اندیشه

بعد فکری و فرهنگی شهید امانی ناشناخته مانده است

از جمله تألیفات شهید صادق امانی جزوه‎ی «اثبات خدا» است که بعد از کودتای 28 مرداد 1332 برای جلوگیری از گسترش اندیشه‎های مارکسیستی در جامعه و تأثیر سوء آن بر جوانان مذهبی و متدین تألیف کرده است.

یک پژوهش‎گر و فعال فرهنگی گفت: فعالیت‎های فکری و فرهنگی و کتاب‎های شهید صادق امانی قابل اعتنا و توجه است.

مجتبی سلطانی احمدی پژوهش‎گر و فعال فرهنگی در گفتگو با فارس ضمن بزرگداشت یاد و خاطره شهدای مؤتلفه اسلامی به ویژه شهید حاج صادق امانی گفت: شهید صادق امانی در طول زندگی نسبتا کوتاه خود آثار و تألیفاتی از خود برجا نهاد. آن‎چه درباره این آثار مهم است جایگاه قرآن و نهج‎البلاغه و تأثیر آن‎ها بر خط فکری حاج صادق امانی است. به طوری که می‎توان اذعان داشت بنیان فکری و مطالعاتی شهید صادق امانی بر اساس قرآن و نهج‎البلاغه بود.

نویسنده کتاب تاریخ شفاهی زندگی و مبارزات شهید صادق امانی گفت: یکی از آثار شهید صادق امانی دیوان اشعار اوست. مجموعه اشعار ایشان در سال 1380 در سه فصلِ مرثیه، مدح و ثنای اهل بیت و اشعار متفرقه توسط دفتر نشر برگزیده به چاپ رسیده است. صادق امانی در مسجد شیخ علی با شیوه‎های مختلف به تربیت دینی و مذهبی جوانان همت می‎گماشت. یکی از این شیوه‎ها سرودن شعر بود. در کل بیش از نیمی از دیوان اشعار شهید صادق امانی به امام حسین(ع)، واقعه‎ی کربلا، حضرت اباالفضل العباس(ع)، حضرت زینب(س) و فرزندان امام حسین(ع) اختصاص دارد. امانی به دلیل شدت علاقه و محبت نسبت به امام حسین (ع)، اولین شعر دیوانش را در رثای اباعبدالله الحسین(ع) سرود.

وی این‎گونه از محبت و علاقه خود به سالار شهیدان یاد می‎کند: من غم و مِهر حسین از نشئه‎ی دیگر گرفتم                این مقام ایزدی را در جهان زر گرفتم

عالم ارواح دیدم حُسن بی مانند او را                        دل به حُسنش باختم تا این‎چنین زیور گرفتم

این پژوهش‎گر تاریخ و تمدن اسلامی گفت: یکی دیگر از آثار ارزشمند حاج صادق امانی آن‎هم در سن بیست و چهار سالگی که از علاقه و هم‎نشینی وی با قرآن کریم نشأت می‎گرفت، کتاب منتخب المعارف یا فهرست موضوعی قرآن است.

امانی در 10/03/1333 نگارش فهرست موضوعی قرآن را آغاز و در تاریخ 08/01/1335 به اتمام رساند. نکته مهم درباره این کتاب آن است که حاج صادق سعی داشت با گردآوری این مجموعه از آیات و روایات نشان دهد که توجه به این آیات و عمل به آن‎ها تأثیرات اجتماعی زیادی در جامعه ایجاد می‎کند. گفتنی است دست‎نوشته‎های این مجموعه در سال 1380 به صورت کتابی در 240 صفحه توسط نشر محدث به چاپ رسیده است.

این کارشناس و فعال فرهنگی گفت: از دیگر آثار شهید صادق امانی جزوه‎ی «اثبات خدا» است. حاج صادق امانی از گسترش اندیشه‎های مارکسیستی در جامعه و تأثیر سوء آن بر جوانان مذهبی و متدین احساس خطر می‎کرد. از این‎رو با عنایت به این مسئله بعد از کودتای 28 مرداد 1332 طی جلساتی که در شب‎های ماه مبارک رمضان درمسجد شیخ علی برگزار می‎شد، مطالبی درباره اصول و فروع دین بیان کرده است تا از انحراف جوانان به سوی اندیشه‎های مارکسیستی و کمونیستی جلوگیری کند و آن‎ها را به سوی خداوند و اندیشه‎های اسلامی سوق دهد. وی این مطالب را در جزوه‎ای تحت عنوان «اثبات خدا» نگاشته است. این جزوه شامل سه بخش است: بخش اول درباره اثبات خدا، بخش دوم، صفات خدا و بخش سوم درباره‎ی برخی از مسائل فروع دین است.

این پژوهش‎گر تاریخ انقلاب اسلامی گفت: از دیگر آثار حاج صادق امانی مجموعه مقالات سیاسی، فرهنگی، مذهبی و اجتماعی است که ایشان در هفته‎نامه «دین و دانش» می‎نگاشت. این نشریه ناشر افکار گروه شیعیان بود که به همت حاج صادق امانی و مرحوم امیر ناصح خمسی دردهه‎ی سی تشکیل شد. برگزاری اردوهای فرهنگی گروه شیعیان، نقش مهمی در تثبیت آموزش‎های دینی در جوانان مذهبی داشت. در واقع صادق امانی تأثیر بسزایی در انسجام عقیدتی و دینی اعضای گروه شیعیان و مؤتلفه اسلامی ایفا کرد و سعی داشت از طریق تربیت فرهنگی افراد مستعد را شناسایی و برای مبارزه با رژیم پهلوی آماده سازد. اخلاق فوق‎العاده نرم و خوب حاج صادق امانی در کنار اطلاعات دینی‎اش در جذب و تربیت جوانان بسیار مؤثر بود.

نویسنده کتاب پژوهشنامه انقلاب اسلامی ایران در پایان گفت: زنده نگاه داشتن یاد و خاطره شهدای اعدام انقلابی حسنعلی منصور که به تعبیر مقام معظم رهبری مصداق «نورالله فی ظلمات الارض» هستند در واقع بزرگ‎داشت انقلاب اسلامی ایران است و خوشبختانه شاعران انقلابی در این زمینه پیش‎گام بودند. به مناسبت روز هفتِ شهید صادق امانی و یارانش یکی از شاعران انقلابی اشعاری را در ستایش ایشان و هم‎رزمانش به شرح ذیل سرود:

دست ستم دوباره آمد ز آستین  

بر باد داد گلشن و گلزار مسلمین

نام بنی امیه و عباسیان دگر 

بیرون شود ز دفتر ایام ناظرین

ای صادق امانی و ای مرتضای نیک   

ای نوجوان رضا و محمد فنای دین

آسوده زیر خاک بخوابید نزد حق 

حق شما گرفته شود روز واسپین

لازم به ذکر است کتاب «تاریخ شفاهی زندگی و مبارزات شهید صادق امانی» به قلم مشترک امین عزیزی و مجتبی سلطانی احمدی توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی به زیور طبع آراسته شده است.

https://shoma-weekly.ir/kc7yzI