اقتصاد

افت شاخص‌های بورس حاصل رکود حاکم براقتصاد است

نوسانات شدید و پی در پی در بازار بورس به‌دلیل رکود حاکم در اقتصاد کشور است. بورس، نبض اقتصاد هر کشور است. در وضعیتی که حال و روز اقتصاد کشور خراب باشد اوضاع بورس نیز خراب خواهد بود. وقتی اقتصاد کشور دچار رکود است به‌صورت طبیعی سوددهی شرکت‌ها نیز کاهش خواهد یافت و این موضوع به‌خوبی خود را در بورس نشان می‌دهد.
ظاهراً قرار نیست حال وخیم بازار بورس بهبود یابد یا حتی مسکنی به آن تزریق شده تا اندکی از این حال و روز خارج شود و شاخص کل برای چند روزی در نقطه ثابت بماند و اگر به سمت بالا حرکت نمیکند با چنین سرعتی به سمت پایین سقوط نکند. اینکه چرا بازار بورس نزدیک به یک سال است چنین حال و هوایی را تجربه میکند و به قول فعالان این بازار حال بدی دارد، کارشناسان دلایل مختلفی را برای آن مطرح میکنند. عدهای وضعیت نامعلوم پرونده هستهای و برزخ تمدید یا تعلیق تحریمها را دلیل آن میدانند. عدهای دیگر بازار نفت و افت یک باره و چشمگیر قیمتها را علت حال بد بورس معرفی میکنند که از طرفی، تأثیر مستقیمی بر درآمد و سوددهی شرکتهای نفتی و پالایشگاهها و پتروشیمیها میگذارد و از طرف دیگر، سوددهی شرکتها و کارخانجاتی را که مواد اولیه آنها از فرآوردههای نفتی است، بهصورت غیر مستقیم تهدید میکند. اینکه دلایل این اتفاق چیست و تا چه زمانی ادامه خواهد داشت، موضوع گفتگوی کوتاه «شما» با دکتر مهدی تقوی استاد دانشگاه و پژوهشگر اقتصاد است که ماحصل آن را در ادامه میخوانید:

به نظر شما چه عواملی بازار بورس را اینچنین کرده که این بازار نزدیک به یک سال دچار افت شاخص شده است؟

یکی از دلایل این موضوع مربوط به پرونده هستهای کشور است. امیدی که چند ماه پیش برای بهنتیجهرسیدن مذاکرات ایجاد شد و بازار سرمایه را بهشدت امیدوار کرد و بعد از آن تمدید این مذاکرات حالتی سرخوردگی در این بازار و در میان سرمایهگذاران ایجاد کرد. این عامل یکی از متغیرهای تأثیرگذار بر وضعیت کنونی بازار بورس کشور است.

برخی از کارشناسان نوسانات بازار ارز و افزایش قیمت دلار را دلیل استمرار سقوط شاخص کل بازار بورس میدانند. نظر شما در این رابطه چیست؟

دقیقاً، افزایش قیمت دلار نیز یکی دیگر از متغیرهای تأثیرگذار بر بازار بورس است. افزایش قیمت دلار بهصورت طبیعی میزانی از سرمایهها را از بازار بورس خارج خواهد کرد. بهصورت طبیعی سرمایهگذاران بهدنبال سود بیشتر هستند و وقتی مشاهده کنند که سرمایهگذاری در بازار ارز سود بیشتری را نصیب آنها میکند، بهسمت این بازار گرایش پیدا خواهند کرد که این موضوع تأثیرات چند وجهی نیز بههمراه دارد. ورود سرمایهها به این بازار موجب افزایش تقاضا و گرانترشدن قیمت دلار میشود و از طرفی سرمایهها را از بازار بورس خارج میکند.

اقتصاد کشورمان بهشدت در مقابل نوسانات نرخ ارز آسیبپذیر است. هنوز بخش عمدهای از اقتصاد کشورمان وابسته به واردات کالاهای واسطهای و سرمایهای است و برخلاف کسانی که معتقد به بالابردن نرخ ارز هستند، معتقدم که افزایش نرخ به ضرر واردات این کالاها است، همچنین کالاهای وابسته به واردات هم گران میشود و در نتیجه به تورم دامن میزند.

سقوط مستمر و ادامهدار شاخص بورس به چه دلیل است؟

باید از تعبیر نوسانات شدید و پی در پی در بازار بورس سخن بگوییم. این وضعیت بهدلیل رکود حاکم در اقتصاد کشور است. بورس، نبض اقتصاد هر کشور است. در وضعیتی که حال و روز اقتصاد کشور خراب باشد اوضاع بورس نیز خراب خواهد بود. وقتی اقتصاد کشور دچار رکود است بهصورت طبیعی سوددهی شرکتها نیز کاهش خواهد یافت و این موضوع بهخوبی خود را در بورس نشان میدهد.

حال تصور کنید در چنین شرایطی سرمایهدار ترجیح میدهد، سرمایه خود را بدون دغدغه و استرس با سود تضمینشده  22درصد یا بیشتر در بانک سرمایهگذاری کند.

پس رشد بورس در سالهای گذشته را چگونه میتوان تحلیل کرد. دو یا سه سال پیش با وجود تحریمها بورس رونق بسیار خوبی را تجربه کرد؟

یکی از دلایل آن، تورم بالای کشور بود که بهصورت طبیعی این تورم بر قیمت سهام شرکتها نیز تأثیر گذاشت و قیمت سهام را بالا میبرد و دلیل مهم دیگر بیرونقی بازارهای دیگر سرمایه مانند طلا یا دلار بود. در این حالت سرمایهها به بورس منتقل میشد و سوددهی این بازار را افزایش میداد.

پیشبینی شما از آینده این بازار چیست؟

چندین احتمال برای این موضوع وجود دارد. شاید بازارهای سرمایهای دیگر که رقیب سنتی بازار بورس در ایران هستند، جایگزین بازار بورس شوند و سرمایهگذاران سرمایههای خود را به این بازارها منتقل کنند، بازارهایی مانند طلا یا مسکن که میزان ریسک بسیار کمتری از بازار بورس دارند. این موضوع ارتباط مستقیم به شرایط اقتصاد کشور در روزها و ماههای آینده خواهد داشت.

ارزیابی شما از عملکرد دولت در این مدت چگونه است؟

دولت کنونی وارث مشکلات متعدد اقتصادی از گذشته است. تورم بالای 40 درصد ، نرخ بالای بیکاری، بیانضباطی شدید مالی که نتیجه آن فسادهای بزرگ و کوچکی است که بخشی از آنها تا به امروز رسانهای شده است، تمامی این معضلات میراث دولت گذشته است؛ حال اگر موضوع قیمت نفت و کاهش چشمگیر آن را نیز به این معضلات اضافه کنید متوجه حجم بالای مشکلات کنونی اقتصاد کشور خواهید شد؛ با این حال اگر نگوییم دولت روحانی اقدام بزرگ و قابل قبولی نکرده است، میتوانیم بگوییم حداقل وضعیت را از دوران احمدی نژاد بدتر نکرده است.

https://shoma-weekly.ir/bMn9QA