اقتصاد

آیا یارانه نقدی اسفند جبران هزینه‌های مردم است؟

کمک نقدی تنها زمانی مناسب است که رکود اقتصادی ، ناشی از کاهش تقاضا باشد. به عبارت دیگر در اروپا رکود ایجاد شده ناشی از کاهش تقاضا در میان مردم است و دولت‌ها برای ایجاد رونق در اقتصاد خود همانند رکود بزرگ سال 1929 بهتر است که به مردم کمک نقدی کنند تا با ایجاد تقاضا در میان مردم چرخه تولید را به حرکت درآورند.
مدتی است که مسئولان کشور به دنبال تأمین معیشت مردم و کاهش اثرات ناشی از تغییرات قیمت دلار و اثرات تورمی آن بر مردم هستند. ایدههای بسیاری از سوی دولت و مجلس مطرح شده و اعتقاد دولت بر این بوده است که کمک نقدی به مردم انجام شود اما در طرف دیگر مجلس مشکل اقتصادی را در تولید و توزیع کشور میداند و قصد دارد که با جبران هزینههای تولید کننده و کاهش قیمتها هم به مردم کمک کند و هم مشکلات تولید را مرتفع سازد. اما دولتیها و مجلسیها پس از چند جلسه مشترک و تبادل نظرهای نامعلوم کمک نقدی به مردم که ایده دولت بود را انتخاب کردند و به این نتیجه رسیدند که به هر نفر 70 هزار تومان کمک نقدی بکنند. این اقدام به معنی بیکلاه ماندن سر تولید کنندگان و سردمداران رشد و توسعه کشور است. به بیان دیگر با وجود آنکه شعار این سال حمایت از تولید ملی و کار و سرمایه ایرانی است اما مسئولان حکومتی حتی در روزهای پایانی سال نیز توجه چندانی به حمایت از تولید ملی نداشتند و باز مسئله اساسی اقتصاد را نادیده گرفتند.

 با این وجود پرداخت نقدی برای بسیاری از مردم شیرین است و شاید برخی تصور کنند که میتواند برخی از هزینههای آنها را تأمین کند و مرحمی بر زخمهای آنها باشد و به اثرات بعدی این مسئله توجه چندانی نداشته باشند. این در حالی است که با تغییر شدید قیمت سبد خرید شب عید مردم، همچون تغییر قیمت شدید آجیل؛ اثرات آنی تورم ناشی از تزریق نقدینگی آن مشهود است.

  ثمرات کمک نقدی در این شرایط:

اما در این شرایط کمک نقدی به مردم تنها به رشد تقاضا دامن خواهد زد و ثمرهای جز افزایش قیمتها و تورم نخواهد داشت. کمک نقدی در بهترین حالت، با افزایش تقاضا و طبع آن افزایش قیمتها، قدرت مصرف و خرید مصرف کننده را به نقطه اولیه بازخواهد گرداند و اثری در افزایش قدرت خرید مردم نخواهد داشت. لذا این کمکها در چنین شرایطی و سیاستهای انبساطی بدون تأمل تنها موجب گسترده شدن تورم و نهادینه شدن آن خواهد شد.

  پایه پولی و اثرات آن:

جمع اسکناس و مسکوک در دست مردم، اسکناس و مسکوک نزد بانکها (نقدینگی در صندوق بانکها) سپردههای ویژه بانکی نزد بانک مرکزی(ذخایر اضافی بانکها) سپردههای قانونی بانکها نزد بانک مرکزی (ذخایر قانونی بانکها) بدهیهای بانک مرکزی و یا پایه پولی را تشکیل میدهد.

اگر پایه پولی که بدهی بانک مرکزی میباشد را مطابق با تعریف فوق بدانیم، عرضه پول در میان مردم به معنی افزایش اسکناس و مسکوکات در میان مردم و کاهش پایه پولی و افزایش نقدینگی و کاهش قدرت خرید مردم خواه بود. لذا این تصور که عرضه پول تأثیری در افزایش حجم نقدینگی ندارد برداشتی بیجا میباشد. زیرا توزیع پول حتی اگر بهصورت چاپ پول نباشد به دلیل آنکه موجب افزاش عرضه پول میباشد موجب ایجاد نقدینگی و کاهش ارزش پول ملی خواهد شد. و این مطلب را مردم خود در زندگی به درستی حس کردهاند و بازی با آمار و ارقام نمیتواند موجب جبران هزینههای مردم بشود.

  نحوه اجرای صحیح کمکها:

اما به نظر میرسد اگر این کمک نقدی در قالب عرضه کالاهای اساسی در عید مثل، آجیل، میوه، البسه، قیمت بلیط اتوبوس و قطار و ... انجام میشد هم میتوانست ثمرات بیشتری در عرضه داشته باشد و هم آنکه با کاهش هزینهها کمک بسیاری به مردم کرد. به بیان دیگر اگر دولت به جای پرداخت نقدی، به توزیع کالاهای مصرفی و فاسد شدنی در مقیاس محدود و مدیریت شده اقدام کند نه تنها تورمی ایجاد نمیشود بلکه بسیاری از مردم میتوانند هزینههای خود را کاهش دهند.

  چه زمانی کمک نقدی مناسب است؟

به اعتقاد اقتصاددانان کمک نقدی تنها زمانی مناسب است که رکود اقتصادی ، ناشی از کاهش تقاضا باشد. به عبارت دیگر در اروپا رکود ایجاد شده ناشی از کاهش تقاضا در میان مردم است و دولتها برای ایجاد رونق در اقتصاد خود همانند رکود بزرگ سال 1929 بهتر است که به مردم کمک نقدی کنند تا با ایجاد تقاضا در میان مردم چرخه تولید را به حرکت درآورند.

همچنین بهتر است با ایجاد عزمی جدی سعی در شکستن انحصارات و احتکارهای موجود در بازار باشند و نگذارند که دلالی و احتکار مانند دولبه قیچی نبض اقتصادی را قطع و اقتصاد را با مشکلات عدیده روبه‌رو کنند.


https://shoma-weekly.ir/YQiLL4