نفیسه زارعی - اکرم یافتیان- زن محور و مرکز هر اجتماع محسوب می شود و سیاست های خرد و کلان جوامع بر محوریت او و خانواده می گردد. یکی از این سیاست های مورد توجه کشورها که ریشه در اندیشه های صهیونیسم جهانی دارد سیاست کنترل و تنظیم خانواده است. این سیاست در مقطعی در ایران نیز پیگیری شد و اکنون با تأکید ویژه مقام معظم رهبری مبنی بر جلوگیری از این اشتباه بزرگ مورد رفع و رجوع قرار گرفته است، برای آگاهی از این مهم به سراغ دکتر خزعلی رئیس شورای فرهنگی اجتماعی زنان عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی رفته و از دیدار وی با مقام معظم رهبری در سالی که گذشت جویا شدیم:
چگونه می‌توان الگوی زن ایرانی را به جهان معرفی کرد؟
طبق فرمایشات مقام معظم رهبری در دو سال اخیر، زن ایرانی به عنوان زن مسلمان انقلابی و افسر موفق جبهه انقلاب تا دوران ظهور معرفی شده است که ما زنان باید در این عرصه حاضر و در خدمت مقام عظمای ولایت باشیم. ایشان چگونگی مسئولیت بانوان در این عرصه را در چند بحث مطرح کرده‌اند؛ اولین بحث در این زمینه این است که منابع اسلامی متون را شناسایی و سپس تئوریزه و نظریه‌پردازی کنیم تا از این طریق نظریه اسلام درباره جایگاه زن در خانواده و در اجتماع را به عنوان یک نظریه مدون در سطح جهان ارائه دهیم؛ این کار در وهله نخست مستلزم این است که این نظریه را به صورت گفتمان عمومی مطرح کنیم تا افراد زیادی اعم از حوزویان و دانشگاهیان بتوانند این نظریه‌ها را به خوبی و با تسلط و به فراخور تخصص خود ارائه دهند.
منابع شناسایی زنان اسوه از دیدگاه مقام معظم رهبری چیست؟
مقام معظم رهبری موضوعی برای عملی کردن این امر مهم مطرح کردند که آن عبارت است از شناسایی زنان اسوه از صدر اسلام تا دوران انقلاب اسلامی و نقش آفرینی آنان در دوره زمانی خودشان، علاوه بر این شناخت دقیق ابعاد گوناگون خانواده محترم شهدا، جانبازان و حضور زنان در پشت جبهه های نبرد و در خطوط جنگ و قدرت تأثیرگذاری این قشر بر مردان مهم است و از همین رو معظم له از این امر تقدیس بسیار وسیعی کردند. مقام معظم رهبری در اولین بحثی که در این مهم مد نظر خود قرار دادند توجه ویژه به مقوله مهم خانواده است زیرا این نهاد در حکم سنگری است که دشمن در صدد فتح و گرفتن آن از ما است و در حقیقت آنچه امروز جامعه ما را تهدید می کند عبارت است از اینکه خانواده نقش خود را به درستی ایفا نکند و به بیان بهتر کارکرد حقیقی‌اش را در جامعه از دست بدهد به طور مثال فرزندان با آموزه های صحیح در خانواده واکسینه نشوند، به عبارت دقیق تر از لحاظ اعتقادی- اخلاقی مستحکم نباشند و در واقع با رهایی نقش مؤثر و قوی زن و مادر در خانواده فرزندان با اولین موج کوچک به جهت اعتقادی جابه‌جا شده و مسیرحرکت آنها تغییر می کند و این امر در نهایت منجر به رویدادهای تلخی نظیر دین گریزی، حرکت علیه نظام و در مرحله بعد فتنه ای نظیر فتنه 88 می شود.
