مقام و جایگاه زنان در ابعاد مختلف از جمله حضور و مشارکت آنان در فعالیت های اجتماعی را با محوریت اخلاق به رسمیت بشناسیم و اگر می خواهیم شاهد بهداشت روانی جامعه و تحکیم روابط خانواده باشیم چارچوب های اخلاقی روابط زن و مرد در همه فعالیت ها را به شدت و دقت رعایت کنیم و فرهنگ بومی مان را در خصوص اشتغال و اختلاط فعالیت های اجتماعی زنان از فرهنگ غربی و سرابهای آن تفکیک و تطهیر کنیم ضمناً به بانوان مان این هشدار را بدهیم که عدم حضور زن در خانواده به معنای بحران سرپرستی و زمینه آسیب پذیری فرزندان را در سطوح سنی بالاتر افزایش می دهد و از سوی دیگر خستگی های مفرط زنان شاغل باعث ایجاد دلزدگی زوجین و در بهترین شکلش بروز طلاق های عاطفی در بین زوجین است.
محمدعلی امانی - بدون تردید نقش کارآمد و تأثیرگذار زنان در فعالیت های اجتماعی در میهن اسلامی مان که نیمی از ترکیب جنسیتی کشور را تشکیل می دهند بر احدی پوشیده نیست به ویژه آنکه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی حضور بانوان در عرصه فعالیت های گوناگون بسیار حائز اهمیت بوده و زنان ما توانسته اند در حوزه های مختلف مانند علمی، آموزشی، تربیتی و دیگر عرصه ها شایستگی های خود را به اثبات برسانند ضمن آنکه نگاهی گذرا به ادوار تاریخ گواه آن است که زن و مرد به قدمت تاریخ خلقت در انجام امور از یک تقسیم کار نانوشته و ناپیدایی بهره می جستند.
بررسی زوایای گوناگون این موضوع از جمله بحث مهم اختلاط در محیط های کاری و فعالیت های اجتماعی حدود و مرزهای آن و تأثیرگذاری احتمالیش همواره از دغدغه های مسئولان و دلسوزان نظام اسلامی بوده است. آنچه مسلم است ارتباط زن و مرد نامحرم بدون ملاحظه حدود شرعی و قواعد اخلاقی با فرهنگ دینی و اعتقادی ما سازگاری ندارد. بر همین اساس و هر از گاهی شاهد این هستیم که از سوی برخی محافل و رسانه ها زمزمه تفکیک و جداسازی
محیط های مختلط زن و مرد به گوش می رسد و این نظریه بالطبع موافقان و مخالفانی را هم به همراه داشته است. از نگاهی دیگر نیز از آنجا که اسلام و آموزه ها و احکامش متعلق به همه اعصار و امصار است و در همه زمینه ها و نیازها پاسخگوست، در این بحث به خصوص نیز دیدگاه روشن و واقع بینانه دارد و به شرایط و اقتضائات زمان و مناسبات اجتماعی جهان کنونی توجه دارد.
از سوی دیگر نمی توان آسیب های ناشی از روابط ناسالم احتمالی بین زن و مرد< اختلاط های نادرست و غیرمفید را نادیده گرفت لکن رعایت حدود و ثغور آن لازم و در مواردی واجب است. ضمن اینکه افراط در این نگرش نباید موجبات بدبینی را فراهم آورد و علیرغم رعایت های لازم شرعی و اخلاقی، نمی توان هرگونه ارتباط بین زن و مرد را محکوم و ممنوع نمود. البته تجارب تاریخی و اجتماعی نشان می دهد که آزادی ارتباط و اختلاط هیچ گاه به نفع بانوان نبوده است.
به هر تقدیر افراط و تفریط در این موضوع به هیچ وجه مقبول نبوده و اعتدال بهترین گزینه است. به عبارت دیگر از یکسو نمی توان به بهانه عصر ارتباطات و مدرنیته و از بین رفتن مرزها، ارزش ها و سنتهای اخلاقی را به دور ریخت و از سوی دیگر بپذیریم که جامعه امروز که ترکیبی برابر از این دو جنس است قابل تقسیم به جامعه مردان و جامعه زنان نیست بنابراین یکی از راه های منطقی و اصولی برای ایجاد جامعه ای پاک و سالم، عدم کشاندن و سوق دادن تمتعات و لذایذ جنسی از محیط ها و چارچوب های تعریف شده و موجه از جمله خانواده به سطوح و لایه های مختلف اجتماعی و محیط های کاری است.
