بانک قرار است به تولید و تولیدکنندگان کمک کند، منتهی متأسفانه بانکها بهجای این که به آن هدف اصلی بپردازند که تأسیس بانک برای این بود که بخشی از اقتصاد را رونق بدهند و شکوفا کنند و بخش مختصری هم برای این که سودی برای سهامداران خودشان تأمین کنند، اکنون بیشتر هدف دوم را مد نظر قرار دادهاند که سود بیشتری داشته باشند و منافع زیادتری را عاید سهامداران کنند و آن هدف اصلی که قرار است بانک تأسیس شود که اقتصاد مملکت را شکوفا کند، فراموش شده است، لذا الان صنایع ما نیاز به نقدینگی دارند و بانکها به علل مختلف از پرداخت نقدینگی به آنها خودداری میکنند و در نتیجه اغلب صنایع برای پرداختهای روزمرهشان از جمله مواد اولیه به خاطر نداشتن نقدینگی با مشکل روبرو هستند.
امیر حسین زاده - یکی از تاکیدات جدی امام خامنهای در سخنرانی روز نخست سال جدید، حمایت مسئولان از تولید داخلی است و بعلاوه آنکه صاحبان سرمایه در کشور، فعّالیّت تولیدی را ترجیح بدهند. این راه نیازمند آسیبشناسی وضع موجود و رفع موانع است. اینکه چرا تولید رونق نداشته موضوع گفتگوی ما با علاء میرمحمد صادقی، عضو با سابقه هیأت رئیسه تاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران و تولیدکننده نام آشنا است.
***
شما در یکی از سخنرانی ها گفته اید بانک ها گاهی خودشان مانع تولید هستند. این مانعیت توسط بانک ها چگونه ایجاد شده است؟
بانک قرار است به تولید و تولیدکنندگان کمک کند، منتهی متأسفانه بانکهای از جمله بانکهای خصوصی و بعضی از بانکهای دولتی بهجای این که به آن هدف اصلی بپردازند که تأسیس بانک برای این بود که بخشی از اقتصاد را رونق بدهند و شکوفا کنند و بخش مختصری هم برای این که سودی برای سهامداران خودشان تأمین کنند، اکنون بیشتر هدف دوم را مد نظر قرار دادهاند که سود بیشتری داشته باشند و منافع زیادتری را عاید سهامداران کنند و آن هدف اصلی که قرار است بانک تأسیس شود که اقتصاد مملکت را شکوفا کند، فراموش شده است، لذا الان صنایع ما نیاز به نقدینگی دارند و بانکها به علل مختلف از پرداخت نقدینگی به آنها خودداری میکنند و در نتیجه اغلب صنایع برای پرداختهای روزمرهشان از جمله مواد اولیه به خاطر نداشتن نقدینگی با مشکل روبرو هستند.
خود تولیدکنندگان در این میان مقصر نیستند؟
ممکن است یک واحد صنعتی یک درصد هم سوء مدیریت داشته باشد، ولی خیلی از آنها را دولت و مراکز اقتصادی میتوانند حل کنند. میشود هیئتی تشکیل شود و پروندههای یکایک این واحدها را بررسی کند و ببیند اگر واقعاً مشکل نقدینگی یا احیاناً مشکلات دیگری دارند و زیر فشار قرار گرفتهاند، این مشکلات را برطرف کنند، کارخانجات میتوانند به تولیدشان ادامه بدهند و از ایجاد اشتغال هم جلوگیری نشود، چون کارخانههایی که متوقف میشوند، غیر از این که تولید ندارند و نمیتوانند نیاز کشور را تأمین کنند، از نظر اشتغال هم مشکل پیدا و بر تعداد بیکاران افزوده میشود.
موانع دیگری که بر سر راه تولید قرار دارند کداماند؟
قانون کار بهجای خود که الان درصددند قانون کار را اصلاح کنند، ولی در حال حاضر افزایش نرخ انرژی و بعد هم رکودی که در حال حاضر در بازار هست، برای تولیدکنندگان مشکل ایجاد کرده است. اکنون بازار ایران دچار رکود شدید همراه با تورم است و نرخ انرژی، دستمزدها و مواد اولیه فوقالعاده افزایش یافته و این مسئله برای تولیدکنندگان مشکل ایجاد کرده است و باید در این خصوص چارهای اندیشید.
در شمارش موانع تولید خیلیها بحث قانون کار را مطرح میکنند. در مورد قانون کار چه نظری دارید؟
قانون کار را هم در حال حاضر به دنبالش هستند تا اصلاح شود. البته به نظر من قانون موجود نه به نفع کارگر است نه به نفع مدیریت و کارفرما و با توجه به این که این قانون بیش از 30 سال قبل تهیه شده است، ضرورت دارد حتماً اصلاح شود و بهخصوص بعضی از این قوانین که به زیان کارگر هست، اصلاح شوند و هم قوانینی که نظم کارگاهی را از این بین میبرند، اصلاح شوند. میدانم به دنبال این هستند که قانون کار را اصلاح کنند و قانون جامعی به مجلس شورای اسلامی تقدیم شود.
