این موضوع باعث شد تا به سراغ بعضی از چهره های سرشناس فرهنگی  کشور رفته تا نظرات آنها را در زمینه ی نقش مهم و سازنده کمیسیون فرهنگی مجلس جویا شویم. با این توضیح که متاسفانه به دلیل کمبود جا نتواستیم تمامی این گفتگوها را در این شماره منتشر نماییم و گفتگو با آقایان پرویز شیخ طادی،جواد اردکانی، جواد آرین منش و نادر طالب زاده را در آینده نزدیک تقدیم شما خواهیم کرد. ضمن اینکه با توجه به استقبال اهالی فرهنگ و هنر از این موضوع و اصرار آنها بر تداوم این بحث،از این پس بیشتر به نقش مهم کمیسیون فرهنگی مجلس در اعتلای فرهنگ کشور خواهیم پرداخت.
گفتگوها: محمد دیندار
جواد جباری؛ مدیر عامل بنیاد فرهنگی روایت:
کمیسیون فرهنگی مجلس
 نقش مهمی در پیشبرد فرهنگ دارد
جواد جباری، مدیر عامل بنیاد فرهنگی روایت از پیشینه ای بس طولانی در مدیریت فرهنگی کشور برخوردار است. ایشان طی دو سال و نیم گذشته در بنیاد فرهنگی روایت، منشأ اقدامات و خدمات فرهنگی بی شمار و ارزشمندی در حوزه داخلی و بین المللی بوده اند. تهیه فیلم سینمایی قلاده های طلا در این بنیاد از جمله کارهای اخیر این مجموعه ی فرهنگی است.
این بخشی از گفتگوی تفصیلی ما با مدیر عامل بنیاد فرهنگی روایت است که مشروح آن را در شماره آتی نشریه مطالعه خواهید کرد.
*در اینکه کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی می تواند در پیشرفت و پیشبرد امور فرهنگی در سطح کشور تأثیر گذار باشد، هیچ تردیدی نیست، به شرطی که دوستان ما در این کمیسیون تعامل بیشتری با اهالی فرهنگ و مجموعه های فرهنگی و هنری داشته باشند. البته ما هم وظیفه داریم که سراغ آنها برویم و آنان را بیشتر در جریان امور و فعالیت ها قرار دهیم، اما طبیعتأ آنها هم باید در این زمینه آستین هایشان را بالا بزنند. اما متاسفانه و بطور مثال در جریان برگزاری جشنواره هنرهای تجسمی مقاومت توسط بنیاد در سال گذشته که یکی از اقدامات فراگیر و گسترده در این عرصه بود ، علی رغم دعوت و پیگیری های ما، تنها یکی از اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس به این جشنواره آمد، فقط یک نفر!
خب! این نوع برخورد با یک جشنواره بین المللی و با موضوع ارزشی و مقاومت و با شرایطی که در دنیا حاکم است و بحث بیداری اسلامی سر فصل بسیاری از اخبار دنیاست، راضی کننده نیست. این نشان دهنده این است که باید کمیسیون فرهنگی بیشتر در جریان امور باشد، باید رصد داشته باشد. باید بداند چه اتفاقاتی در مجموعه های کلان فرهنگی کشور در حال انجام است و ارزیابی کند. حتی سؤال کند. حرف ما فقط این نیست که بیاید و فقط حمایت کند.  بیاید سؤال هم بکند. اشکالی هم ندارد و ما اتفاقأ خوشحال هم می شویم که کسی کار ما را رصد کند، پیشنهاد دهد، نقد کند و در کنار آن نظر ما را هم بشنود. زیرا در این صورت کارها قوی تر و کیفی تر خواهد شد. چه آنانی که در این زمینه مسئولیت دارند و ذی نقش هستند و چه آنانی که می توانند به ما در این زمینه کمک کنند و چه آنانی که می توانند در حوزه سیاست گذاری، تصمیم گیری و تخصیص اعتبار حمایت کنند، همه باید دست به دست هم دهیم تا چرخ فرهنگ این مملکت به درستی و بر مبنای ارزش ها به چرخد. به هر حال اینکه خبر می رسد در دوره جدید مجلس 9 نفر برای کمیسیون فرهنگی ثبت نام  کرده ا ند، چندان خوشحال کننده نیست و نشان دهنده این است که خیلی اشتیاق برای ورود به این حوزه وجود ندارد و این شاید ناشی از سنگینی رسالت کار فرهنگی است و یا اینکه بعضی ها کار فرهنگی را از جنس نگاه خود نمی بینند و این برای مجلس ما که در رأس امور است، خوب نیست که کمیسیون فرهنگی آن با عدم اقبال روبرو باشد. این در حالی است که باید یکی از ظرفیت های اصلی مجلس مختص به حوزه فرهنگ باشد، زیرا فرهنگ تأثیرات ریشه ای و دراز مدتی  بر تمامی شئون جامعه دارد.

مجتبی رحماندوست، نویسنده و نماینده مردم تهران در مجلس:
از بعضی کمیسیون ها
تلقی نادرست وجود دارد
مجتبی رحماندوست از چهره های شاخص فرهنگی کشور محسوب می گردد که از ابتدای انقلاب اسلامی تاکنون فعالیت ها و مسئولیت های مختلفی را در حوزه های  گوناگون از جمله حوزه فرهنگ به عهده داشته و انصافأ نیز در این مسئولیت ها به سبب تلاش فراوان و مخلصانه ای که از خود نشان داده، خوش درخشیده است.
