زنان

اسوه اقتصاد سالم و طاهر در دوران جاهلیت

تربیت صحیح خدیجه کبری(سلام‌الله‌علیه) و رشد ایشان در خانواده‌ای معتقد و متدین در آن دوران سه مقطع مهم کودکی، نوجوانی و جوانی و سپس ایمان قلبی که در اثر پرورش دینی حاصل شده ‌بود منجر به بصیربودن ایشان شد، این بصیرت سبب شد تا در مقاطع سخت و دشوار او در کنار پیامبر اسلام باشد و همواره به‌عنوان نخستین زن موحد و مسلمان به حساب بیاید.
حجتالاسلام مهدی اسدی- شاید اگر اعتقاد به وحدانیت و یکتاپرستی در ذات حضرت خدیجه(سلاماللهعلیه) نبود، هرگز بانوی قریش در فعالیتهای اقتصادی خود، اصل اقتصاد پاک را نمیتوانست در فضای تجاری شبه جزیره عربستان پیاده کند؛ شرایط جزیرهه العرب در آن روزگار به دلیل آمیختگی اعراب با یهودیان موجبات ترویج ربا در تجارت را فراهم آورده بود و در این شرایط آن حضرت با بهرهگیری از هوش و نبوغ خود به انضمام اتکا به آمیزههای وحیانی ادیان ابراهیمی بهعنوان یکی از بزرگترین تجار قریش شناخته شد.

حضرت خدیجه(سلاماللهعلیه) با اتکا به اصول اقتصادی که امروز آن را میتوان در چارچوب اقتصاد اسلامی گنجانید، و با عدم توجه به سوددهی به هر روش ممکن و مقدوری اعم از شیوههای ربوی که در آن روزگار به اقتضای آنچه که گفته شد عرف جامعه عرب شده بود، نوعی از تجارت پاک و طاهر را دنبال میکرد و از همین رو است که کسب حلال وی شایستگی خدمت به اسلام را پیدا می‌‌کند و در حقیقت مایملک حضرت خدیجه(سلاماللهعلیه)؛ بهعنوان بنیه مادی اسلام، این دین نوپا به حساب میآید.

حضرت خدیجه(سلاماللهعلیه) همواره برخلاف جهت جامعه جاهلی عصر خود حرکت میکرد، این موضوع نسبت به اشتغال و همچنین انتخاب همسر در ایشان مشخص میشود؛ به طوریکه شناخت شخصیت پیامبر(صلالله علیه)، خواستگاری از آن حضرت بر خلاف جریان عادی جامعه، تحقیقات از رسول الله و سرمایهگذار برای دین نبی خدا همه نشان از نبوغ و هوشمندی بانویی دارد که رسول خدا ایشان را بهعنوان یکی از چهار بانوی برگزیده معرفی میکند و به نوعی شایستگی أمالائمهشدن را مییابد.

تربیت صحیح خدیجه کبری(سلاماللهعلیه) و رشد ایشان در خانوادهای معتقد و متدین در آن دوران سه مقطع مهم کودکی، نوجوانی و جوانی و سپس ایمان قلبی که در اثر پرورش دینی حاصل شده بود منجر به بصیربودن ایشان شد، این بصیرت سبب شد تا در مقاطع سخت و دشوار او در کنار پیامبر اسلام باشد و همواره بهعنوان نخستین زن موحد و مسلمان به حساب بیاید.

به جرأت میتوان گفت اگر نبود تدبیر مالی پیامبر که بر مبنای مالالتجاره حضرت خدیجه(سلاماللهعلیه) استوار گردیده بود، شاید سالهای حضور در تحریم سیاسی- اقتصادی شعب ابیطالب مسلمانان تلفات بسیاری میدادند و نخستین هسته جدی مقاومت اسلامی از شعب فراتر نمیرفت و چه بسا در این نقطه از جزیرههالعرب خاموش میشد.البته نمیتوان از کنار زندگی أمالزهرا(سسلاماللهعلیه) به سادگی گذشت، ایشان از یک سو در وضعیت اقتصادی مناسبی قرار دارند و میتوانند مانند بسیاری از زنان متمول قریش زندگی کنند از سوی دیگر ایشان همسر پیامبر خدا هستند و در روزهای قبل و بعد از بعثت جایگاه معنوی رسول خدا بر کسی پوشیده نیست. همین دو عنصر کافی است تا حضرت خدیجه(سلاماللهعلیه) زندگی راحتی را از نظر مادی برای خود انتخاب کند؛ ولی در کمال حیرت و در اوج مقام و منزلت مادی و معنوی، ایشان سادهزیستانه زندگی میکنند تا سرمشق این عبارت باشند که رهبر مسلمین باید در زندگی خود همانند سایر اقشار جامعه باشد. حضرت خدیجه(سلاماللهعلیه) هیچگاه اسیر رفاهزدگی و تجملپرستی که خصلت عصر جاهلیت است، نشد.برای آگاهی از نقش حضرت خدیجه(س) اکتفا به به این سخن پیامبر برای حسن ختام کافی است. پیامبر فرمودمد: ؛ «هیچ مالی هرگز به من سود نرسانید آنگونه که ثروت خدیجه برای من سود رسانید.» نقش تاریخی و فداکاریهای اقتصادی حضرت خدیجه(س) در یاری رسول الله(ص) که مشکلات فراوانی را از پیش پای ایشان برداشت و منجر به آرامش روحی ایشان شد، بسیار مشهود است. پیامبر(ص) از اموال أمالمومنین، بردگان تحت شکنجه را خریداری کرده و بدهکاران را از قید بدهکاری آزاد میکرد. به بینوایان و تهیدستان کمک میکرد و مسلمانانی را که از مکه به مدینه هجرت میکردند و مشرکان اموال آنها را مصادره مینمودند، با مال خدیجه(سلاماللهعلیه) بینیاز میکرد تا خود را به مدینه برسانند. از همه مهمتر در ماجرای محاصره اقتصادی قریش که مدت 3 یا 4 سال طول کشید، همه اموال خدیجه(س) صرف حمایت از محاصرهشدگان و رسول الله(ص) شد. بنابراین حمایت اقتصادی خدیجه(س) در واقع کلید مقاومت و شکستن این محاصره بود. حضرت خدیجه(س) توانست با بذل مال خود مسلمانان را حفظ کند و زمینه رشد و شکوفایی اسلام و مسلمین را فراهم نماید و به استناد تاریخ رسول اعظم در مکه تا زمانی که خدیجه کبری زنده بود در کفایت وسیع و بینیاز قرار داشت و به خاطر همین آرامش مادی و معنوی این بانو بود که پیامبر حتی بعد از غروب آفتاب زندگی از ایشان به کرامت یاد میکرد.

https://shoma-weekly.ir/TT6IZp