حمیدرضا ترقی
Hamidrezataraghi.ir
رهبر معظم انقلاب اسلامی در خطبه‌های 14/11/90 خود در نماز جمعه تهران پس از بیان نقاط قوت و ضعف در جامعه اسلامی به راهکارهای رفع ضعفهای موجود پرداختند که در شماره قبل به ذکر و تبیین ضعفها پرداختیم و بطور خلاصه گرایش به رفاه‌طلبی و اشرافی گری و اسراف و مصرف‌زدگی در مردم و مسئولان و عدم تزکیه اخلاقی به موازات پیشرفت‌های علمی و نرسیدن به نقطه مورد نظر در عدالت اجتماعی از جمله ضعفهای مورد تاکید معظم له بود.
ایشان برای رفع این ضعفها 9 راهکار را بیان نمودند که عملی شدن هر کدام از این راهکارها می‌تواند نقش بسزایی در رفع این ضعفها داشته باشد.
الف) نگاه به آینده
مسئولان و مردم باید نگاهشان به چشم‌انداز آینده و قله‌ای باشد که به عنوان هدف در کوتاه مدت و دراز مدت در نظام و انقلاب اسلامی در نظر گرفته شده و باید بدان برسیم.اینکه مسئولان و مردم فقط پیش پای خود را نبینند و آینده‌نگر باشند در رفع این ضعفها بسیار موثر است. کسی که آینده را نگاه می‌کند و به آینده فکر می‌کند، امروز اسراف نمی‌کند امروز دچار اشتباه و خطا در تصمیم‌گیری نمی‌شود، با یک هوسرانی موقت آینده خود را نابود نمی‌کند، خوشی زودگذر را با سعادت دائمی عوض نمی‌کند.
ب) مسئولیت پذیری
رهبری می‌فرمایند: همه ما باید احساس مسئولیت کنیم، به خصوص مسئولین کشور و خدمتگزاران مردم باید احساس مسئولیت کنند، تقصیرها را گردن هم نیندازیم، اینجور نباشد که اگر یک جا یک نقصی پیدا شد، مجلس بگوید دولت مقصر است ودولت بگوید، تقصیر مجلس است آن یکی بگوید تقصیر قوه قضائیه است، نه حدود مشخص است وظایف همه در قانون اساسی مشخص است(14/11/90)
مسئولیت‌پذیری یعنی پاسخگوی مسئولیت خود بودن، مسئولیت‌پذیر بودن افراد جامعه و مسئولین آن یکی از ویژگی‌های مثبت آن جامعه است، زیرا افراد مسئولیت‌پذیر توان بالایی برای انجام درست و به موقع کارها دارند و کاری را که به عهده می‌گیرند درست انجام می‌دهند و اگر مانعی بر سر انجام کارشان هست، می‌گویند متأسفانه فرهنگ مسئولیت‌پذیری و احترام به قانون هنوز در کشور ما نهادینه نشده است. علت این مسئولیت‌ناپذیری‌ها را باید در رفتار مسئولان جستجو کرد که همان رفتار به جامعه سرایت می‌کند. وقتی مدیری در هنگام مسئولیت خود خسارتی به جامعه و بیت‌المال می‌زند، پاسخگو نیست و با برکناری او صورت مسأله پاک می‌شود چطور از مردم انتظار مسئولیت‌پذیری باید داشت؟
آیا کسی در برابر بی بند و باری، ناامنی، فقر، سرقت، بیکاری و... نباید پاسخگو باشد؟
گله رهبر معظم انقلاب از مسئولین این است که مسئولیت را به گردن یکدیگر می‌اندازند و از پاسخگویی فرار می‌کنند، یا فرافکنی می‌کنند. خداوند در قرآن کریم می‌فرماید: «ولا تزر وازره وزراخری» هیچ گناهکاری بار گناه دیگری را بر دوش نمی‌کشد.
ج) عدم فرافکنی
مسئولیت همه مشخص است و طبق قانون اساسی قوا و مسئولین آن باید در برابر رهبری پاسخگو باشند و رهبری در برابر مجلس خبرگان بنابراین نباید مسئولیت ضعفهای جامعه را به دیگری نسبت داد و هر کس باید مسئولیت ضعف خود را بپذیرد.
د) پذیرش متواضعانه اشکالات و نقدها
رهبر فرزانه انقلاب اسلامی در سخنان ارزشمند خود آنچنان متواضعانه به این نکته پرداختند که هیچ مسئولی نمی‌تواند حجت را بر خود تمام نداند، ایشان فرمودند: اشکالی به وجود می‌آید، متوجه رهبری است. رهبری متواضعانه قبول کند که این اشکال متوجه اوست و سعی کند آن را برطرف کند.
ما تصور می‌کردیم بعد از این کلام مسئولان در پذیرش مسئولیت ضعفهای خود بر یکدیگر سبقت بگیرند!
حداقل مسئولیت‌پذیری این است که وقتی انسان ضعف خود را فهمید و اشتباه خود را یافت آن را جبران و برطرف کند، نه اینکه باز هم بر آن اصرار ورزد و یا توجیه
یکی دیگر ازعلل رشد و توسعه ضد ارزشها و بی بند و باری‌ها و مفاسد موجود در جامعه غفلتی است که مسئولین و مردم از ارزشهای اصولی دارند این ارزشها که هزینه سنگینی برای هنجارسازی آنها پرداخت شده اگر مورد غفلت قرار گیرد به مرور از بین می‌رود.
