عبدالعظیم حسنی(ره) مطالب ارزشمند و تعابیر مهمی در ارتباط با خصوصیات امام زمان(عج) و حکومت جهانی حضرت از ائمه برای ما بیان نموده که به برخی از این معارف اشاره می‌نماییم.
اشاره به دو نوع مهدویت در کلام امام جواد(ع)
حضرت عبدالعظیم از امام جواد(ع) پرسید: ای مولای من، امید آن دارم که شما قائم و امام منتظر باشید که زمین را پر از عدل و داد مى‌کند، همان‌گونه که پر از ظلم و جور شده باشد. پاسخ امام بسیار تعیین‌کننده و مهم است. حضرت، مهدویت را بر دو نوع بر می‌شمرد که نباید آنها را با هم اشتباه کرد. یکی مهدویت نوعی به این مفهوم که همه اهل بیت عصمت و طهارت هادی و مهدی امت اسلامی هستند و دیگری مهدویت شخصی که شامل تنها یک فرد مشخص از ذریه رسول الله(ص) و دوازدهمین ستاره آسمان امامت و فرزند امام عسکری(ع) است.
حضرت جواد الائمه (ع) در پاسخ به سوال فوق فرمودند: «همه ما اهل بیت، قائم به امر خدا و هادى به دین خداییم (اشاره به مهدویت نوعى) ولى آن قائمى که خداوند زمین را به وسیله او از وجود اهل کفر و انکار پاک کرده و پر از عدل و داد مى‌کند، او مهدى(عج) است (اشاره به مهدویت شخصی) او کسى است که ولادتش براى مردم مخفى خواهد بود از مردم غایب بوده و نام‌بردن او نیز بر مردم حرام است.» (کمال الدین، ج 1، ص 36)
خفای شخصی یا خفای عنوانی حضرت مهدی(عج)؟
در روایت فوق همچنین امام جواد(ع) به موضوع مخفی‌بودن ولادت امام زمان(عج) اشاره می‌نماید تا بعدها دلیلی برای انکار وجود نازنین امام باقی نماند. حضرت به عبدالعظیم حسنی فرمودند: «... هو الذى یخفى على الناس ولادته...». (همان)
در خصوص غیبت امام زمان(عج) بحثی بین صاحب‌نظران وجود دارد در رابطه با خفای شخصی و عنوانی‌بودن غیبت و خفای حضرت. اما خفای شخصی و خفای عنوانی به چه معنا هستند؟
خفای شخصی یعنی وجود و به تعبیر ساده‌تر جسم حضرت به شخصه از مردم غایب است و در مکانی زندگی می‌کنند که هیچ‌کس از آن خبر ندارد و چه بسا دور از دسترس عمومی هم باشد. اما خفای عنوانی کاملا متفاوت است و به معنای زندگی حضرت در میان مردم است لکن مردم با وجودی که حضرت را می‌بینند؛ ولی نمی‌شناسند. یکی از ادله مهم قائلین به خفای شخصی همان روایت امام جواد(ع) است که حضرت خطاب به عبدالعظیم حسنی مىفرمایند: «یغیب عنهم شخصه...؛ او کسى است که شخصش از مردم پنهان است». این بیان دقیقا تاییدی است بر مدعای این گروه و به صراحت بر خفای شخصی دلالت دارد. البته روایات دیگری نیز در این رابطه وجود دارد از آن جمله بیان نورانی امام رضا(ع) که فرمودند: «لا یرى جسمه و لا یسمّى باسمه؛ جسمش دیده نمىشود و نامش گفته نمىشود». (کمال الدین، ص 370، ح 2) البته این نظریه منافاتی با دیدار حضرت از سوی برخی دوستان در حال ضرورت ندارد.
بیان تعداد اصحاب مخلص و لشگریان حضرت مهدی (عج)
در خصوص یاران و اصحاب و اطرافیان امام عصر (عج) نیز روایات به دو گروه اشاره دارند، یاران و اصحاب خاص و عام. اصحاب خاص یا اصحاب مخلص حضرت تعدادشان مشخص و قطعی و به عدد اصحاب طالوت یعنی 313 نفرند. اصحاب عمومی حضرت در درجه‌ای پایین‌تر؛ ولی با عده‌ای بیشتر هستند. در برخی روایات تعدادشان ده هزار نفر ذکر شده است. آنها با حضرت عهد و پیمان می‌بندد و حکومت عدل و توحید را تحت لوای امامشان در سراسر گیتی مستقر می‌نمایند.