وظیفه ما در قبال بحث خانواده با توجه به فرمایشات مقام معظم رهبری چیست؟
با توجه به تأکید ویژه معظم له بر محور خانواده؛ ما نیز باید به عناوین گوناگون آن را در مرکز بحث و تفکر خود قرار دهیم چنانچه در هشت سال گذشته و در برنامه های چهار و پنج ساله اخیر مورد توجه قرار گرفته و مقام معظم رهبری هر چه را که درباره زن و خانواده مطرح می کنند درحقیقت بر این دو محور؛ یعنی زن و خانواده تمرکز دارد و به هر حال به عنوان سیاست های کلان نظام مقدس جمهوری اسلامی، توجه به خانواده و جایگاه آن در سطح جامعه از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است. در واقع مهمترین کاری را که می‌توان در راستای منویات مقام معظم رهبری انجام داد شناخت نقش آفرینی خانواده و اینکه این نهاد چه مقدار می‌تواند محوریت خود را در همه برنامه‌ها حفظ کند، است.
شما جایگاه زن در خانواده را چگونه می‌بینید؟
نکته دوم بعد از خانواده توجه به جایگاه زن در این نهاد است و در مرحله سوم نیز توجه به وی در دیگر عرصه های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی که نیاز به حضور وی شدیداً احساس می شود و البته خود زن نیز مایل است در این فعالیت ها شرکت کند و بالطبع وی در بعضی امور بنابر لطف خود حاضر شده و نیاز جامعه را برآورده می کند البته آنچه مهم است این حقیقت است که در عرصه‌هایی که به زنان احتیاج است باید ازآنها درخواست شود که حضور داشته باشند و زن نیز موظف است وقت اضافه و اوقات فراغت خود را مصروف این امور کند وقرار بر این نیست که کارفرمایان از زمان مورد نیاز به حضور او در خانواده سوء استفاده کنند تا وی در جامعه حضور داشته باشد و زن نیز با فضل و لطف خود در جهت آبادانی جامعه گام بر می دارد.
دفاع از حقوق زنان در نظر رهبر انقلاب به چه شکل است؟
مبحث بعدی احقاق حقوق حقه زنان، حفظ قانون و شرع که در این مقوله تأکید مضاعف بر شرع است و نقش ویژه و خاص زن که رهبر انقلاب هم به این موضوع تأکید بسیار کرده اند است و ما دقیقاً در نقش فاطمی و زینبی می‌توانیم آن را بیابیم و به بیان بهتر در روایت تاریخ هیچ مردی در زمینه حمایت از ولایت با وجود حضور دوازده یار خالص امیرالمؤمنین(ع) نتوانست حق الهی ایشان را اثبات و به وی بازگرداند و این در حالی است حضرت زهرا(س) این نقش را ایفا کردند و در حقیقت نقش خاصی که به قیمت جان خود و فرزندشان در راه ولایت ایفا کردند نقش بسیار خاصی بود که هیچ مردی با وجود دفاع از امام (ع) نتوانست آن را ایفا و اثبات کند، حضرت آقا نیز بر روی این نقش خاص تأکید ویژه دارند و این نقش در برنامه های چهارم و پنجم هم مد نظر قرار گرفته وآمده است.
شرط حضور زن در جامعه به عنوان نیروی فعال چیست؟
درنشست راهبردی رهبر انقلاب بعد از موضوع خانواده فرمودند اگر خانمی دوست دارد خدمت به اسلام کند دو شرط دارد؛ یکی از موضوعات رعایت عفاف و حجاب در حدی که رابطه محرم و نامحرم رعایت شود و با غرق شدن زن و مرد در روابط اجتماعی حدود و حریم ها از میان نرود است، زیرا از میان رفتن حریم ها برابر با فروپاشی جامعه است به طور مثال در انگلستان که یک کشور بدون اعتقادات مذهبی است با جدا سازی محیط های دختران از پسران دریافتند بازدهی هر دو قشر بیش از زمانی است که آنها در کنار یکدیگر و در محیطی مشترک هستند، حالا ما با داشتن اعتقادات مذهبی و اسلامی با این موضوع چگونه برخورد کرده ایم؟! به طور نمونه در قبال تفکیک دانشگاه ها ما بعضاً از سوی طیف های مختلف فکری با برخوردها و استدلال‌های نامناسبی در این خصوص مواجه شده ایم اما موضوع دیگر جلوگیری از عدم فراموش شدن زن به عنوان یک موجود و هویت مستقل در جامعه است. با توجه به آنچه در جامعه امروز می گذرد اگر زن بیش از حد برای امور غیرضروری خانواده و جامعه وقت بگذارد و در این فرآیند خود را فراموش کند و برای مطالعه و سلامت روح، جسم، ورزش، نشاط ،آرامش و معنویت زمان کافی برای خود صرف نکند و به خود اهمیت ندهد، فرصتی که باید زن خود را بسازد از دست می رود و بالطبع آن جامعه‌ای که قرار است او بسازد، به طور شایسته شکل نمی‌گیرد.