تاکید جدی معظم له بر عدم غفلت مسئولان و مردم از ارزشهای اصولی انقلاب مستلزم تهیه و تدوین راهکارهای قانونی و نظام‌مند در این امر است زیرا ارزشها از جمله مسائلی هستند که اگر مستمراً مورد توجه و آبیاری قرار نگیرند مثل گلی که بدون آب خشک می‌شود، به مرور دچار پژمردگی شده و کمرنگ می‌شوند و لذا برای جلوگیری از رشد اشرافی‌گری و مصرف‌گرایی و دیگر ضعفها باید از ارزشهای اصولی مثل قناعت، صرفه‌جویی، احسان، نظم، قانون‌گرایی و... پاسداری کرد.
ز) سرگرم مسائل فرعی نشدن
راهکار دیگری که رهبر بزرگوار انقلاب اسلامی برای رفع ضعفهای جامعه نشان دادند و بارها این مسأله را تکرار نموده‌اند، لزوم توجه و پرداختن به مسائل اصلی کشور و مشغول نشدن به مسائل فرعی است، وقتی مسئولین از مسائل اصلی بازمانده و به مسائل فرعی توجه بیشتری بنمایند. خود به خود روند پیشرفت کشور کند می‌شود. معظم له در سخنرانی‌های خود حاشیه‌سازی‌ها در دولت، جریان انحرافی، قتل‌های زنجیره‌ای و از این قبیل مسائل را فرعی می دانند ومسائل مهم مثل فلسطین، حفظ هویت جمهوری اسلامی و هویت اسلامی. مسائل معیشتی مردم، مسائل اقتصادی مردم، مسأله اشتغال، را مسائل اصلی می شمارند.
ح) حفظ اتحاد و همدلی در مسائل نظام و کشور و انقلاب
رهبری می‌فرمایند: بارها عرض کرده‌ایم که بین مسئولین باید اتحاد و همدلی باشد، سه قوه و دیگران باید با هم همدل باشند، همگام باشند، همدست باشند، ولو یک جاهایی اختلاف نظرهایی دارند، اختلاف نظر اشکالی ندارد، اما بایستی در جهت‌گیریهای نظام و کشور و انقلاب پشت به پشت یکدیگر بدهند، دست یکدیگر را محکم بفشرند و به پیش بروند. هم اینها هم مردم با هم ، مردم با مسئولین، این اتحاد و همدلی، علاج قطعی بسیاری از مشکلاتی است که در کشور وجود دارد. 14/11/90
همدلی، همدستی، همگامی، پشت به پشت یکدیگر دادن، دست یکدیگر را فشردن، جلوه های خاصی از همدلی و اتحاد در برابر دشمن و برای برداشتن موانع و مشکلات کشور است که هر کدام ویژگی خاص خود را دارد و از مفاهیم عمیقی در حوزه اتحاد ملی برخوردار است.
از دیگر راهکارهای مقام معظم رهبری برای رفع ضعفها در انقلاب اسلامی، فریب لبخند دشمن و وعده‌های دروغ جبهه دشمن را نخوردن است که در طی سی سال گذشته تجربه کرده‌ایم، دشمنان بارها به روی ما و مسئولین کشور ما لبخند زدند، و بعضی باور کردند و گول خوردند و بعد کم کم فهمیدند که پشت صحنه یک فریب بیشتر نیست، این ویژگی قدرتهای استکباری و مادی مسلط بر دنیاست که راحت عهد خود را می‌شکنند و هیچ دغدغه‌ای را برای عهدشکنی و زیرقولشان زدن ندارند، راحت دروغ می‌گویند و به افکار عمومی دنیا هم دروغ می‌گویند و خجالت هم نمی‌کشند.
متأسفانه در دولت اصلاحات افراد زودباور و خوش باوری بودند که گول این لبخند‌ها را می‌خوردند و به ساز آنها می‌رقصیدند ولی بعد دیدند که همانها جمهوری اسلامی را محور شرارت اعلام کردند.
ی) پرهیز از تنبلی و کم کاری
الکسل یضروا بالدین والدنیا، کسالت به دین و دنیای انسان ضرر می‌رساند.
رهبر معظم انقلاب برای رفع ضعفهای کشور به نکته کلیدی و مهمی اشاره کردند و تأکید نمودند؛ کسالت و کم‌کاری و تنبلی یک انسان را، یک خانواده را، یک کشور و یک ملت را تباه می‌کند، همه باید کار کنند، کار جهادی(14/11/90)
اگر کار مفید در جامعه پائین است،
اگر همه دنبال کارهای کم زحمت و پردرآمد هستند
اگر کارگران ما در برابر کارگران خارجی تاب مقاومت ندارند
اگر اتفاق و دقت و کیفیت در تولیدمان کم است
اگر وجدان کاری ضعیف است
اگر مناعت طبع در بعضی نقاط کشور کم است
همه ناشی از تنبلی و تن‌پروری و کم کاری و فرهنگ ناقص کار در جامعه است که باید اصلاح شود.