چگونه میتوانیم مسئله رکود را حل کنیم و خود تولیدکنندهها چه کمکی باید بکنند؟
اگر تولیدکنندگان کالاهای مرغوب تولید کنند، بهخصوص کالاهایی که در خارج هم میتوانند بازار صادراتی داشته باشند، این رکود تا حد زیادی قابل جبران است. بهعلاوه این که متأسفانه بودجه عمرانی دولت هم خیلی زیاد نیست و همین افزایش بودجه عمرانی دولت باعث میشود رونق بازار یک مقدار بیشتر و از رکود جلوگیری شود. اگر بودجه عمرانی نسبت به بودجههای بخش اجرایی مملکت تقلیل یابند، رکود توسعه ایجاد میشود. دولت باید ترتیبی بدهد که در حدی که امکان دارد جلوی این رکود را بگیرد.
به نظر شما وظایف تولیدکنندگان در بحث اقتصاد مقاومتی که حضرت آقا هم خیلی بر آن تأکید دارند، چیست؟
در درجه اول صرفهجویی در هزینهها، جلوگیری از ضایعات، تولید کالاهای مرغوب، تهیه مواد اولیه مناسب و مورد قبول و تلاش شبانهروزی برای افزایش تولید از مسائلی است که حتماً به اقتصاد مقاومتی کمک خواهد کرد.
موردی که در دولت اخیر اتفاق افتاده این است که برای پیمانکاران خارجی نسبت به پیمانکاران داخلی اولویت قائلاند. نظر شما در این باره چیست؟
البته که نباید این طور باشد. اگر پیمانکاران داخلی داریم که امکان کار دارند و با پیمانکاران خارجی قابل مقایسه هستند، خوب است کارها را به پیمانکاران داخلی بدهیم، کما این که الان در بعضی از کشورهای همسایه ترجیح میدهند کارهایشان را به نیروهای ایرانی واگذار کنند. صدور خدمات فنی و مهندسی کشور ما نسبتاً قابل توجه است و همین نشانهای از این است که مهندسین و متخصصین ایرانی قدرت دارند کار را در حد رقابت با خارجیها انجام بدهند. بنابراین اگر ما پیمانکاران خارجی را بدون دلیل به نیروهای داخلی ترجیح میدهیم، ظلم است و کار صحیحی نیست.
حضرت آقا بر خرید جنس ایرانی تأکید زیادی دارند و میگویند نمیگویم خرید جنس خارجی حرام است، ولی جنس ایرانی بخرید. تولیدکنندگان چه کمکی باید بکنند که این توصیه بی پاسخ نماند؟
این باید فریضه شود که کالای مرغوب تولید کنیم، در این صورت این امر انجام خواهد شد. ما این حق را به خریداران میدهیم که کالای نامرغوب را نخرند و در دنیا هم همین طور است که هر کسی که کالای مرغوبتری تولید کند، به قیمت بهتری هم میتواند کالایش را عرضه کند و خریدار هم دارد و کالاهای نامرغوب خریدار کمتری دارند، لذا من هم توجه تولیدکنندگان را به این موضوع جلب میکنم که همه تلاش کنیم کالای مرغوب و درجه یک تولید کنیم. اگر دست آخر در بازار ایران هم مصرف نشود، آمادگی برای صادرکنندگان هست که این کالا را برای صادرات خریداری کنند.
***
شما در یکی از سخنرانی ها گفته اید بانک ها گاهی خودشان مانع تولید هستند. این مانعیت توسط بانک ها چگونه ایجاد شده است؟
بانک قرار است به تولید و تولیدکنندگان کمک کند، منتهی متأسفانه بانکهای از جمله بانکهای خصوصی و بعضی از بانکهای دولتی بهجای این که به آن هدف اصلی بپردازند که تأسیس بانک برای این بود که بخشی از اقتصاد را رونق بدهند و شکوفا کنند و بخش مختصری هم برای این که سودی برای سهامداران خودشان تأمین کنند، اکنون بیشتر هدف دوم را مد نظر قرار دادهاند که سود بیشتری داشته باشند و منافع زیادتری را عاید سهامداران کنند و آن هدف اصلی که قرار است بانک تأسیس شود که اقتصاد مملکت را شکوفا کند، فراموش شده است، لذا الان صنایع ما نیاز به نقدینگی دارند و بانکها به علل مختلف از پرداخت نقدینگی به آنها خودداری میکنند و در نتیجه اغلب صنایع برای پرداختهای روزمرهشان از جمله مواد اولیه به خاطر نداشتن نقدینگی با مشکل روبرو هستند.
خود تولیدکنندگان در این میان مقصر نیستند؟
ممکن است یک واحد صنعتی یک درصد هم سوء مدیریت داشته باشد، ولی خیلی از آنها را دولت و مراکز اقتصادی میتوانند حل کنند. میشود هیئتی تشکیل شود و پروندههای یکایک این واحدها را بررسی کند و ببیند اگر واقعاً مشکل نقدینگی یا احیاناً مشکلات دیگری دارند و زیر فشار قرار گرفتهاند، این مشکلات را برطرف کنند، کارخانجات میتوانند به تولیدشان ادامه بدهند و از ایجاد اشتغال هم جلوگیری نشود، چون کارخانههایی که متوقف میشوند، غیر از این که تولید ندارند و نمیتوانند نیاز کشور را تأمین کنند، از نظر اشتغال هم مشکل پیدا و بر تعداد بیکاران افزوده میشود.
