوت در اعماق روح انسان نیست؛ اما آنها که در همه حال اقدام به کمک و بخشش مىکنند، نشان میدهند که این صفت در آنها ریشهدار است.

در آیه 134 سوره آل عمران میخوانیم:

«الَّذِینَ یُنْفِقُونَ فِی السَّرَّاءِ وَ الضَّرَّاءِ وَ الْکاظِمِینَ الْغَیْظَ وَ الْعافِینَ عَنِ النَّاسِ وَ اللَّهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ.»

«(متّقین) کسانى هستند که در راحت و رنج انفاق مى‏کنند و خشم خود را فرو مىبرند و از (خطاى) مردم مىگذرند و خداوند نیکوکاران را دوست مىدارد.»

سه نکته:

چگونه در حال تنگدستى انفاق کنیم!؟

پاسخ این سؤال روشن است، زیرااولاً افراد تنگدست نیز به مقدار توانایى مىتوانند در راه کمک به دیگران انفاق کنند.

ثانیاً انفاق منحصر به مال و ثروت نیست؛ بلکه هرگونه موهبت خدادادى را شامل مىشود خواه مال و ثروت باشد یا علم و دانش یا مواهب دیگر.

دوری از بخل

در حقیقت هدف از انفاق نه فقط رسیدگی به حال محرومین که سازندگی روحی برای انفاقکننده است. خداوند مىخواهد روح گذشت و فداکارى و سخاوت را حتى در نفوس مستمندان جاى دهد تا از رذائل اخلاقى فراوانى که از «بخل» سرچشمه مىگیرد، بر کنار بمانند.

امام سجاد(ع) و خدمتکار زیرک!

در این آیه بعد از انفاق به صفت گذشت از سوی متقین اشاره میشود. در این خصوص آورده‏اند: روزى یکى از خدمتکاران زیرک امام سجاد(ع) در موقع شستشوى سر و صورت آن حضرت، ظرف آب از دستش افتاد و سر امام را زخمى کرد. امام به او نگاهى کرد. او دریافت که امام ناراحت شده و بلافاصله گفت: «وَ الْکاظِمِینَ الْغَیْظَ»، امام فرمود: من خشم خود را فرو بردم. او دوباره گفت: «وَ الْعافِینَ عَنِ النَّاسِ»، امام فرمود: تو را عفو کردم. او گفت: «وَ اللَّهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ» امام فرمود: تو در راه خدا آزاد هستى! (تفسیر در المنثور و نور الثقلین)

https://shoma-weekly.ir/bdimDL