شریعت مقدس اسلام ضمن رویکرد مثبت به روابط اجتماعی زنان با مردان در محدوده تعالیم این موضوع
حریم ها و مرزها و خط قرمزهایی را تبیین کرده و آموزه ها و رهنمودها و تذکراتی در این خصوص هم در قرآن و روایات منسوب به ائمه هدی و هم نظرات و دیدگاه های فقها و اسلام شناسان و عالمان اخلاق ذکر نموده است.
ورود بانوان به عرصه فعالیت های اجتماعی و مشاغلی که با روحیه و فیزیک آنان هم شأنی و تناسب ندارد هم از منظر دینی و عقلی نهی شده و هم علمای جامعه شناس و روانشناس از آن پرهیز می دهند بنابراین یکی از
شاخص های مهم ورود بانوان به عرصه فعالیت اجتماعی نوع انتخاب شغل آنان است مضافاً اینکه زن می تواند با انتخاب حرفه ها و محیط های کاری و سازگار با خصوصیات روحی و فیزیکی اوست نقش عمیق تری را از خود برجای بگذارد.
به علاوه نوع انتخاب شغل بانوان تأثیر مستقیمی در تغییر رفتارهای آنان می گذارد و در اثر انتخاب برخی مشاغل ممکن است در اثر تعاملات و مختلط، نوع رفتارها و برخوردهای آنان دچار تغییر شده و نقش مادری و
همسری شان کمرنگ و متقابلاً نقش مهابتی و مردانه اش ظهور پیدا کرده و در نتیجه این امر موجب کاهش نشاط در کانون خانواده گردد و یا در مشاغلی مثل منشی گری، فروشندگی و مسئول روابط عمومی ها به ویژه در بخش خصوصی در حقیقت نه بهره وری از نیروی جسمی زن و نه بکارگیری توان فکری و تخصصی او مورد نظر است بلکه مطلوب جوانی، طراوت و آراستگی تصنعی وی به خاطر جلب مشتری است. واگذاری چنین نقش هایی به زنان توهینی آشکار به جنس زن است و در چنین جایگاهایی او را به مثابه یک شی و کالا برای رسیدن به اهداف خاص مورد بهره برداری قرار می دهند مقام معظم رهبری در دیدار با مردم خراسان شمالی در بحث زندگی در این خصوص پرسشی را مطرح می کنند که در بردارنده مطالب ذکر شده است این پرسش عبارت است از اینکه چه کنیم تا زن هم کرامت و عزت خانوادگیش حفظ شود و هم بتواند وظایف اجتماعیش را انجام دهد؟
در مجموع می توان این چنین ارزیابی کرد که ما می توانیم الگوهای برتر را از طریق رسانه ها و در قالب داستان و فیلم به جامعه بانوان معرفی و ترویج کنیم و نیز فرصت های شغلی و فعالیت های اجتماعی متناسب با ویژگی های روحی و فیزیکی زنان را از طریق توسعه آموزش های فنی و حرفه ای ویژه این قشر بستر سازی و ایجاد کنیم و به کار خانگی ارزش بیشتری دهیم.
مقام و جایگاه زنان در ابعاد مختلف از جمله حضور و مشارکت آنان در فعالیت های اجتماعی را با محوریت اخلاق به رسمیت بشناسیم و اگر می خواهیم شاهد بهداشت روانی جامعه و تحکیم روابط خانواده باشیم چارچوب های اخلاقی روابط زن و مرد در همه فعالیت ها را به شدت و دقت رعایت کنیم و فرهنگ بومی مان را در خصوص اشتغال و اختلاط فعالیت های اجتماعی زنان از فرهنگ غربی و سرابهای آن تفکیک و تطهیر کنیم ضمناً به بانوان مان این هشدار را بدهیم که عدم حضور زن در خانواده به معنای بحران سرپرستی و زمینه آسیب پذیری فرزندان را در سطوح سنی بالاتر افزایش می دهد و از سوی دیگر خستگی های مفرط زنان شاغل باعث ایجاد دلزدگی زوجین و در بهترین شکلش بروز طلاق های عاطفی در بین زوجین است.
