عطاالله حسینیان- با فرا رسیدن تعطیلات نوروز، بیش از هر موضوعی بحث سفرهای نوروزی و گردشگری مطرح شده است. موضوعی که به‌خوبی ضعف ساختاری را در این صنعت نشان می‌دهد. ضعف در معرفی جاذبه‌های ایران و استاندار‌دنبودن خدمات اقامتی بهترین فرصت را برای جذب گردشگران ایرانی توسط کشورهای همسایه فراهم کرده است؛ به طوری که تورهای گردشگری خروجی در نوروز با اینکه نسبت‌به روزهای دیگر سال ۵۰ درصد و نسبت‌به نوروز ۹۳ حدود ۳۰ درصد افزایش قیمت دارند، همچنان پر رونق‌اند.
برای اثبات این موضوع کافی است به صفحه تبلیغات روزنامه‌ها و برخی رسانه‌های دیگر توجه کنیم تا حجم بی‌شمار تبلیغات سفرهای نوروزی به کشورهای مختلف به‌ویژه کشورهای همسایه ایران را ببینیم.
تعطیلات نوروز فرصت مناسبی برای مسافرت ایرانیان است. در این ایام، تمام صفحات آگهی روزنامه‌ها و سایت‌های اینترنتی را تبلیغات مرتبط با فروش تورهای خارجی اشغال کرده است. در این میان دفا‌تر خدمات مسافرتی بیشتر به فروش این نوع از تورها علاقه نشان می‌دهند. بر اساس گفته معاون سابق گردشگری سازمان میراث فرهنگی، از میان حدود دو هزار و ۵۰۰ آژانس مسافرتی، دو هزار و ۴۵۰ دفتر برای خروج مسافر از کشور تلاش می‌کنند.
برخی از این دفا‌تر در کنار فروش تورهای خارجی، تور گردشگری داخلی نیز دارند تا در فهرست آژانس‌هایی که تنها به خروج مسافر مبادرت می‌ورزند، قرار نگیرند و سازمان میراث فرهنگی به‌عنوان ناظر نتواند از آن‌ها خرده بگیرد. هرچند که سازمان میراث فرهنگی طرح تعادل میان خروج و ورود گردشگر را نیز در دست داشت و قرار بود آژانس‌داران را ملزم به آوردن یک گردشگر خارجی در مقابل خروج سه گردشگر داخلی کند؛ اما هیچ‌گاه به‌صورت جدی آن را پیگیری نکرد.
اما با این حال همواره کشورهای خارجی و وزارتخانه‌های گردشگری کشورهای همسایه از فرصت تعطیلات نوروزی در ایران بهره می‌برند و در برابر برنامه‌های نیمه تمام و غیر کار‌شناسی گردشگری در داخل کشور، به نفع رونق گردشگری خود استفاده می‌کنند.
در میان آن‌ها، ترکیه که از راه زمینی و هوایی راه را برای خروج گردشگر از ایران هموار‌تر کرده است، بیشترین تبلیغات را برای معرفی جاذبه‌های گردشگری خود در ایران انجام می‌دهد. دیدن صفحات روزنامه‌های کثیرالانتشار پر است از تبلیغ تورهای آنتالیا، استانبول و کوش آداسی.
تور هتل‌های سه ستاره در کشورهای خارجی از جمله ترکیه حتما با صبحانه فروخته می‌شود. در این میان برخی از کشور‌ها مانند مالزی، سنگاپور و چین نیز هتلی ارزان قیمت با خدمات یک هتل سه ستاره ندارند؛ بلکه گردشگران این کشور‌ها در هتل‌های بالای چهار ستاره پذیرایی می‌شوند؛ به همین دلیل هزینه تور آن‌ها نیز بیشتر از کشورهای همسایه ایران است.
در ایران فقط تور هتل‌های چهار و پنج ستاره ترانسفر فرودگاهی دارند، در عوض تمام تورهای خارجی با هتل‌های سه تا پنج ستاره در کشورهای دیگر هم خدمات صبحانه ارائه می‌کنند و هم ترانسفر فرودگاهی. در برخی از موارد نیز تورهای گردشگری خارجی با گشت رایگان داخل شهر نیز همراه است.
اما اینکه تور گردشگری خارجی مدنظر به همراه ناهار یا شام باشد یا بدون وعده غذایی، به قرارداد ما بین هتل‌دار خارجی و آژانس‌دار ایرانی بستگی دارد. ضمن آنکه بررسی تورهای خارجی کشورهای خارجی نشان می‌دهد بعد از شهرهای ترکیه که بیشتر استقبال‌کنندگان را از ایران دارد دبی، باکو و تایلند نیز مقاصد بعدی تورهای خروجی ایران است.
با این حال هزینه تورهای نوروزی سال ۹۴ نسبت‌به هزینه تورهای نوروزی و خارجی سال ۹۳ به طور میانگین ۳۰ درصد افزایش پیدا کرده است؛ اما این افزایش قیمت باز هم باعث نشد تا میزان ثبت‌نام ایرانیان برای شرکت در تورهای خارجی کاهش پیدا کند.
علی‌اصغر توکلی، عضو انجمن صنفی دفا‌تر خدمات مسافرتی ایران در این باره می‌گوید: خدمات تورهای خارجی همان خدمات سال‌های گذشته است؛ اما میزان هزینه تورها بیشتر شده شاید به این دلیل که قیمت بلیت هواپیما‌ها نیز افزایش یافته است.
وی ادامه داد: تقریبا بیشتر تورهای خروجی برای هفته دوم عید پر شده است؛ بنابراین می‌توان گفت که هنوز تقاضا برای مسافرت‌های خارجی رونق دارد؛ اما این میزان استقبال بعد از ایام عید کاهش پیدا می‌کند.
در این باره اسماعیل جعفری، کار‌شناس گردشگری نیز با بیان اینکه بسیاری از ایرانیان هنوز جاذبه‌های بکر و منحصر به فرد گردشگری کشور خود را نمی‌شناسند، می‌گوید: این درحالی است که کشورهای خارجی تمام تلاششان را می‌کنند تا بتوانند گردشگران بیشتری را به سوی خود جذب کنند در این راه استفاده از جاذبه‌های گردشگری مصنوعی نیز کاربرد دارد.
