معمولاً بیکاری‌ با فقر و بحران‌ اقتصادی‌همزمان است. کسی‌ که‌ شغلی‌ ندارد، مطمئناً منبع‌ درآمدی‌ ندارد، این‌ موضوع‌ باعث‌ می‌شود که‌ فقر بر او فشار بیاورد. از سوی‌ دیگر نگاه‌ اطرافیان‌ به‌ فرد بیکار نگاهی‌ منفی‌، همراه‌ با زخم‌ زبان‌ و توهین‌آمیز است‌. مجموعه‌ این‌ عوامل‌ باعث‌ می‌شود که‌ فرد در برخی‌ مواقع‌ برای‌ رهایی‌ از این‌ فشارهای‌ روانی‌ دست‌ به‌ کارهای‌ خلاف‌ قوانین‌ اجتماعی‌ بزند و مجرم‌ محسوب‌ شود.

گزارش جدید مرکز آمار از آمارگیری نیروی کار سال 94 حاکی از افزایش نرخ بیکاری در تمام سنین است. میانگین نرخ بیکاری در سال 93 معادل 10.6درصد بود که میزان بیکاری سال 94 رشد 0.4درصدی نسبت به آن داشته است.

میانگین نرخ بیکاری در سال 93 معادل 10.6 درصد بود که میزان بیکاری سال 94 رشد 0.4درصدی نسبت به آن داشته است. نتایج این طرح نشان می‌دهد تعداد جمعیت فعال (شاغل و بیکار) در کشور 24 میلیون و 701 هزار و 177 نفر است که از این تعداد 2 میلیون و 729 هزار و 92 نفر بیکار هستند. نرخ بیکاری برای سال 94 در مناطق شهری کشور 12.2 و در نقاط روستایی 8.1 درصد گزارش شده است. بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، بیکاری جوانان 15 تا 24ساله معادل 26.1 درصد است که برای مردان این گروه 22.3 و زنان 42.8 درصد اعلام شده است.

اما این آمارها در حالی از سوی مرکز آمار به عنوان مرجع آمارگیری اعلام می شود که مراجع غیر رسمی خبر از بیکاری بیش از 5میلیون نفری دارند. حتی برخی از صحبت ‌های مسئولان حکایت از این دارد که مسئولان وزارت کار در جلسات غیر رسمی بر بیکاری 5میلیونی تأکید داشته اند.

به سراغ یحیی آل‌اسحاق،این کارشناس اقتصادی رفتیم تا از نزدیک دلایل اختلاف آمار در گزارش رسمی مرکز آمار و گزارش‌های غیررسمی و محرمانه دولت را دریابیم.

وی با بیان اینکه آمارگیری در هر نهادی بستگی به شاخص اندازه گیری دارد و این موضوعی یکی از مهمترین دلایل اختلاف آماری در هر زمینه ای است. شاخص های تعیین بیکاری در مرکز آمار و سایر بخش‌ها متفاوت است. اینکه آمارها متفاوت است از اینجا ناشی می‌شود که نهادهای مختلف شاخص های مختلف را بیان و

آل اسحاق با بیان اینکه مباحث اقتصادی در تعیین اقتصاد کشور رکن موثری هستند بیان کرد:کل ارزیابی سرمایه گذاری‌ها مبتنی بر آمار ملی است. یعنی اگر قرار است جایی را توسعه دهیم و سرمایه گذاری را جهت دهیم، پایه اصلی آن به آمار باز می‌گردد .سازمان های آماری در کشورها نقش اولیه را دارند. اولیه بودن به این دلیل است که آمارها صحیح و مورد اعتماد باشد. مراکز آمار گیری نباید جهت‌گیری سیاسی داشته باشند.یعنی این آمار سیاست زده نباشد.

این کارشناس اقتصادی بیان کرد: مرکز آمار باید شاخص‌هایی را برای آمارگیری انتخاب کند که معتبر و دقیق و قابل قبول باشد و گرنه آمارها قابل استناد برای همه جا نیست. مبنای آمارگیری در مرکز آمار باید به گونه ای باشد که برای تمام امور کارآیی داشته باشد. یکی از علت هایی که همواره اختلاف های آماری بین مراجع رسمی و غیر رسمی وجود دارد این است که هر کس به نفع خود آمار را اعلام می‌کند و فضای آمار دهی در کشور باید سالم و به دور از سیاسی کاری باشد.

وی بیان کرد:در سراسر دنیا برای اینکه مشکلات آماری برطرف شود. نهادهای تشکیل شد است که به صورت قانونی تشکیل شده و آن موسسه نسبت به آمار خودش مسئول است. در ایران مرکز آمار و بانک مرکزی نسبت به آمار مسئولیت دارند. به طور مثال زمانی که مرکز آمار نرخ بیکاری را اعلام می‌کند باید بیان کند که شاخص تعیین نرخ بیکاری در آمارگیری چه بوده است؟فعالیت 1ساعت در هفته شاغل تلقی می شود؟بیکاری 2میلیونی جوانان واقعیت ندارد. در حال حاضر حدود 7تا8 میلیون بیکار در جامعه وجود دارد.

آل‌اسحاق رکود، بیکاری، تورم و عدم اشتغال برای جوانان را از چالش‌های اساسی در کشور دانست و گفت: یکی از چالش‌های اساسی کشور وجود 7 تا 8 میلیون جمعیت بیکار است که قریب به اکثریت آنان تحصیلکرده هستند بنابراین باید توجه ویژه‌ای را به این امر داشته باشیم و برای آن راهکار بیندیشیم.

