محمد کرمی راد- پس از حدود ده ماه از روی کار آمدن ترامپ در امریکا، شاید نخستین و جدی ترین مقابله وی با جمهوری اسلامی ایران در ارتباط با اعلام عدم پایبندی ایران به اجرای برجام بروز و ظهور پیدا کرد.
در ۲۵ خرداد ماه سال جاری اکثریت اعضای سنای آمریکا قانونی توسط سناتور باب منذر از اعضای دمکرات سنا که از جمله شاید تنها دمکرات مخالف برجام است، طراح و ارائه دهنده پیش نویس این قانون که در واقع تحریم‌های جدید علیه جمهوری اسلامی ایران می‌باشد.
او معتقد است که؛ امریکا نباید مقابل اقدامات منطقه ای ایران ساکت بنشیند و به همین دلیل لایحه تشدید تحریم‌های موشکی و تحریم کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و از جمله نیروی قدس را در دستور کار قرار داده است.
همزمان با اقدام ترامپ، نخستین بیانیه کاخ سفید در خصوص اعلام استراتژی رسمی آمریکا در مقابل ایران اسلامی صورت گرفت.
ترامپ همچنین طی یک سخنرانی منحصر به فرد، تمایلش برای در پیش گرفتن رویکرد تهاجمی و استراتژی فشار و تهدید علیه جمهوری اسلامی ایران را آشکار ساخت.
گرچه ترامپ در سخنرانی رسمی خود ضمن آنکه حاضر نشد برای بار سوم موضوع پایبندی ایران به برجام را تائید کند و عملاً آن را به کنگره ارجاء داد، به شکل مبسوطی به بیان دیدگاه‌هایش در مورد ایران پرداخت. در واقع سخنان ترامپ که در بردارنده مجموعه ای از اتهامات علیه ایران بود، از جنبه‌های مختلف قابل توجه بوده و این مسئله را می‌توان در بازتاب‌های آن مشاهده کرد.
بسیاری از تحلیلگران، سخنان ترامپ را مبنای سناریوخوانی راهبرد جدید آمریکا در قبال ایران قرار داده‌اند. برخی دیگر، معتقدند که ترامپ را باید در قالب مفهوم "مرد دیوانه" مورد توجه قرار داد و...
با این وجود، فضای جدید ناشی از انتشار استراتژی جدید کاخ سفید و سخنرانی ترامپ و تقویت این فرضیه که رویکرد تقابلی آمریکا با ایران حداقل طی سه سال باقیمانده دوران ریاست جمهوری ترامپ در مسیر صعود قرار دارد، موجب شده تا این پرسش مورد توجه تحلیلگران قرار گیرد که جمهوری اسلامی ایران بر اساس کدام برآورد تحلیلی، چه گزینه‌های راهبردی را باید در دستور کار قرار دهد؟
در قانون تحریمی کاتسا که رئیس جمهور آمریکا در قبال ایران منتشر کرد، در حقیقت قدرت دفاعی و نظامی جمهوری اسلامی ایران را که در سطح بازدارندگی قرار دارد را نشانه رفته است و اصول بنیادی آن مبتنی بر خنثی سازی نفوذ بی ثبات کننده ایران و مهار رویکرد تهاجمی آن بویژه حمایت از "تروریسم" و "گروه‌های شبه نظامی" استوار است.
به عقیده من در زمان تبلیغات انتخاباتی ریاست جمهوری، پالس هایی که از داخل کشور به خارج داده شد، تحلیلگران و طراحان آمریکایی را برآن داشت که از همین روزنه وارد بشوند و علیه مهم‌ترین ارگان مقدسی که بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران در مورد آن فرمودند؛ "اگرسپاه نبود، کشور هم نبود".
در این زمینه باید اذعان کرد که اولین شخصی که موضع محکمی در مقابل آمریکا از خود نشان داد، فرمانده دلاور سپاه پاسداران انقلاب اسلامی سردار سرلشکر پاسدار محمد علی جعفری بود و صد البته انتظار می‌رفت تا رئیس جمهور و وزیر امورخارجه نیز واکنش‌های محکمی مقابل زیاده خواهی های آمریکا از خود نشان دهند!
در بخش ادعایی آمریکا بیشترین تهاجم خود را متوجه سپاه ساخته است.
همانطور که پنتاگون در گزارش سالیانه خود تصریح می‌کند:
ایران به قدری پیشرفت کرده‌است که می‌تواند اهدافی در سراسر منطقه و در شرق اروپا هدف قرار بدهد.
ایران افزون بر فناوری‌های موشکی و راکتی فزاینده‌اش، در تلاش است تا میزان کارایی سامانه های موجودش را تقویت کند. آنگاه می‌افزاید؛ ایران در حال ساخت موشک بالستیک ضد کشتی به نام خلیج فارس است. وسیله پرتاب فضایی سیمرغ ایران نشاندهنده عزم این کشور برای توسعه فناوری‌های موشک‌های بالستیک قاره پیما است.