عواقب ناشی از فراموشی هویت زن توسط خود و جامعه اش چیست؟
نقش زن نقش انبیا ، اولیا و نقش خدای تبارک و تعالی است. مربیگری و تربیت نسل نیز از جمله وظایف زن است ولی متأسفانه زنان با فراموش کردن خود نتوانستند در فرآیند تکمیل زوج موفق باشند و به‌تبع آن فرزندانی را که قرار است انسان هایی صالح که در حکم سربازان امام عصر(عج) باشند را پرورش دهند، به صورتی که در بعضی امور شاید زن به عنوان یک مادر نداند که چگونه خطاهای فرزند را به او تذکر دهد زیرا خود مادر آموزش های لازم را ندیده است تا بتواند به فرزند انتقال دهد و البته بخش عظیمی از این فرآیند آموزش ؛ توسط سازمان آموزش و پرورش باید صورت گیرد. در حدیثی که از پیامبر گرامی اسلام درباره آداب اسلامی آمده است ایشان فرموده اند وای به حال فرزندان آخرالزمان از دست پدر و مادرشان، زیرا پدر و مادر بهره‌ای را که فرزند باید از طریق آیات و روایات یاد بگیرد را به او یاد نمی‌دهند و بیگانگان هرچه را که بخواهند به عنوان خوراک فکری به فرزندان این عصر تزریق می کنند و قطعاً این آموزش های وارداتی اموری غیر از دین و آیین هستند که با عناوین های جذاب مثل کلاس‌هایی با عنوان مهارت نه گفتن ، هرچه که خودت دوست داشته باشی و غیره را به او یاد می دهند که همه اینها بیانگر سکولاریسم غربی برخاسته از لذت و ماده و بدون در نظر گرفتن مبدأ ومعادی است و موجب فساد و تخریب جامعه می شود زیرا این کلاس ها منجر به نه گفتن به خانواده ، اجتماع و خدا می شود و خودخواهی را به فرد آموزش می‌دهد و این در حالی است که ما در آیات و روایات دین مبین اسلام چیزی بر خلاف این امر بر ایمان ثابت می شود زیرا در دین مبین ما آمده است که بزرگترین راه رشد ما انسانها وقتی است که احساس کنیم زندگی باعث حیات و رشد دیگری است. در واقع دین به ما از خود گذشتگی و ایثار به دیگران را آموزش داده ولی سکولار و خودخواهی را به ما آموزش می دهد و اینها همه با هم مغایرت دارند و در این بین اگر در خانواده به فرزند آموزش نداده باشند فرزند نمی تواند راه درست را انتخاب کند، حضرت آقا نیز در این خصوص توجه به خود حقیقی زن را مد نظر قرار دادند و از این طریق بازگشت به خویشتن و سبک زندگی اسلامی است در این الگو مسئولیت اصلی زن خانواده است و اگر کاردیگری را جز این مهم ارجح بداند خود نیز در مسیر ارجحیت داده شده، گم شده و یا حتی به بیراهه کشیده می شود و از هر راهی نمی توان به موفقیت رسید. مقام معظم رهبری بحث اساسی را در سبک زندگی اسلامی و مهندسی فرهنگی بیان کردند و به صورت بسیار موشکافانه به جزئیات این امر اشاره کردند.