در پایان یادآور می شویم به عنوان نمونه عملی فعالیت های اجتماعی و سیاسی بخش بانوان حزب مؤتلفه اسلامی از ابتدای تشکیل نظام مقدس جمهوری اسلامی منطبق با دیدگاه های امام راحل و مقام معظم رهبری در خصوص چگونگی فعالیت های اجتماعی زنان در کشور بوده و همواره برنامه ریزی شده است که زنان عضو و طرفدار این تشکل الهی ضمن حضور اثرگذارشان در صحنه های سیاسی و فعالیت های اجتماعی از نقش مهم سرپرستی و تربیت کانون خانواده نیز غفلت نورزند به عبارت دیگر اگر همواره فعالیت های اجتماعی زنان هماهنگ با آموزه های وحیانی و تعالیم اخلاقی و رعایت خط قرمزهای تعریف شده باشد نه تنها مذموم و ممنوع نیست، بلکه در هم افزایی و پیش برد اهداف متعالی جامعه نیز با توجه به سهم جمعیتی بانوان نقش اثرگذار و قابل ملاحظه ای را ایفا می نماید.
در این نوشتار از برخی نظرات ارزشمند دانشمند گرامی حجت الاسلام دکتر محمدمهدی بهداروند بهره گرفته شده است.
بررسی زوایای گوناگون این موضوع از جمله بحث مهم اختلاط در محیط های کاری و فعالیت های اجتماعی حدود و مرزهای آن و تأثیرگذاری احتمالیش همواره از دغدغه های مسئولان و دلسوزان نظام اسلامی بوده است. آنچه مسلم است ارتباط زن و مرد نامحرم بدون ملاحظه حدود شرعی و قواعد اخلاقی با فرهنگ دینی و اعتقادی ما سازگاری ندارد. بر همین اساس و هر از گاهی شاهد این هستیم که از سوی برخی محافل و رسانه ها زمزمه تفکیک و جداسازی
محیط های مختلط زن و مرد به گوش می رسد و این نظریه بالطبع موافقان و مخالفانی را هم به همراه داشته است. از نگاهی دیگر نیز از آنجا که اسلام و آموزه ها و احکامش متعلق به همه اعصار و امصار است و در همه زمینه ها و نیازها پاسخگوست، در این بحث به خصوص نیز دیدگاه روشن و واقع بینانه دارد و به شرایط و اقتضائات زمان و مناسبات اجتماعی جهان کنونی توجه دارد.
از سوی دیگر نمی توان آسیب های ناشی از روابط ناسالم احتمالی بین زن و مرد< اختلاط های نادرست و غیرمفید را نادیده گرفت لکن رعایت حدود و ثغور آن لازم و در مواردی واجب است. ضمن اینکه افراط در این نگرش نباید موجبات بدبینی را فراهم آورد و علیرغم رعایت های لازم شرعی و اخلاقی، نمی توان هرگونه ارتباط بین زن و مرد را محکوم و ممنوع نمود. البته تجارب تاریخی و اجتماعی نشان می دهد که آزادی ارتباط و اختلاط هیچ گاه به نفع بانوان نبوده است.
به هر تقدیر افراط و تفریط در این موضوع به هیچ وجه مقبول نبوده و اعتدال بهترین گزینه است. به عبارت دیگر از یکسو نمی توان به بهانه عصر ارتباطات و مدرنیته و از بین رفتن مرزها، ارزش ها و سنتهای اخلاقی را به دور ریخت و از سوی دیگر بپذیریم که جامعه امروز که ترکیبی برابر از این دو جنس است قابل تقسیم به جامعه مردان و جامعه زنان نیست بنابراین یکی از راه های منطقی و اصولی برای ایجاد جامعه ای پاک و سالم، عدم کشاندن و سوق دادن تمتعات و لذایذ جنسی از محیط ها و چارچوب های تعریف شده و موجه از جمله خانواده به سطوح و لایه های مختلف اجتماعی و محیط های کاری است.
شریعت مقدس اسلام ضمن رویکرد مثبت به روابط اجتماعی زنان با مردان در محدوده تعالیم این موضوع
حریم ها و مرزها و خط قرمزهایی را تبیین کرده و آموزه ها و رهنمودها و تذکراتی در این خصوص هم در قرآن و روایات منسوب به ائمه هدی و هم نظرات و دیدگاه های فقها و اسلام شناسان و عالمان اخلاق ذکر نموده است.
ورود بانوان به عرصه فعالیت های اجتماعی و مشاغلی که با روحیه و فیزیک آنان هم شأنی و تناسب ندارد هم از منظر دینی و عقلی نهی شده و هم علمای جامعه شناس و روانشناس از آن پرهیز می دهند بنابراین یکی از
شاخص های مهم ورود بانوان به عرصه فعالیت اجتماعی نوع انتخاب شغل آنان است مضافاً اینکه زن می تواند با انتخاب حرفه ها و محیط های کاری و سازگار با خصوصیات روحی و فیزیکی اوست نقش عمیق تری را از خود برجای بگذارد.
