چون کفر دشمنان امیرالمؤمنین علی(ع) را دیدم و شیعه و سنی را در مسئله ولایت آن حضرت پر اختلاف یافتم و این در حالی بود که بسیاری از مردم یا از حب خاندان پاک پیامبر(ص) سرباز زده یا اگر محب آنها هستند از اظهار آن محبت بیم دارند، پس از خواب غفلت بیدار شدم و این امر لطفی بود تا حقیقت را از لابه‌لای اختلافات موجود و روایات مختلف نمایان سازم..
رشید الدین ابو عبدالله محمدبن علی‌بن شهر آشوب بن ابنصر بن ابی الجیش سروی مازندرانی(م 588 ه..ق) محدث و مفسر بزرگ و فقیه محقق و رجالی نامدار شیعه است؛ اما مهم‌ترین عامل شهرت او در دنیای تشیع نه به واسطه عناوین فوق که به علت کتاب ارزشمند مناقب آل ابی‌طالب(ع) است. البته از او کتب دیگری همچون معالم العلماء، متشابه القرآن و مختلفه، تفسیر ابن شهر آشوب، مقتل ابن شهر اشوب و غیره (بالغ بر 23 عنوان) نیز به یادگار مانده است. از خصوصیات بارز او سفرهای کتاب مناقب او مورد تحسین همگان قرار دارد و در درجه‌ای از اعتبار است که علمای شیعه و سنی به آن اعتماد کرده و روایات آن را بدون هیچ تشویش خاطری نقل می‌کنند. البته کتاب مناقب در بخش‌هایی مشتمل بر مطالبی عجیب و غریب بوده که گاه منحصر به نقل مولف است و در جای دیگری یافت نمی‌شود. کتابی که اکنون در دست است در چهار جلد از زندگی و فضایل پیامبر اکرم(ص) شروع و به امام حسن عسکری(ع) ختم شده است. جلد اول در احوالات پیامبر(ص) و بعثت و جنگ‌هاست. جلد دوم به فضایل امیرالمومنین (ع) و قضاوت‌ها و مصایب آن حضرت می‌پردازد. جلد سوم بحث جانشینی حضرت علی(ع) و شجاعت‌های آن حضرت و همچنین زندگی حضرت زهرا(س) و فرزندانش را مطرح نموده و نهایتا در جلد چهارم فضایل بقیه ائمه را شرح می‌دهد.
خود او انگیزه‌اش را از نگارش مناقب چنین می‌گوید:
«چون کفر دشمنان امیرالمؤمنین علی(ع) را دیدم و شیعه و سنی را در مسئله ولایت آن حضرت پر اختلاف یافتم و این در حالی بود که بسیاری از مردم یا از حب خاندان پاک پیامبر(ص) سرباز زده یا اگر محب آنها هستند از اظهار آن محبت بیم دارند، پس از خواب غفلت بیدار شدم و این امر لطفی بود تا حقیقت را از لابه‌لای اختلافات موجود و روایات مختلف نمایان سازم...»
