زنان

ابعاد یک مهاجرت سیاسی

ورود حضرت معصومه(سلام الله علیها) به قم نقطه اوج مهاجرت سیاسی است زیرا هرچند قم در حکم پایان راه نیمه مانده تا خراسان است اما حضور کوتاه مدت حضرت باعث شناخت جمعی از شیعیان علوی نسبت به حکومت جائر و حمایت از ولی زمان می شود البته با رحلت حضرت در قم این مسئله پایان نمی یابد بلکه رو به اوج می گذارد

حجت الاسلام محمد اسدی- هرچند در منابع دست اول نظیر تاریخ قم از دعوت نامه حضرت رضا(علیها السلام) به خواهر گرامی شان فاطمه معصومه(سلام الله علیها) چیزی نیامده است اما با فرض وجود و یا حتی عدم وجود این دعوت نامه می توان گفت مهاجرت این بانو از مدینه به همراه عده ای از اهل بیت علتی کاملا سیاسی و مذهبی داشته است.

در پشت هدفی که برخی از نویسندگان و محققان آن را حب خواهر به برادر می نامند علتی عظیم وجود دارد علتی که حضرت معصومه(سلام الله علیها ) را از زنان هم عصر خود و حتی ادوار بعد متمایز می کند و او را به حداعلای یک الگو برای جامعه اسلامی می رساند.

این بانوی علوی هنگامی که قصد سفر به مشهد و دیدار برادر را می کند قبل از هر چیز با هدف تبلیغ و شناسایی امام عصر کوله بار خود را برای سفر بسیار دور به ایران می بندد از همین رو است که با یک نگاه کاملا استراتژیک به انتخاب مسیر می پردازد این انتخاب مسیر خود از اهمیت ویژه ای برخوردار است زیرا مامون برای آنکه امام را به مرو برساند مسیر جنوب را انتخاب می کند؛ این مسیر از شهرها و قریه هایی می گذرد که بیشتر اهالی آنها از اهل سنت هستند و ملاقات و عدم دیدار امام عصر چندان برایشان تفاوتی نمی کند در حقیقت مامون با این کار از تبلیغ امام در حین سفر و شناسایی ایشان توسط شیعیان و محبان رها می شود و با خطر کمتری برای حاکمیتش مسیر مرو را می پیماید اما حضرت معصومه(سلام الله علیها) در اقدامی شگرف دربرابر این حرکت مامون مسیر غرب را برای آمدن به ایران انتخاب می کند و از همین رو است که در ادامه راه وارد قم می شوند چنین تصمیمی ناشی از آگاهی بالای کریمه اهل بیت از موقعیت های سیاسی زمان خویش است زیرا مسیر غرب به ایران مسیری است که معمولا شیعیان امام را در خود جای داده و قم در آن دوران نیز مرکز شیعیان و اشعریون است و به همین علت است که وقتی بیماری حضرت در ساوه پدیدار می شود از اطرافیان خود می خواهند تا ایشان را در اسرع وقت به قم برسانند.

ورود حضرت معصومه(سلام الله علیها) به قم نقطه اوج مهاجرت سیاسی است زیرا هرچند قم در حکم پایان راه نیمه مانده تا خراسان است اما حضور کوتاه مدت حضرت باعث شناخت جمعی از شیعیان علوی نسبت به حکومت جائر و حمایت از ولی زمان می شود البته با رحلت حضرت در قم این مسئله پایان نمی یابد بلکه رو به اوج می گذارد زیرا وقتی که ح ضرت در این شهر از دنیا رفتند خواه ناخواه افراد عالم و آگاه به دلیل وجود مضجع شریف ایشان در قم ماندند و این مسئله به اضافه پیشینه شیعی شهرسبب شد در مدت نسبتا کوتاهی شیعه در آنجا مستقر شده و به سایر ایران گسترش پیدا کند و قم مرکز نشر احادیث حسن و معتبر گردد حضور محدثان بزرگ در این شهر گواه این مسئله است ضمن اینکه وجود بارگاه این بانو باعث گردید در آینده حوزه علمیه قم که جز مراکز علوم دینی طراز اول به حساب می آید تشکیل و ادامه حیات دهد و تمام این ها ناشی از بینش و بصیرت حضرت معصومه(سلام الله علیها) است که نشان می دهد این بانو نگاهی جامع الاطراف و آینده محور به مهاجرت خود برای دیدار امام داشته اند و تنها مسئله ای که می تواند توجیه حرکت حضرت باشد بحث گسترده بقای تشیع برای اتصال به حکومت مهدوی است که توسط مامون با اطفا نور امامت در مدینه و سایر نقاط دنیای اسلام به خطر افتاده است.

https://shoma-weekly.ir/YVpik3