آیت الله سید احمد خاتمی در آئین آغاز سال تحصیلی مدرسه تخصصی فقه امام کاظم علیه السلام تحت اشراف آیت الله العظمی مکارم شیرازی، ضمن اشاره به اینکه آغاز سال تحصیلی برای فضلاء و طلاب همچون بهار می ماند که طراوت و سرزندگی و نشاط علمی را در جان زنده می کند، حوزه های علمیه امروز را امتداد حوزه شاگردان امام صادق علیه السلام دانست.
این استاد حوزه علمیه قم در ادامه به بیان سه خصوصیت ممتاز شاگردان امام صادق علیه السلام پرداخت و اهتمام به اخلاق و تهذیب نفس را اولین شاخصه شاگردان و اصحاب آن بزرگوار برشمرد.
عضو فقهای شورای نگهبان با بیان حکایتی از ابن ابی عمیر از اجلاء اصحاب شیعه که پس از رهایی از زندان و در شرایط تنگدستی شدید وقتی شخص مدیون برای اداء دین خود اقدام به فروش منزل کرده و ثمن خانه اش را به او تقدیم می کند این عالم بزرگ با امتناع از پذیرش طلب خود، ثمن منزل را به خود مدیون بازگردانده و این عمل خویش را مطابق دستور شریعت معرفی می نماید، این ماجرا را نمونه ای از اخلاق مداری و تهذیب نفس و پافشاری بر شریعت در میان اصحاب ائمه هدی برشمرد.
عضو شورای عالی حوزه های علمیه، با اشاره به اینکه امام علیه السلام اهل بحث را در هر یک از رشته های مختلف علوم اسلامی نظیر فقه و تفسیر و کلام به یکی از اصحاب خود ارجاع می دادند، آن را نشانه اولا اهتمام حوزه درسی امام صادق علیه السلام به تخصص در دانش دین و ثانیا شاخصه دوم اصحاب آن حضرت که علم و دانش گسترده و عمیق است دانست.
آیت الله خاتمی سومین شاخصه اصحاب حضرت را حضور در میدان سیاست و اجتماع برشمرد و زندانی شدن برخی و به شهادت رسیدن برخی دیگر از اصحاب را شاهد صدق این مدعا معرفی نمود.
عضو هیئت رئیسه مجلس خبرگان رهبری با تأکید بر لزوم حضور فعال فضلاء و طلاب و توجه عمیق ایشان به عرصه های سیاسی و اجتماعی، ایشان را از سیاست زدگی و افتادن در دام تحزّب های سیاسی اکیدا برحذر داشت.
وی در ادامه با اشاره به لزوم استقلال حوزه های شیعه از حکومت ها و تکیه آن بر سهم امام علیه السلام و افتخار آمیز بودن این استقلال، برداشت اشتباه از استقلال حوزه را بی تفاوتی حوزه نسبت به امر حاکمیت اسلامی و نظام دانسته و آن را غیر قابل قبول برشمرد.
عضو شورای عالی حوزه های علمیه در پایان با تأکید بر اهتمام همه اعضای شورا بر خدمت، فضلاء و طلاب را به مشارکت و ارائه طرح ها و نظرهای خود به این شورا عالی دعوت کرد.
