در بخشی از خطبه اول نهج البلاغه در خصوص فلسفه حج می‌فرمایند: «حج بیت الحرام را بر شما واجب کرده و همان خانهاى که آن را قبله مردم قرار داده است که همچون تشنه کامانى که به آبگاه مىروند، به سوى آن رو مىآورند و همانند کبوتران به آن پناه مىبرند. خداوند آن را مظهر تواضع مردم در برابر عظمتش و تسلیم آنان در مقابل عزتش قرار داده و از میان مخلوقش شنوندگانى را برگزیده که دعوت او را به سوى این خانه اجابت کنند و سخنش را تصدیق نمایند و در مواقف پیامبران قرار گیرند.
همچون فرشتگان که به گرد عرش مىگردند، به گرد آن طواف کنند و سودهاى فراوان در این تجارتخانه عبادت به دست آورند و به سوى میعادگاه آمرزشش بشتابند، خداوند متعال این خانه خود را پرچمى براى اسلام قرار داد و حرم امنى براى پناهندگان به آن، به جا آوردن حج آن را از فرائض شمرده و اداى حق آن را واجب کرد و بر همه شما مقرر داشت که به زیارت آن بروید و فرمود: «آن کس که استطاعت رفتن به خانهخدا داشته باشد، حج بر او فرض است و آن کس که کفر ورزد خداوند از همه جهانیان بى نیاز است» (سوره آل عمران، ۹۷)