تغییرات ذکر شده در مبحث زن و خانواده و در کل سبک زندگی چه عوارضی را متوجه جامعه ما ساخته است؟
ما در حال حاضر با پدیده تغییر سبک زندگی ناشی از الگوی جهانی سازی غربی مواجه هستیم و به عبارت بهتر می‌توان گفت یک زندگی ضداسلامی با شناسنامه اسلامی ولی در مدل زندگی، انتخاب لباس و انتخاب رفتار در حقیقت به زندگی غربی نزدیک شده ایم و حتی در الگوی ازدواج، الگوی انتخاب شغل و روابط اجتماعی جامعه ایران نیز به همین نحو است. مسئله ای که اکنون مطرح است این است که چرا ما نباید از این مسئله که در آمریکا در حدود پنجاه دانشگاه مختص به زنان است الگو بگیریم واختلاط را به حداقل برسانیم زیرا در این صورت بین افراد انس و محبت ایجاد می شود و ما از هدف اصلی خود که آموزش است دور می‌افتیم ، علت این امر به اعتقاد بنده این است که به تعبیری در این زمینه درگیر موج های سیاسی می شویم.
یکی از تغییرات اساسی در سبک زندگی کاهش تمایل به فرزندآوری است. این مسئله از کجا به شکل یک تذکر جدی توسط رهبر انقلاب به مردم و مسئولین گوشزد شد؟
مهمترین سنگری که رهبر انقلاب پنج بار به شکل جدی درباره آن در جاهای مختلف صحبت کردند مسئله کنترل جمعیت و تنظیم خانواده است.
این سخنان در موقعیت های مختلف توسط معظم له ذکر گردید و در آخرین بار در خراسان رضوی ایشان برای این مسئله از مردم عذرخواهی کردند، این امر با وجود اینکه ایشان هیچ مسئولیتی در این رابطه نداشته اند صورت گرفت زیرا نه در سمت اجرایی وزارت بهداشت بودند و یا حتی در خانه های بهداشت کشور فاقد مسئولیت اجرایی بودند، در واقع ایشان با این حرکت خود درس مدیریت سیاسی را به مسئولین آموزش دادند واین درس عبارت است از اینکه به دنبال مقصر نباشیم بلکه باید به دنبال راه حل های اصلاح مشکل بگردیم به طوری که اگر طرح و یا برنامه ای باید اجرا شود با مطالعه دقیق این کار انجام شود و مطابق فرمایش حضرت علی(ع) از همان جایی که اشتباه صورت گرفته سعی در جبران مسئله داشته باشید و اگر در جایی دیگر که مرتبط با مسئله نیست به جبران و اصلاح بپردازند، گویی اشتباه خود را تکرار کرده‌اند. مقام معظم رهبری با تأکید بسیار به مجلس فرمودند قانون قبلی را به طور کامل از میان بردارید ولی در کمال تأسف در مجلس فقط مجازات داشتن فرزند چهارم برداشته شده است و بخش تأمین فرزند و مادر در این مورد همانند کشورهای غربی نظیر آمریکا و یا حتی روسیه مد نظر قرار گرفته نمی‌شود.
مرحله اول قانون کنترل جمعیت از چه زمانی و چگونه اجرایی شد؟
سیاست تک فرزندی عواقب بسیار بدی برای فرزند و والد خواهد داشت و این سیاست ها حتی تا چندی قبل در تبلیغات ما پیگیری می شد. تا قبل از پیروزی انقلاب اسلامی کسی جرأت گذاشتن قانون وسیاست های کنترل جمعیتی را نداشت و این سیاست به صورت پنهان از دوران رضاخان پیگیری می شد، بعد از پیروزی انقلاب اسلامی درست در سال 72 قانون کنترل جمعیت در ایران تصویب شد که مطابق این قانون به فرزند چهارم دفترچه بهداشت، امتیازات استفاده از امکانات دولتی و به مادر مرخصی زایمان داده نشد. به اذعان کودکان این نسل که اکنون به سن جوانی رسیده اند به دلیل تحمیل بار مالی مخارج سنگین آنها به خانواده آنان دچار حس تحقیر شده اند.
