از تهدید تا فرصت، حال امروز اقتصاد ایران
در یک نگاه اولیه اقتصاد ما با چالش‌های مشخصی روبرو است ازجمله این چالش‌ها نامناسب بودن وضعیت معیشت مردم و کاهش قدرت خرید به‌ویژه طبقات متوسط به پایین، حدود60 درصد مردم درآمدشان با هزینه زندگی همخوانی ندارد این موضوع مورد اذعان رئیس‌جمهور و سایر مقامات است. مسئله بیکاری و اشتغال، وضعیت نظام بانکی، وضعیت کسری بودجه، عدم همخوانی درآمدها و هزینه‌های دولت با یکدیگر، محیط‌زیست، مسئله روابط تجاری با کشورهای دیگر، تورم، فساد حاکم بر اقتصاد، حجم سنگین نقدینگی، است. این چالش‌ها برای همه معلوم است و می‌توان فهرستی از آن‌ها تهیه کرد، یک سلسله از این چالش‌ها مزمن است و برخی از آن‌ها به پیشینه تاریخی برمی‌گردد و نتیجه سیاست‌ها و تدبیر ماست و برخی نیز تحت تأثیر عوامل داخلی و خارجی است.
نقاط قوت اقتصاد ما شامل، آورده‌های اقتصادی نسبت به کشورهای همسایه، جوان بودن کشور، منابع طبیعی بالای کشور، ذخایر نفت و گاز، موقعیت ژئوپلیتیک، تاب‌آوری اقتصادی در قبال تحریم‌ها است.
اقتصاد و بازیگران ناوارد
بازیگران مؤثر این موضوع یک سری عناصر خارجی هستند و تهدید و تحریم و جنگ اقتصادی را رقم زدند و برخی از امور نیز مرتبط با نظامات داخلی شامل تدبیر و مدیریت و سیاست‌های اجرایی و سوء رفتارها است که اجازه نمی‌دهند شرایط اقتصاد به ثبات برسند؛ زیرا بقا و حیاتشان وابسته به این آشفته‌بازار است. اگر نظام ارزی سامان پیدا کند آن‌ها نمی‌توانند سوءاستفاده کنند. ما یک سری جریانات بازدارنده و سوءاستفاده کننده داریم آنچه از بیرون بر چالش‌های ما افزوده است بیش از 30درصد نیست و 70 درصد مرتبط به روابط و مدیریت و الگوی اقتصادی و نظام تدبیر اقتصادی است.
حال خوب اقتصاد ممکن است
سؤالی که مطرح است این است که آیا در این وضعیت ما ناگزیر به ادامه مسیر به همین ترتیب هستیم و یا امکان بهتر شدن آن هست؟ طبیعتا در این چهل سال با توجه به شرایط خاص جنگ تحمیلی و... داستان تحریم همواره بوده است و ما با امکانات بسیار ضعیف‌تر و تهدیدات شدیدتر به‌ویژه در زمان جنگ ایستادگی کردیم و فشار اقتصادی به اندازه امروز به جامعه وارد نشده بود. در شرایط خاص نظام مدیریتی الگوهایی را داریم که بهتر از وضع موجود از عهده اداره امور برآمده‌اند. وضعیت فعلی نشان‌دهنده این است که ما از تجربه گذشته استفاده نکرده‌ایم و ریشه این موارد در این است که اقتصاد تحت سایه مسائل سیاسی مدیریت شده و این اقتصاد سیاست‌زده بوده و هست. برای سامان‌دادن به وضع موجود باید ابتدا اقتصاد را با شاخص‌های اقتصادی نگریست و اقتصاد نیاز به وحدت و انسجام و فرماندهی منسجم دارد تا زمانی که وحدت رویه در این زمینه اتفاق نیفتد و نیروها هم جهت نباشد نهضت اتلاف سرمایه و انرژی و توان خواهد بود. این نوع مسائل اولیه اگر حل شود مشکلات اقتصادی نیز حل خواهد شد.