به علاوه نوع انتخاب شغل بانوان تأثیر مستقیمی در تغییر رفتارهای آنان می گذارد و در اثر انتخاب برخی مشاغل ممکن است در اثر تعاملات و مختلط، نوع رفتارها و برخوردهای آنان دچار تغییر شده و نقش مادری و
همسری شان کمرنگ و متقابلاً نقش مهابتی و مردانه اش ظهور پیدا کرده و در نتیجه این امر موجب کاهش نشاط در کانون خانواده گردد و یا در مشاغلی مثل منشی گری، فروشندگی و مسئول روابط عمومی ها به ویژه در بخش خصوصی در حقیقت نه بهره وری از نیروی جسمی زن و نه بکارگیری توان فکری و تخصصی او مورد نظر است بلکه مطلوب جوانی، طراوت و آراستگی تصنعی وی به خاطر جلب مشتری است. واگذاری چنین نقش هایی به زنان توهینی آشکار به جنس زن است و در چنین جایگاهایی او را به مثابه یک شی و کالا برای رسیدن به اهداف خاص مورد بهره برداری قرار می دهند مقام معظم رهبری در دیدار با مردم خراسان شمالی در بحث زندگی در این خصوص پرسشی را مطرح می کنند که در بردارنده مطالب ذکر شده است این پرسش عبارت است از اینکه چه کنیم تا زن هم کرامت و عزت خانوادگیش حفظ شود و هم بتواند وظایف اجتماعیش را انجام دهد؟
در مجموع می توان این چنین ارزیابی کرد که ما می توانیم الگوهای برتر را از طریق رسانه ها و در قالب داستان و فیلم به جامعه بانوان معرفی و ترویج کنیم و نیز فرصت های شغلی و فعالیت های اجتماعی متناسب با ویژگی های روحی و فیزیکی زنان را از طریق توسعه آموزش های فنی و حرفه ای ویژه این قشر بستر سازی و ایجاد کنیم و به کار خانگی ارزش بیشتری دهیم.
مقام و جایگاه زنان در ابعاد مختلف از جمله حضور و مشارکت آنان در فعالیت های اجتماعی را با محوریت اخلاق به رسمیت بشناسیم و اگر می خواهیم شاهد بهداشت روانی جامعه و تحکیم روابط خانواده باشیم چارچوب های اخلاقی روابط زن و مرد در همه فعالیت ها را به شدت و دقت رعایت کنیم و فرهنگ بومی مان را در خصوص اشتغال و اختلاط فعالیت های اجتماعی زنان از فرهنگ غربی و سرابهای آن تفکیک و تطهیر کنیم ضمناً به بانوان مان این هشدار را بدهیم که عدم حضور زن در خانواده به معنای بحران سرپرستی و زمینه آسیب پذیری فرزندان را در سطوح سنی بالاتر افزایش می دهد و از سوی دیگر خستگی های مفرط زنان شاغل باعث ایجاد دلزدگی زوجین و در بهترین شکلش بروز طلاق های عاطفی در بین زوجین است.
در پایان یادآور می شویم به عنوان نمونه عملی فعالیت های اجتماعی و سیاسی بخش بانوان حزب مؤتلفه اسلامی از ابتدای تشکیل نظام مقدس جمهوری اسلامی منطبق با دیدگاه های امام راحل و مقام معظم رهبری در خصوص چگونگی فعالیت های اجتماعی زنان در کشور بوده و همواره برنامه ریزی شده است که زنان عضو و طرفدار این تشکل الهی ضمن حضور اثرگذارشان در صحنه های سیاسی و فعالیت های اجتماعی از نقش مهم سرپرستی و تربیت کانون خانواده نیز غفلت نورزند به عبارت دیگر اگر همواره فعالیت های اجتماعی زنان هماهنگ با آموزه های وحیانی و تعالیم اخلاقی و رعایت خط قرمزهای تعریف شده باشد نه تنها مذموم و ممنوع نیست، بلکه در هم افزایی و پیش برد اهداف متعالی جامعه نیز با توجه به سهم جمعیتی بانوان نقش اثرگذار و قابل ملاحظه ای را ایفا می نماید.
در این نوشتار از برخی نظرات ارزشمند دانشمند گرامی حجت الاسلام دکتر محمدمهدی بهداروند بهره گرفته شده است.