فاز دوم این سیاست چگونه و تا کجا ادامه پیدا کرد؟
در فاز دوم این قانون قرار شد آموزش های وسیعی در تمام مراکز آموزشی از مدرسه تا دانشگاه مبنی بر آموزش بحث تنظیم خانواده ایجاد شود. کلمه تنظیم خانواده یا کنترل جمعیت در لغت به معنی منظم کردن کم یا زیاد در عمل در همه کشورها سازمان ملل از این کلمه به عنوان کاهش استفاده کرده است و در هیچ کشوری تنظیم خانواده را در مفهوم افزایش جمعیت، امکانات و آموزش های لازم استفاده نمی‌کنند بالطبع این امر در آن مقطع کشور نیز این لغت را در مفهوم افزایش به کار نبرد و در بند دوم این قانون تمام نهادها و سازمان های ذیربط نظیر صداو سیما باید تمام هم و غم خود را بر کنترل جمعیت و تک فرزندی صرف کنند. در تمام زمانی که ایران در پی کاهش و کنترل جمعیت بود اروپا و آمریکا به دنبال افزایش جمعیت بودند و امروز کشور ما با چالش جمعیتی مواجه شده است که در سی سال آینده خود را به نحو کامل نشان می دهد. این سیاست ها پیش از کشور ما بر روی سرخپوستان آمریکایی برای از بین بردن نسل آنها و جایگزینی نسل مهاجران اروپا اجرایی گردید و موجب انقراض نسل در این منطقه شد. در ایران با استفاده از ابزار دین در این خصوص دست به حرکتی غیردینی زدند و با اجرایی کردن قانون کنترل جمعیت سعی در ایجاد بحران برای کشور نمودند و به فرهنگ سازی در زمینه فرزند کمتر زندگی بهتر پرداختند این در حالی است که سازمان ملل با 3 سیاست تحصیل، اشتغال و حضور زن در اجتماع به صورت پنهان زیر نظر شورایی با عنوان شورای کنترل موالید که خود تحت نظر وزارت بهداشت است در پی کاهش نسل در ایران و سایر کشورهای جهان جز جهان سلطه است.
بازتاب برداشتن سیاست های تنظیم خانواده در داخل و مجامع بین‌الملل چگونه بوده است؟
هنگامی که ایران به تازگی و در این اواخر با توصیه ها و تأکیدات مکرر مقام معظم رهبری سیاست رفع کنترل جمعیت را برداشت وزیر بهداشت در سازمان ملل تهدید شد که نباید این سیاست در ایران برداشته شود زیرا برابر با نقض حقوق بشر است در حالی که خود غرب سیاست افزایش جمعیتی را بدون در نظر گرفتن نقض حقوق بشر مورد توجه قرار داده است و حتی با ایجاد بیماری‌های کشنده نظیر ایدز برای سیاه پوستان در صدد کم کردن جمعیت سایر نسل ها است و چنانچه کیسینجر گفته است جمعیت جهان باید تا 4 میلیارد نفر کاهش بیابد حال ایران با 75 میلیون جمعیت در این معادله جزو 4 میلیارد قرار گرفته، بنابراین با شنیدن خبر برداشتن قانون کاهش با برخورد جدی مجامع بین الملل مواجه می شود.از یک جانب نیز در داخل کشور با همسویی با سیاست کنترل جمعیت توسط برخی از مسئولین وقت آن بودجه ای که باید صرف تأمین هزینه های یک زایمان راحت برای مادر شود صرف کنترل باروری او شد و این سیاست غلط در داخل کشور توسط عوامل داخلی اجرایی شد و در زمان حاضر مقابله با این سیاست ها باید در اولویت قرار گیرد، این سیاست ها می تواند با تسهیل امور مربوط به مادران و دختران اجرایی شود.
راهکار امام خامنه‌ای برای اجرای طرح ازدیاد نسل چیست؟
ما در دیداری که با مقام معظم رهبری داشتیم معظم له سخنان زیبا و جالبی در این خصوص فرمودند و نظراتی در این‌باره از سوی طرفین ارائه گردید و برنامه ها و طرح هایی در این زمینه ارائه و تقدیم شد. آقا در آن دیدار فرمودند به سراغ افراد متصدی در امور تنظیم خانواده و کاهش نسل بروید و از آنان بخواهید جبران مافات کنند و به بیان بهتر خود متصدی جبران این امر بشوند. مقام معظم رهبری نسبت به این طرح عنایت ویژه ای داشتند به گونه‌ای که در جواب نگرانی یکی از اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی به علت تغییرات احتمالی این مصوبه در مجلس شورای اسلامی فرمودند سعی کنید خود این طرح از مجلس درآید.