ادب و هنر

کینه از نوع شتری

تنش‌های سیاسی بین ایران و کشورهای عربی سایه خود را بر تبادل‌های فرهنگی انداخته و اگرچه جشنواره‌های خلیجی با ترس و نگرانی فیلم‌های ایرانی را پخش می‌کنند! اما اکران فیلم‌های ایرانی در کشورهای عربی همچنان مخاطره‌آمیز است چه برسد به فیلمی اینچنینی[محمد(ص)] که جنجالی است.
همیشه در همه دورهها یک قانون وجود داشت و آن این بود که همیشه برای این که حرفی بحق و درست باشد، دشمنانی دارد که میخواهند برای به هدف نرسیدن آن تلاش کنند. عده ای هم در این بین صرفاً از روی کینه ورزی خرابکاری میکنند. در مورد شیعیان و اهل اسلام و ... هم فرقی نمی کند. مهم ابراز مخالفت و خرابکاری است. این خرابکاریها گاهی در شبکه های اجتماعی اتفاق میافتد، گاهی در مورد اقدامات سیاسی و گاهی هم در مورد محصولات فرهنگی و رسانه ای.

این بار موضوع فیلم محمد رسول الله مجید مجیدی است. هر چند از ماهها قبل از آغاز فیلمبرداری نخستین نسخه از فیلم «محمد(ص)» در سال ۱۳۹۰، حملات جریانهای وهابی و سلفی به این فیلم آغاز شد؛ اما این روزها تلاش برای تحریم پیشدستانه اکران این فیلم آغاز شده و هر چه به اکران و پخش آن نزدیک میشویم این جریان سمت و سوی جدیتری مییابد. جریانهای سلفی و وهابی در این ۳ سال در حالی به بهانه فتوای الازهر در حرمت به تصویر کشیدن پیامبران و صحابه به ساخت این فیلم حمله کردند که خود سریال «الفاروق عمر» را با به تصویر کشیدن خلفای راشدین به روی آنتنهای ماهوارهای بردند. البته بعد از اعلام موضع رسمی شیخ الازهر در سال ۹۱، درباره این فیلم و پاسخهای مجتبی امانی، رئیس وقت دفتر حفظ منافع ایران در مصر تاکنون موضعی رسمی از سوی الازهر نسبت به این فیلم اتخاذ نشده و گویا مسئولان این دانشگاه منتظر مشاهده نسخه پایانی آن هستند.

دست پیش گرفته اند

در این بین؛ اما جریانهای رسانهای وابسته به سلفیها به خصوص در شبه جزیره عربستان و مصر به دنبال تحریم اکران این فیلم در کشورهای عربی و اسلامی هستند. روزنامه المصریون چاپ قاهره در این باره در گزارشی با عنوان «جدل عربی ـ ایرانی درباره به تصویر کشیدن پیامبر(ص)» با اشاره به آنچه بحرانهای مذهبی بین کشورهای «خلیج عربی و مصر» و ایران خوانده و با اشاره به نزدیکبودن پخش این فیلم در جشنواره فجر و میلاد پیامبر اکرم(ص)، مدعی شده است: این فیلم پیشاپیش با مخالفت کشورهای عربی مواجه شده است؛ به گونهای که بر اساس رصد «محمود قاسم» منتقد هنری این مخالفتها هر چه به سوی اکران این فیلم میرویم، بیشتر خواهد شد. گفتنی است، قاسم به خبرگزاری آناتولی ترکیه گفته است که «مصر، قطر، امارات،کویت، بحرین، و اردن» اولین کشورهایی هستند که «به فتوای به تصویرکشیدن پیامبر اکرم(ص) لبیک گفتهاند».

وی افزوده است: پیشبینی میشود که این فیلم بیشتر از این در جهان عرب بایکوت شود چه اینکه سینمای ایران به صورت کلی در سالنهای سینمای جهان عرب حضور جدی ندارد. این منتقد هنری در حالی که به موفقیتهای سینمای ایران اعتراف کرده، مدعی میشود: تنشهای سیاسی بین ایران و کشورهای عربی سایه خود را بر تبادلهای فرهنگی انداخته و اگرچه جشنوارههای خلیجی با ترس و نگرانی فیلمهای ایرانی را پخش میکنند! اما اکران فیلمهای ایرانی در کشورهای عربی همچنان مخاطرهآمیز است چه برسد به فیلمی اینچنینی[محمد(ص)] که جنجالی است.

وی با اشاره به ورود ایران به عرصه سینما به عنوان وسیلهای برای رساندن پیامهای خود ایران را متهم میکند که به دنبال «نشر مذهب تشیع» و «ارائه اطلاعات غلط درباره صحابه» از طریق سینماست و میافزاید: ایران وارد منطقهای شده است که در کشورهای عربی حرام و ممنوعه است (ساخت فیلم درباره بزرگان دینی) و برای این منظور میلیونها دلار خرج میکند لذا با توجه به تمام این مشکلات مذهبی و سیاسی اکران فیلم «محمد(ص)» [مجیدی] در جهان عرب موفق نخواهد بود.

البته جریانهای مخالف ایران تنها به سراغ هنرمندان و منتقدان نرفتهاند و در حالی که الازهر از اتخاذ موضع رسمی دوری میکند به سراغ «شیخ محمدعلی الجوزو» مفتی جریانهای ضدمقاومت لبنان رفتهاند تا او نیز به این فیلم حمله کند و ایرانیها را مثل بعثیها «مجوس» بخواند. وی گفته است: ما تلاشهای فارسها برای دستبردن در تاریخ خاتمالانبیاء(ص) و محدود کردن تاریخ آنان به چهرههای معدودی از اهلبیت و قرار دادن قرآن درباره آنان محکوم میکنیم چه اینکه چنین تلاشهایی را در فیلم یوسف پیامبر دیدهایم!

پیامبر با مصادیق شیعی

شخص دیگری که خواستار تحریم فیلم مجیدی شده است، «سالم عبدالجلیل» معاون سابق وزارت اوقاف مصر است که میگوید: مشکل با فیلم «محمد(ص)» مجیدی دو عنوان دارد: «به تصویرکشیدن پیامبر اکرم(ص)» و «ارائه زندگی آن حضرت(ص) بر اساس منابع شیعی» لذا از جهان اسلام میخواهیم این فیلم را بایکوت کنند و من امیدوارم تلاشها برای تحریم این فیلم موفقیتآمیز باشد. البته در این بین برخی از منتقدان مصری با موج شیعههراسی ایجاد شده از پی ساخت این فیلم مخالفند؛ از جمله «ماجده خیرالله» است که میگوید: این که از نشر تفکر تشیع بترسیم بیشتر یک فوبیاست؛ چراکه با دیدن این فیلمها هرگز عقاید اهلسنت تغییر نخواهد کرد.

در این بین اما او نیز اکران نشدن این فیلم در کشورهای عربی را ترجیح میدهد و میافزاید: این فیلم بر روی اینترنت مورد توجه بسیاری قرار خواهد گرفت.

https://shoma-weekly.ir/5NqaXf