در همین رابطه نیز حضرت عبدالعظیم از امام جواد(ع) روایتی نقل نموده که در آن هم اصحاب خاص را اهل اخلاص و عددشان را 313 بیان می‌نماید و هم به تعداد لشکریان (اصحاب عام) حضرت مهدی (عج) اشاره می‌فرماید: «یاوران مهدی(عج) که به اندازه اصحاب بدر هستند، در هر کجاى دنیا باشند پیرامونش جمع مىشوند و این همان قول خداوند متعال است: «در هر جایى که باشید خداوند همه شما را جمع مى‌کند، و پروردگار به همه چیز توانا است» ( سوره بقره، آیه 148) هرگاه این عده که از اهل اخلاصند، اجتماع کنند، خداوند امر او را اظهار خواهد کرد. وقتى که لشگریان آن حضرت که ده هزار نفرند، به هم پیوستند، در این هنگام به فرمان پروردگار ظهور خواهد کرد و دشمنان خداوند را خواهد کشت تا از او راضى گردد...». ( کمال الدین، ج 1، ص 36) روایت فوق ضمن اشاره مستقیم به تعداد یاران خاص و عام امام عصر(عج) اثبات می‌کند که ظالمین در حق اهل بیت پیامبر (ص) به فرمان خداوند باز گردانده شده و به مجازات خواهند رسید.
اوضاع سخت شیعیان قبل از ظهور
حضرت عبدالعظیم در روایتی که از رسول مکرم اسلام(ص) نقل می‌نماید از شرایط سخت شیعیان در دوران منتهی به ظهور یاد می‌کند: «زمان او دوستانم خوار خواهند شد و سرهاى آنها را به یکدیگر هدیه خواهند داد؛ همان طور که سرهاى ترک و دیلم را به هم هدیه مىدادند. اینان کشته مىشوند و سوخته مىگردند. آنان همواره ترسناک، مرعوب و اندیشه‌مند هستند. زمین به خون آنها رنگین مىشود. فریاد و ناله و بانگ و شیون از زنان آنها بلند است. اینها دوستان واقعى من هستند. به وسیله اینها هر فتنه تاریک و ظلمانى را دفع خواهم ساخت. و به وجود اینها زلزلهها را برطرف مىکنم و سختىها و ظلمها را برمىدارم. این دسته از مردم مشمول رحمت خداوند بوده و صلوات او شامل حال آنها مىباشد. و اینان هدایت شدگانند». (کمال الدین، باب 28، ح 3) عبدالعظیم حسنی این نکته را در روایت دیگری نیز از ائمه نقل نموده از جمله در روایتی از امیرالمومنین(ع) ضمن اشاره به سختی‌های دوران قبل از ظهور بشارتی به شیعیان با استقامت و ثابت قدم داده و می‌فرماید: «هرکس از شیعیان ما، در زمان غیبت، بر دین و عقیده خود ثابت بماند و دلش از طول غیبت خسته نگردد، وى در روز قیامت در نزد خودم قرار خواهد گرفت.» (کمال الدین، ص 303)
اهمیت انتظار
حضرت عبدالعظیم حسنى، از امام باقر(ع) نقل مى‌کند که: «کسى که در انتظار امر ما باشد، زیانى به او نخواهد رسید و این شخص مانند این است که در وسط خیمه حضرت مهدى (عج) و در میان لشکر آن جناب مرده باشد». (اصول کافى، ج 1، ص 372) و در روایت دیگری از امام سجاد (ع) می‌نویسد: «انتظار فرج از بزرگترین فرج‌هاست». (کمال الدین، ص 319)اما به راستی این میزان اهمیت برای انتظار چه دلیلی دارد؟ پاسخ این است که اولا فرج و گشایش کار مظلومین عالم تنها در سایه مهیا‌شدن فرج حضرت است لذا منتظر فرج، منتظر همه خوبی‌ها و عدالت‌ها و برابری‌هاست. ثانیا کسی که انتظار خوبی مطلق را دارد باید در خود نیز شرایط اصلاح را فراهم نماید و در حقیقت به این طریق در مسیر کمال قرار خواهد گرفت. حضرت عبدالعظیم حسنی اهتمام فراوانی به تشریح اوضاع و شرایط زمان ظهور حضرت مهدی(عج) داشته و سوالات متعدد و دقیقی را در این رابطه از ائمه پرسیده است. از جمله دیگر موضوعاتی که در خلال پرسش‌های این عالم عابد و دوست حقیقی ائمه در رابطه با مسئله مهدویت پاسخ داده شده و در این مجال فرصت اشاره به آنها نیست، می‌توان به علت تردید یا انکار ولادت امام؛ تصریح‌نکردن به اسم حضرت؛ جهانى‌بودن حکومت حضرت مهدی (عج)؛ تدارک امر ظهور و امضاى آن در یک شب؛ موقعیت جعفر کذّاب و موضوعات دیگر اشاره کرد.