موانع دیگری که بر سر راه تولید قرار دارند کداماند؟
قانون کار بهجای خود که الان درصددند قانون کار را اصلاح کنند، ولی در حال حاضر افزایش نرخ انرژی و بعد هم رکودی که در حال حاضر در بازار هست، برای تولیدکنندگان مشکل ایجاد کرده است. اکنون بازار ایران دچار رکود شدید همراه با تورم است و نرخ انرژی، دستمزدها و مواد اولیه فوقالعاده افزایش یافته و این مسئله برای تولیدکنندگان مشکل ایجاد کرده است و باید در این خصوص چارهای اندیشید.
در شمارش موانع تولید خیلیها بحث قانون کار را مطرح میکنند. در مورد قانون کار چه نظری دارید؟
قانون کار را هم در حال حاضر به دنبالش هستند تا اصلاح شود. البته به نظر من قانون موجود نه به نفع کارگر است نه به نفع مدیریت و کارفرما و با توجه به این که این قانون بیش از 30 سال قبل تهیه شده است، ضرورت دارد حتماً اصلاح شود و بهخصوص بعضی از این قوانین که به زیان کارگر هست، اصلاح شوند و هم قوانینی که نظم کارگاهی را از این بین میبرند، اصلاح شوند. میدانم به دنبال این هستند که قانون کار را اصلاح کنند و قانون جامعی به مجلس شورای اسلامی تقدیم شود.
چگونه میتوانیم مسئله رکود را حل کنیم و خود تولیدکنندهها چه کمکی باید بکنند؟
اگر تولیدکنندگان کالاهای مرغوب تولید کنند، بهخصوص کالاهایی که در خارج هم میتوانند بازار صادراتی داشته باشند، این رکود تا حد زیادی قابل جبران است. بهعلاوه این که متأسفانه بودجه عمرانی دولت هم خیلی زیاد نیست و همین افزایش بودجه عمرانی دولت باعث میشود رونق بازار یک مقدار بیشتر و از رکود جلوگیری شود. اگر بودجه عمرانی نسبت به بودجههای بخش اجرایی مملکت تقلیل یابند، رکود توسعه ایجاد میشود. دولت باید ترتیبی بدهد که در حدی که امکان دارد جلوی این رکود را بگیرد.
به نظر شما وظایف تولیدکنندگان در بحث اقتصاد مقاومتی که حضرت آقا هم خیلی بر آن تأکید دارند، چیست؟
در درجه اول صرفهجویی در هزینهها، جلوگیری از ضایعات، تولید کالاهای مرغوب، تهیه مواد اولیه مناسب و مورد قبول و تلاش شبانهروزی برای افزایش تولید از مسائلی است که حتماً به اقتصاد مقاومتی کمک خواهد کرد.
موردی که در دولت اخیر اتفاق افتاده این است که برای پیمانکاران خارجی نسبت به پیمانکاران داخلی اولویت قائلاند. نظر شما در این باره چیست؟
البته که نباید این طور باشد. اگر پیمانکاران داخلی داریم که امکان کار دارند و با پیمانکاران خارجی قابل مقایسه هستند، خوب است کارها را به پیمانکاران داخلی بدهیم، کما این که الان در بعضی از کشورهای همسایه ترجیح میدهند کارهایشان را به نیروهای ایرانی واگذار کنند. صدور خدمات فنی و مهندسی کشور ما نسبتاً قابل توجه است و همین نشانهای از این است که مهندسین و متخصصین ایرانی قدرت دارند کار را در حد رقابت با خارجیها انجام بدهند. بنابراین اگر ما پیمانکاران خارجی را بدون دلیل به نیروهای داخلی ترجیح میدهیم، ظلم است و کار صحیحی نیست.
حضرت آقا بر خرید جنس ایرانی تأکید زیادی دارند و میگویند نمیگویم خرید جنس خارجی حرام است، ولی جنس ایرانی بخرید. تولیدکنندگان چه کمکی باید بکنند که این توصیه بی پاسخ نماند؟
این باید فریضه شود که کالای مرغوب تولید کنیم، در این صورت این امر انجام خواهد شد. ما این حق را به خریداران میدهیم که کالای نامرغوب را نخرند و در دنیا هم همین طور است که هر کسی که کالای مرغوبتری تولید کند، به قیمت بهتری هم میتواند کالایش را عرضه کند و خریدار هم دارد و کالاهای نامرغوب خریدار کمتری دارند، لذا من هم توجه تولیدکنندگان را به این موضوع جلب میکنم که همه تلاش کنیم کالای مرغوب و درجه یک تولید کنیم. اگر دست آخر در بازار ایران هم مصرف نشود، آمادگی برای صادرکنندگان هست که این کالا را برای صادرات خریداری کنند.