اقتصاد

با سنت قرض الحسنه چه کردیم؟

سنت قرض الحسنه که اولین بار در دهه چهل و توسط یاران موتلفه اسلامی به صورت یک نهاد اقتصادی یعنی صندوق قرض الحسنه یا به نوعی یک بانک کاملا اسلامی احیا گردید.
سید محمد صادق شیرازی- خرداد ماه یاد آور شهادت اولین شهدای انقلاب اسلامی در 15 خرداد و همچنین شهدای اعدام انقلابی منصور یعنی شهدای موتلفه اسلامی، شهیدان امانی، بخارایی، نیک نژاد و صفار هرندی است. موتلفه اسلامی همچنانکه میراث بزرگی را در همراهی امام امت (رض) در مسیر انقلاب در عرصه های سیاسی و فرهنگی همچون مبارزه و شهادت طلبی و اخلاق سیاسی به جا گذاشته است، میراث ارزشمندی را نیز از بین سنن فراموش شده اسلام در عرصه اقتصاد احیا کرد و به جا گذاشت که از با ارزش ترین یادگار های انقلاب اسلامی در عرصه اقتصاد بود.
سنت قرض الحسنه که اولین بار در دهه چهل و توسط یاران موتلفه اسلامی به صورت یک نهاد اقتصادی یعنی صندوق قرض الحسنه یا به نوعی یک بانک کاملا اسلامی احیا گردید اکنون بر اساس آمار در وضعیت بدی به سر می برد.
روزگاری بود که در کشور ما نام قرض الحسنه تنها یادآور عملی خیر و خدا پسندانه بود که یا توسط صندوقهای قرض الحسنه مساجد و سازمان اقتصاد اسلامی و یا توسط بانکهای دولتی و به صورت کاملا قرض الحسنه با کار مزد اندک در اختیار نیاز مندان قرار می گرفت، و اخذ و باز پس دهی آن اگرچه یک فرآیند اقتصادی اما همواره همراه با دعای خیر و رضایت دوطرفه بود؛ که این روزها از فاکتور های کاملا فراموش شده در روابط اقتصادی مردمان است.امروزه کلمه قرض الحسنه بیشتر مردم را به یاد موسساتی می اندازد که اگرچه چندی پیش با این نام پا به عرصه وجود گذاشتند ولی خیلی زود با مجوز بانک مرکزی نام خود را به موسسات مالی و اعتباری و یا تعاونی های اعتبار تغییر دادند این موسسات که برخی نامهای اهلبیت عصمت و طهارت را نیز بر خود نهاده بودند، خیلی زودتر از اخذ مجوز تغییر نام خود از قرض الحسنه به چیز های دیگر رویه خود را تغییر دادند. به گونه ای که هنوز نام مقدس قرض الحسنه بر تارک تابلوهایشان می درخشید که سخن از وامهای با بهره بیش از 30 درصد به میان آمد و الزام به مسدودی 50 درصد از مبلغ وام برای مدت بیش از دو سال برای وامهایی با بهره های بالای 20 درصد آغاز شد.
این موسسات خوشبختانه دیگر نام قرض الحسنه را یدک نمی کشند اما تصویری که طی سالهای گذشته  از قرض الحسنه در اذهان مردم ساختند به  سادگی از میان نمی رود، به گونه ای که وقتی چندی پیش با یکی از دوستان سخن از یک موسسه قرض الحسنه واقعی که همچنان به سنت اسلامی یعنی قرض الحسنه واقعی پایبند است سخن می گفتم با چنان حیرتی از وجود چنین نهادی می پرسید و از شوخی نبودن سخنانم اطمینان می جست که گویی من از بازگشت و احیای گونه های ماقبل تاریخ توسط متخصصان ژنتیک سخن می گویم!!
اما دردناک تر از این مساله که ناشی از سودجویی برخی افراد خصوصی یا موسسات نیمه دولتی بوده است آمار میزان اعطای تسهیلات قرض الحسنه توسط بانکهای دولتی کشور است که در قبال سپرده های قرض الحسنه مردم موظف به اعطای چنین وامهایی هستند. به گزارش فارس، از مجموع 335 هزار میلیارد تومان تسهیلات بانکی در سال 90 سهم تسهیلات قرض الحسنه تنها 5 درصد و به میزان 16 هزار و 852 میلیارد تومان بوده است.
جای دلداری دادن نیست و باید گفت سنت قرض الحسنه این روز ها درحال کمرنگ شدن است و این یکی از فاکتور های مهم در نشان دادن کاهش میزان سرمایه اجتماعی در کشور است که امید است مردم شریف کشور در ایام مقدسی چون ماههای رجب، شعبان و رمضان با روی آوردن به همکاری در صندوق های قرض الحسنه مساجد و موسسات قرض الحسنه حقیقی به عنوان بخشی پایدار از خیرات  و مبرات خود در احیای این سنت حسنه بکوشند.
گفتنی است صندوق های قرض الحسنه اندوخته جاوید و ذخیره جاوید به عنوان اولین صندوق های قرض الحسنه در جهان اسلام و به ابتکار برخی اعضای هیاتهای موتلفه اسلامی در سالهای دهه چهل بنیانگذاری شدند و پس از آن با استقبال ملت مسلمان ایران در نقاط مختلفی از بازار و مساجد تهران و شهرستانها این مساله همچون شجره ای طیبه ادامه یافت تا پس از انقلاب اسلامی به سازمان اقتصاد اسلامی تبدیل شد؛ و هم اکنون نیز بسیاری از صندوقهای قرض الحسنه در مساجد و سایر نقاط کشور طبق قوانین شریعت اسلام مشغول گره گشایی از مشکلات هموطنان مان می باشند.

https://shoma-weekly.ir/bXdO5Q