* پساکاتسا
اجرایی شدن قانون تحریم‌های جدید کاتسا از سوی آمریکایی‌ها، آثار و پیامدهای گوناگونی خواهد داشت.
در حقیقت آمریکایی‌ها قصد دارند با اعمال فشار جدید جلوی تولیدات موشکی ایران و در واقع کاستن قدرت دفاعی جمهوری اسلامی ایران و به تبع آن وادار نمودن ایران به پای میز مذاکرات خواهد بود و در این زمینه با کمال تاسف باید گفت؛ هم رئیس محترم جمهور ایران و هم وزیر امورخارجه گاف سیاسی داده‌اند که با دادن کدهایی مبنی بر قابل بحث کردن است و قابل گفتگو است، نشان از وارد شدن به مذاکراتی است که راهبرد نظام و رهبری معظم انقلاب اسلامی این چنین نیست و خط قرمز را در رابطه‌ی با این‌که مسائل دفاعی ما قابل مذاکره نیست...
به نظر می‌رسد محورهای ذیل در رویکرد جدید ترامپ قابل مشاهده است:
۱ - ترامپ در راستای حفظ ساختار تحریم‌ها حرکت جدیدی را آغاز کرده است.
۲ - رویکرد ترامپ از همان ابتداء چشم انداز برجام را به مخاطره انداخته است.
۳- ترامپ سعی دارد در این رویکرد، در خصوص نفوذ منطقه ای و قدرت دفاعی و بازدارندگی ایران را از یک سو و مسئولیت شکست های آمریکا را در منطقه را متوجه ایران اسلامی بداند.
۴ - سیاست‌های آشکار و اعلامی ترامپ با منافع هم‌پیمانان صهیونیستی- سعودی در حال شکل گیری و فتنه گری های جدید است.
۵ - متهم ساختن ایران در افکار عمومی بین‌المللی و رویکردهای جدید افزایش تنش و بحران در سیاست خارجی ایران و جهت دهی منفی آن.
۶ - راهبرد "تغییر رژیم" و بازگشت به دوران قبل از اوباما در استراتژی ترامپ کاملاً آشکار است و در همین زمان، رکس تیلوسون وزیر امورخارجه آمریکا در گفتگو با "سی ان ان" از تلاش آمریکا برای براندازی حکومت اسلامی ایران سخن گفته است.
* اولویت‌های ترامپ:
ترامپ به دلیل محدودیت‌هایی که برای خروج یک جانبه از برجام با آن مواجه است، همواره تلاش دارد تا با برجسته کردن مسائل فرابرجامی و نیز برجسته تر کردن سایر جنبه‌های تهدید ایران، راهبرد جدیدی را در مقابل ایران به اجرا گذارد.
لذا ملاحظه می‌کنیم که هنوز برجام به عنوان یک شاخص مهم در استراتژی ترامپ در مقابل ایران مطرح است و بنظر می‌رسد اولویت‌های زیر را در قبال آن دنبال می‌کند:
اولویت اول؛ نابودی کامل برجام
اولویت دوم؛ اصلاح برجام متناسب با منافع هم‌پیمانان صهیونیستی و سعودی.
اولویت سوم؛ تکمیل برجام با برجام منطقه ای و قدرت دفاعی و موشکی.
* راهبردهای جمهوری اسلامی ایران؛
۱ - اعلام مخالفت صریح با هرگونه مذاکره مجدد و نیز هماهنگی مواضع مسئولین کشور در این زمینه.
۲ - طرح مواضع پیشدستانه و طلبکارانه در رابطه با برجام به جای تاکید بر روی مزایای برجام که متاسفانه مغفول مانده است.
۳ - تلاش برای مواضع حمایتی هرچه بیشتر کشورهای مختلف از جمله کشورهای اروپایی در دفاع از برجام و مخالفت با پذیرش هرنوع پیش شرط از سوی اروپایی‌ها در تعاملات جدید.
۴ - طراحی سریع و تعیین سازوکارهای ناامیدسازی آمریکا از اعمال تحریم‌های بیشتر و بیان اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی.
۵ - پیشگیری و پیش بینی جنبه‌های قانونی برای پاسخگویی به احتمالات آینده از سوی کنگره آمریکا و پاسخ به درخواست‌های فراپروتکلی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و خروج از ان پی تی.
۷ - تاکید بر راهبرد دست برتر ایران در منطقه و هوشیاری نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران به شکل گیری کانون‌های بی ثباتی و ناامنی منطقه ای و مقابله سریع و موثر با هرگونه فتنه گری منطقه ای.
۸ - دامن زدن به چالش‌های داخلی و خارجی ترامپ بویژه با توجه به این‌که شرایط حال حاضر بدنه داخلی آمریکا و ساختار سیاسی که توان و دفاع از ترامپ را ندارد.