وی با اشاره به مشکلات معشیتی مردم ادامه داد: اگر قدرت خرید مردم با هزینه‌های آنان هماهنگی نداشته باشد موجب فشار بسیار بالایی به طبقات متوسط و پایین مردم می‌شود که باید به آن توجه کرد یا در مسئله رکود اقتصادی که بخش تولید را درگیر خود کرده است باید توجه بیشتری به صنایع کوچک و متوسط که بیشترین سهم را در زمینه اشتغال دارند انجام داد.

*تعطیلی 60 درصد واحدهای تولیدی یک ضایعه بزرگ در کشور است

وی تعطیلی 60 درصد از واحدهای تولیدی را ضایعه بزرگی برای کشور خواند وگفت: این ضایعه بزرگی برای کشور است که ما تنها بتوانیم از 20 درصد ظرفیت‌های کشور خود استفاده کنیم، از طرفی با مشکلات بانکی و فساد اقتصادی روبه‌رو هستیم که همه این مسائل در مجموع موجب شده است اولویت اصلی کشور بر اقتصاد متمرکز شود.

آل‌اسحاق با اشاره به تلاش دشمنان برای براندازی نظام جمهوری اسلامی، گفت: بدخواهان جمهوری اسلامی فکر می‌کنند که با ابزار تحریم و برخوردهای اقتصادی می‌توانند با جمهوری اسلامی ایران برخورد کنند و علی‌رغم آنکه تعهد کردند تحریم‌ها را بردارند اما شاهد هستیم که به روش های مختلف به کشور فشار وارد می کنند.

*چالش اصلی کشور بیکاری و معیشت است

وی با تأکید بر اینکه هزینه های زندگی در جامعه با قدرت خرید مردم همراه نیست گفت:چالش اصلی اقتصاد کشور مسئله معیشت مردم است که رهبری،دولت و مجلس هم قبول دارند. امروزه با بیکاری جوانان مشکلات خانواده ها دو چندان شده است. اگر یک پدر کشاورز با زحمت هزینه دانشگاه فرزندش را تأمین کرد به امید آنکه روزی کسب درآمد کند و بتواند روزگار بگذراند. امروز همان جوان سربارپدر شده است.

آمار بیکاری بیشتر از این تعداد است چرا که کسانی را که هفته‌ای تنها یک ساعت کار می‌کنند شاغل محسوب می‌کنند.

آل‌اسحاق با بیان اینکه عمده بیکاران در کشور قشر تحصیل‌کرده جامعه است، افزود: بعد از بیکاری معیشت عمده‌ترین مشکل مردم است. متأسفانه قدرت خرید مردم پایین آمده و طبقات متوسط رو به پایین قدرت خریدشان با توجه به تورم و تأمین کالای مورد نیاز معیشت قابل تطبیق نیست.

وی با اعلام اینکه مشکلات اقتصادی کوتاه‌مدت حل نمی‌شود، افزود: برنامه ریزی برای سیاست کوتاه‌مدت است اما برای اقتصاد بلندمدت است تا زمانی که مسئولان جایگاه اقتصاد را به‌خوبی درک نکنند این مشکلات ادامه دارد.

*دولت روحانی متوجه بیکاری نشود خطرناک است

وی افزود: اگر دولت روحانی متوجه خطر نشود بیکاری هرروز گسترده‌تر می‌شود. حدود 4.5 میلیون تحصیل‌کرده ظرف دو سال دیگر با مشکل اشتغال مواجه خواهند شد. در حال حاضر هرچقدر دولت از کارکردهای مثبت مانند کاهش تورم و حل و فصل رواط بین الملل بگوید، باز هم پدر خانواده با یک درآمد باید تکفل چندین فرزند تحصیل‌کرده لیسانس، فوق‌لیسانس و دکتر را به‌عهده بگیرد.

آل‌اسحاق گفت: باید نوع نگاه را به تولید و اشتغال تغییر دهیم. به‌جای اینکه هزاران میلیارد را برای واحد پتروشیمی، آن هم برای اشتغال 500 نفر هزینه کنیم، همین پول را به واحدهایی برای اشتغال 10هزار نفری تزریق کنیم. در حال حاضر توجه به بنگاه‌های کوچک باید در اولویت باشد.تورم معیشتی مردم افزایش یافته است. یعنی هزینه های خوراک، حمل و نقل مردم افزایش یافته است. شاید تورم در کل کشور کاهش یافته باشد اما تورم معیشتی مردم کاهش نیافته است.

این کارشناس اقتصادی بیان کرد:معقوله معیشت بسیار مهم است. حدود 75 درصد درآمد افراد متوسط رو به پایین صرف هزینه هایی می شود که تورم زاست. بهداشت، خوراک روزانه،مسکن،درمان از جمله هزینه هایی است که در معرض تورم است.

وی درباره اینکه به نظر شما خط فقر چقدر است گفت: خط فقر منطقه به منطقه متفاوت است. خط فقر در تهران با شهرستان متفاوت است. خط فقر در تهران سال گذشته 2میلیون تومان بود. اما امسال که بحث حذف یارانه ها در مجلس مطرح است، آقای نوبخت حذف یارانه خانوار در تهران با درآمد 3میلیون تومان را بی انصافی می دانند بنابراین می‌توان این نتیجه را گرفت که خط فقر در تهران 3میلیون تومان است.