مریم ندیمی- در بحث سبک زندگی و نگرش ما نسبت به زندگی و حضور در اجتماع در این سال‌های اخیر به دلایل گوناگونی تغییرات چشمگیری صورت گرفته است که بیشتر زندگی اسلامی ما را متمایل به فرهنگ غرب نموده است و در این بین ابعاد گسترده دین مبین اسلام را که تعالیم روح بخش آن تمام ابعاد زندگی ما را در برگرفته است محجور مانده است. این در حالی است که اگر ما به خویشتن حقیقی خود و این تعالیم بازگردیم زندگی ما به سیاق حقیقی‌اش بازمی‌گردد اما آنچه در این بین حائز اهمیت است حقیقت تشکیل خانواده به عنوان یکی از مهم‌ترین نهادهای فردی و اجتماعی است که دستخوش تغییر اساسی سبک زندگی شده است، بررسی این مهم در اسلام برای گزینش سبک زندگی اسلامی بسیار راهگشا خواهد بود. اولین معیاری که در اسلام به آن توجه شده است دینداری و ایمان به خداوند یکتاست. اهمیت ایمان در انتخاب همسر از آنجا روشن‌ می‌گردد که ریشه اخلاق و ارزش اخلاقی محسوب می‌شود و برای به‌دست آوردن تقوا و آراستگی به اخلاق شایسته، نخست باید به تحصیل ‌ایمان مبادرت شود. با توجه به نقش دینداری در سعادت زندگی زناشویی، می‌توان برخورداری از انگیزه الهی در ازدواج را نخستین گام بهره‌مندی از ولایت خداوند و زمینه‌ساز تحصیل سایر معیار‌های همسر مطلوب به‌شمار آورد. اسلام همسانی دینی را شرط لازم برای تحقق ازدواج دائم دانسته و مسلمانان را از برقراری پیوند زناشویی با غیرمسلمانان بر حذر می‌‌دارد. اهمیت دینداری در استحکام خانواده، در تحقیقات پژوهشگران نیز به اثبات رسیده است که خشنودی زناشویی، تحت‌تأثیر مذهب قرار دارد. مذهب و پایبندی به آن می‌تواند میزان طلاق را در افراد مذهبی تا حدود نصف کاهش دهد. ولیکن اوضاع کنونی جامعه ما که با روند افزایش آمار طلاق در دهه‌های اخیر روبه‌روست نشان می‌دهد که امروزه به‌جای توجه به دینداری و ایمان البته ایمان حقیقی فرد نه افراد متظاهر به دین به معیارهای ظاهری بیش از پیش توجه می‌شود. هرچند اسلام نیز این مورد را نادیده نمی‌گیرد و به مسائل ظاهری و جسمی و مسائل اقتصادی برای تشکیل خانواده توجه می‌‌کند اما همان‌گونه که گفته شد در ترجیح معیارها اولویت‌بندی می‌‌نماید. اما در جامعه کنونی اولویت را به مسائل اقتصادی و جسمی می‌‌دهند. پایبندی به ارزش‌های اخلاقی از جمله مهم‌ترین معیارهای همسر شایسته از دیدگاه اسلام محسوب می‌شود. از جمله ارزش‌های مهم اخلاقی که موجب رضایتمندی زناشویی می‌گردد، حسن خلق است، به دلیل اهمیت فوق‌العاده‌ این ویژگی امام رضا (ع) ازدواج با فرد بداخلاق را روا ندانسته و از آن نهی می‌کنند. همچنین با توجه به تأثیر گفتار در روابط همسران، بر پرهیز از گزینش افراد بدزبان به عنوان همسر تأکید شده‌است، آنچه مسلم است در جامعه ما بسیاری از این تندخویی‌ها و رفتارهای زشت باعث برهم خوردن استحکام خانواده شده است و یا در حالت ناگوارتر در مشاجراتی که در میان زن و شوهر اتفاق می‌‌افتد، بر اثر تندخویی یکی از طرفین، این مسئله منجر به نابودی طرف دیگر و گسسته‌شدن زندگی زناشویی گردیده است. از سویی دیگر ارزش‌های اخلاقی شامل عفت و پاکدامنی زنان می‌شود که در آن رعایت حجاب را شامل می‌گردد. البته این امر در مورد مردان نیز صادق است که مردان شایسته باید به ویژگی غیرت  آراسته  باشند و در آن افراط و تفریط ننمایند زیرا این غیرت بی‌‌مورد منجر به شکل‌گیری بدبینی و اثرات سوء دیگر در طرفین است. در حالی که یکی از دلایل افزایش آمار طلاق در ایران، بر اساس سخنان آیت‌‌الله مکارم شیرازی، به علت عدم رعایت عفت در میان زنان و عدم غیرت مناسب در میان مردان است. از منابع اسلامی به‌دست‌ می‌آید که افراد دارای روابط دوستانه با جنس مخالف نیز از صلاحیت لازم برای انتخاب‌شدن به عنوان همسر مطلوب برخوردار نیستند. آیات قرآن کریم در سوره‌های مائده و نسا با عنایت ویژه به خصیصه پاکدامنی در گزینش همسر، مردان و زنان جامعه اسلامی را به ازدواج با افراد پاکدامن فراخوانده است. بررسی پرونده‌های طلاق نشان می‌دهد که بخش عمده‌ای از اختلافات خانوادگی و تنش‌های درون خانواده که در نهایت منجر به فروپاشی ارکان خانواده و طلاق شده است مربوط به ازدواج‌هایی است که بدون آگاهی و شناخت کامل از یکدیگر و یا بر اساس فشار و الزام والدین و یا ازدواج‌هایی که در قالب دوستی‌های خیابانی به‌وقوع پیوسته می‌گردد. تنها راه حل علاج این امر عمل به تعالیم دین اسلام و بازگشت به خویشتن است.

*کارشناس علوم قرآن و حدیث