تعریف شما از رسانه بهطور کلی و رسانههای امروزی بهطور خاص با درنظرگرفتن ارزشها و هنجارهای جامعهای همانند جامعه ما چیست؟
«رسانه» وسیلهای است برای نقل و انتقال اطلاعات، ایدهها و افکار افراد یا جامعه؛ رسانه یک واسطه عینی و عملی در فرایند برقراری ارتباط است و دو نوع کارکرد آشکار و نهان برای آن وجود دارد که کارکرد آشکار آن یعنی اینکه رسانه محل برخورد پیام و گیرنده پیام است. اما کارکرد پنهان رسانه یعنی برقرارکننده جریان ارتباط و پیامرسانی. با توجه به تعریف و انواع فوق برای رسانه کارکردهایی مدنظر قرار میگیرد که به تعدادی از آنها اشاره میکنم:کارکرد نظارتی، کارکرد آموزشی یا انتقال فرهنگ؛ کارکرد سرگرمسازی و پرکردن اوقات فراغت؛ کارکرد همگنسازی: کارکرد راهنمایی و رهبری؛ کارکرد بحرانزدایی؛ کارکرد آگاهسازی؛ اعطای پایگاه اجتماعی؛ حمایت از هنجارهای اجتماعی؛ (وظیفه اخلاقی) انتقال میراثهای فرهنگی و اجتماعی از نسلی به نسل دیگر؛ نقش و کارکرد بیان عقاید؛ ایجاد همبستگی میان اجزای جامعه در پاسخ به نیازهای محیطی؛ کارکرد تبلیغی.
روشن است که مطبوعات به خاطر ویژگیهای یادشده شان، توان فوقالعادهای در حفظ و ثبات یا تضعیف و تغییر ارزشهای حاکم بر جامعه دارند و به همین دلیل، افراد و گروههای فکری و سیاسی برای ترویج و تثبیت افکار، ایدهها و ارزشهای شخصی و گروهی خود، به سراغ یکی از رسانهها میروند تا بتوانند از طریق این ابزار بی بدیل به مقصود خود نایل آیند؛ بنابراین در جامعهای همانند جامعه اسلامی ما با آن تعریف و تنوع و کارکردهایی که ذکر شد
پاسخ سؤال شما کاملا آشکار میشود. زیرا ما از یک طرف با جمهوری اسلامیبه عنوان یک نظام سیاسیِ انقلابی و ایدئولوژیک سروکار داریم که برقراری ارتباط با ملتهای جهان و تمامی انسانهای حقطلب و آزاداندیش و ضد استکبار را هدف قرار میدهد و میخواهد پیامهای رهاییبخش خود را برمبنای اصل اسلامیِ دعوت به گوش آنان برساند و از طرف دیگر با پدیدهای به نام رسانه مواجهیم که امروزه مهمترین واسطه انتقال معانی و مفاهیم میان انسانها و مؤثرترین ابزار پیامرسانی و انتقال اطلاعات محسوب میشود. بنابراین میتوان رسانه مورد نیاز فعلی جامعه ما را رسانهای دانست که کارکرد ذاتی اطلاعرسانی و آگاهیبخشی را نه به صورت خنثی و بیطرف و با رویکردی سکولار بلکه کاملا هدفمند و ارزشمدارانه و با لحاظکردن انگیزههای دینی و انقلابی انجام میدهد تا ذهن مخاطبان خود را در مسیر تحقق اهداف انقلاب اسلامی هدایت کند.
آیا رسانههای ما با توجه به کارکردشان و ماهیت دینی و اسلامی که باید داشته باشند توانستهاند در جامعه اثرگذار باشند یا خیر؟
اینکه آیا رسانههای ما در این امر موفق بودهاند یا خیر بایستی ببینیم در راستای چهار هدف کلی موفق بودهاند یا نه؟ حالا این چهار هدف کلی چیست؟ بهنظر بنده این چهار هدف عبارتند از: تبیین و تعمیق باورهای دینی، گسترش بینش سیاسی عمومی جامعه، وحدت ملی و توسعه کلی. آنچه که تاکنون و از بدو انقلاب بوده دورههای مختلفی از تنوع و تکثر کمی و کیفی بر این عرصه گذشته است؛ اما بهنظرم برآیند کلی که برای تمام این دورهها میتوان در نظر گرفت این است که خیر آنچنان که باید در این امر موفق نبودهاند خصوصا که در حال حاضر تنوع و تکثر رسانهای از نظر نوع آن به حدی افزایش یافته که بایستی بیشتر کار کرد.
با در نظر گرفتن شرایط امروزی که اشاره کردید چه راهکاری را برای برون رفت از این شرایط پیشنهاد میکنید؟
متأسفانه ما در حوزه انقلاب تاکنون از ظرفیتهای بی نظیر رسانهها به نحو شایسته استفاده نکردهایم، در مورد جایگاه رسانهها در عرصه کنونی باید برای اصحاب رسانه و رسانههای جبهه اسلام و انقلاب اغناءسازی صورت گیرد؛ زیرا شاهد هستیم که با وجود اینکه مسئله جنگ رسانهای و نرم تاکنون بارها مطرح شدهاند اما همچنان دوستان رسانهای ما به این باور نرسیدهاند و خود را در این اندازه نمیبینند که بخواهند در سطح جهان تأثیرگذار باشند. اگر دید ما به رسانه، جهانی باشد و این باور را داشته باشیم که رسانههای ما نیز میتوانند به عنوان ابزار دیپلماسی عمومی در صدور مفاهیم انقلاب و تمدن اسلامی تأثیرگذار باشند، شاهد تحرک و پویایی دوچندان در حوزه توسعه قدرت نرم ما در کشورهای منطقه و جهان خواهیم بود. علاوه بر خودباوری در عرصه رسانههای داخلی بحث سرمایهگذاری در حوزه تحقیق و توسعه رسانههای جبهه انقلاب با رویکرد یافتن راهکارهای نوین جذب مخاطب و خلق رسانههای جدید با توجه به ویژگیهای خاص کشورهای هدف نیز باید در دستورکار سیاستگذاران کلان کشور قرار گیرد. البته منظور از رسانه هر ابزاری است که بتوان با آن پیام و مفهومی را انتقال داد.