دست های خالی
امسال در ایران تنها پنج قطعه موسیقی برای ماه رمضان تهیه و تولید شده است. آثاری که شامل «بغض تو» اثر مهدی یراحی و «یا رب» برنامه «ماه عسل» و «صبح امید» با اجرای حامد زمانی برای برنامه «ضیافت» شبکه چهار سیما و «می‌شه نگام کنی» اثر محمد علیزاده است. از این تعداد سه موسیقی آن متعلق به برنامه‌های تلویزیونی است و ربطی به هیچ کدام از مراکز مسئول این حوزه ندارد و مرکز موسیقی ارشاد و مرکز موسیقی حوزه هنری در این زمینه اثر خاصی را تولید نکرده‌اند. مرکز موسیقی سازمان صداوسیما نیز تنها یک اثر را با عنوان «ضیافت آسمونی» با شعری از عزیز عباسی و صدای علیرضا شهاب برای این ماه تدارک دیده است. همین و تمام!
۴۷ اثر برای تنها یک گل زده!
نیاز به تلاش ذهنی زیادی ندارد تا به یاد بیاوریم مرکز موسیقی صداوسیما برای جام جهانی ۲۰۱۴ برزیل، ۴۰ قطعه موسیقی بی‌کلام و با کلام به همراه هفت قطعه نماهنگ منتشر کرد. در برگزاری مراسم رونمایی این آثار عنوان شده بود: «از پنج ماه پیش آثاری در اتاق فکر ما در دست تولید است تا شبکه‌های مختلف به ویژه شبکه سه که متعلق به جوان و ورزش است دست خالی نباشند.» البته تیم ملی فوتبال بدون حتی یک پیروزی و با تنها یک گل زده و یک امتیاز با جام جهانی خداحافظی کرد و اکثر این موسیقی‌ها روی دست نهادهای ذی ربط ماند تا با
خوش‌شانسی بعضی را صرف پیروزی‌های جهانی والیبالیست‌های ایرانی کنند و الباقی را به آرشیو بسپارند. به هرحال بعد از شکست مقابل آرژانتین و شکست بد‌تر مقابل بوسنی و قرار گرفتن تیم در انتهای گروه، مخاطب بیشتر به موسیقی آرامش بخش نیاز دارد تا سرودهای حماسی و قهرمانی!
وضع متفاوت رقبا
اما در آن سوی مرز‌ها در سایر کشورهای اسلامی اوضاع بسیار متفاوت است. هرساله برای تولید سرود و قطعه‌های موسیقی ویژه ماه رمضان و جذب مخاطب مسلمان رقابتی جدی وجود دارد که چهره‌های موجه و غیرموجه موسیقی عربی را به میدان می‌آورد و در این میان جریان‌های سلفی و وهابی حضوری مشهود دارند.
ماهر زین خواننده سوئدی لبنانی‌الاصل که مدتی است از سوی کمپانی اویکینگ به عنوان چهره جایگزین سامی یوسف مطرح شده و مورد حمایت قرار گرفته، یکی از این چهره‌ها است. او سال گذشته کلیپ «رمضان» را به سه زبان ترکی، عربی و انگلیسی منتشر کرد و در سال جاری نیز برای سومین سال پیاپی ترانه برنامه رمضانی مشهور «زندگی در لحظه» که در مصر پخش می‌شود را خوانده است.
از سوی دیگر شبکه ابوظبی ساخت ۳۰ اثر برای ۳۰ روز ماه رمضان را دردستور کار قرار داد. آثاری که توسط یک خواننده اماراتی به نام «الوسمی» تولید شده و وی برای تصویربرداری از آن به شهر‌ها و مناطق مختلف امارات سفر کرده است.
العریفی و خواننده تروریست!
حتی محمد العریفی مفتی وهابی سعودی نیز از قافله عقب نیست. او خواننده مشهور سوری را که با پیوستن به گروه‌های تروریستی در سوریه خوانندگی مبتذل را کنارگذاشته و به خاطر مشارکت در بمب گذاری و ایفای نقش در کشتار مردم تحت تعقیب بود، پس از چند سال دوری به عرصه موسیقی بازگرداند. «فضل شاکر» به مناسبت رمضان یک قطعه آهنگ دینی برای برنامه تلویزیونی «مسیح و عذرا» ساخته العریفی تولید کرده که بسیار هم مورد توجه قرار گرفته است.
علاوه بر آن ویدئو کلیپ «حیاالله رمضان» از «عبدالرب ادریس» هنرمند عربستانی نیز توجهات زیادی را به خود جلب کرده است. این کلیپ که در شهر جده تصویر برداری شده با تکیه بر کودکان روزه دار به سنت‌های عربستان در ماه رمضان پرداخته است.
از لبنان تا قطر
«عاصی الحلانی» خواننده لبنانی نیز اثری با عنوان «رحمت رمضان» منتشر کرده و درباره آن گفته است: چون ماه رمضان ماه بالا رفتن عبادت و طاعت خدا و کمک به ایتام و فقراست برای همین این سرود تعبیر و دعوت از مردم برای بخشش است.
از دیگر آثار نیز می‌توان به آثار «مشاری العفاسی» از عربستان، «جنی مقداد» از اردن و «عبدالله الوصابی» از یمن اشاره کرد که جزء پربازدید‌ترین و مشهور‌ترین رکورد‌ها درفضای مجازی قرار گرفته‌اند. اثر «فهد الکبیسی» از قطر با نام «بهترین گمان» نیز در زمره این آثار است.
آنچه گفته شد نمونه‌هایی شاخص از تولیدات موسیقیایی ماه رمضان امسال هستند که در کنار انبوه آثار تولید شده غیر معروف و آثار سال های پیش، مورد استفاده شبکه‌های تلویزیونی و ماهواره‌ای عربی قرار می‌گیرند. در مقابل اما دستگاه‌های فرهنگی و هنری کشورمان و به ویژه فضای موسیقی، در عرصه تولیدات رسانه‌ای دینی برای ماه رمضان نه تنها برای مخاطب خارجی که برای خیل عظیم مردم مسلمان خود نیز دست خالی‌تر از همیشه هستند.