*متاسفانه هم اکنون یک فرهنگ و یا تلقی نادرست در مجلس وجود دارد که کمیسیون هایی مانند صنایع، انرژی، برنامه و بودجه ، سیاست خارجی و امنیت ملی، نفت و امثال آنها از یک پرستیژ خاصی برخورداراست، لذا بعضی نمایندگان اصرار دارند که در اینگونه کمیسیون ها حضور داشته باشند، به خیال اینکه از شأن و جایگاه اجتماعی بیشتری بر خوردار شوند. در حالی که  اهمیت نیاز کشور به مسائل فرهنگی و اجتماعی خیلی بیشتر از این تلقی ها و چیزهاست. بنابراین به نظرم با توجه به ضرورت پرداختن به این مسائل باید تأکید کنیم که آقایان نماینده! خانم های نماینده! با توجه به نیازهای مهمتر و ریشه ای تری که در حوزه فرهنگ وجود دارد بیایید و به بخش ها و کمیسیون هایی مانند فرهنگی و اجتماعی اقبال بیشتری نشان دهید و حضور بهتر و بیشتری در این عرصه داشته باشید. با این حال متاسفانه در حال حاضر اینگونه نیست و چرایی اش هم من فکر می کنم بیشتر ناشی از جو و فضای موجود در مجلس است و ناشی از خروجی های محسوس تر، ملموس تر و عینی تر  این کمیسیون هایی است که الان بعضی ها در آن حضور دارند. با این حال این را نباید از من بپرسید، چرا که خود من به کمیسیون اجتماعی رفتم که خیلی طرفدار ندارد و در عین حال ارتباط تنگاتنگی با مسائل مردم و جامعه دارد، بهتر است این را از کسانی بپرسید که رفتند سراغ کمیسیون هایی که پر طرفدار است و نیامدند به سراغ کمیسیون فرهنگی یا اجتماعی و از آنها بپرسید که چرا نیامدند. در عین حال بنده در هر مسئولیت و یا بخشی که باشم با توجه به اینکه دغدغه ی دیرین من مسائل فرهنگی است، هر خدمت و کاری که از عهده ام بر بیاید در این حوزه انجام خواهم داد، زیرا که برای رونق هر بخش و رفع مشکلات مختلف کشور، باید از فرهنگ بهره برد و آن را به عنوان زیر بنای جامعه مورد توجه قرار داد.

سید ناصر هاشم زاده، فیلمنامه نویس و مدرس:
دغدغه ی فرهنگی از دینداری می آید
استاد سید ناصر هاشم زاده، فارغ التحصیل فلسفه از دانشگاه تهران و یکی از تحلیل گران قوی و مسلط در حوزه فرهنگ و هنر در سطح داخلی و بین الملل است. بعضی از آثار تحقیقی، ترجمه و ادبی این نویسنده و اندیشمند عبارتند از: انصارالحسین، عیار دانش، فرمان (عهدنامه)،رویای گمشده، ایمان یک غریب و...
 هاشم زاده همچنین نویسنده فیلمنامه فیلم بیاد ماندنی بید مجنون ساخته مجید مجیدی و سیب و سلما به کارگردانی حبیب الله بهمنی بوده است. دفاع جانانه  وی از سینمای دینی و آرمانی در واپسین برنامه سینمایی هفت و نقد جریان به اصطلاح روشنفکری، از جمله مباحث نظری این هنرمند محسوب می گردد. در مجالی فراخ تر، گفتگویی مبسوط با هاشم زاده را تقدیم شما خواهیم کرد.
*یکی از دلایل عدم استقبال از کمیسیون فرهنگی شاید این باشد که دغدغه کار فرهنگی در بعضی از نمایندگان وجود ندارد، در حالی که باید یکی از دغدغه های اصلی و مهم هر نماینده ای، پرداختن به فرهنگ و تقویت آن باشد. به هر حال خیلی عجیب است! وقتی اصلی ترین مسئله جامعه ما مسائل فرهنگی است، یک هو می بینیم که عده ای از نمایندگان دغدغه آن را ندارند و به نظر من این خیلی وحشتناک است. در حالی که در مجالس اروپا و به ویژه آلمان من شنیدم که مسائل فرهنگی اولویت دارد. یعنی این اولویت را چرا قائل می شوند، برای اینکه می خواهند اول جامعه را در یک تفکر و فرهنگی  منسجم کنند و بعد فعالیت های اقتصادی و همه چیز بار بر این فرهنگ شود. ولی در اینجا مسائل اقتصادی دارد در اولویت قرار می گیرد، در حالی که ما می گوییم فرهنگ زیر بنای جامعه است. بعد این خنده دار نیست واقعأ که اینگونه با موجودیت کمیسیون فرهنگی رفتار شود. در حقیقت خیلی جای تأسف دارد. الله اکبر!  واقعأجای تعجب دارد. به هر حال این نشان می دهد که بعضی ها دغدغه فرهنگی ندارند و متاسفانه بر عکس بعضی ادعاها در موقع انتخابات و تبلیغات که دم از فرهنگ و توسعه فرهنگی و نگاه فرهنگی زده می شود، اما وقتی به مسئله عمل می رسیم، می بینیم که طور دیگری رفتار می شود.براستی چرا با این همه تأکیدات مقام رهبری نسبت به فرهنگ، باز هم این  طوری است. به هر حال باید بدانیم دغدغه فرهنگ در جمهوری اسلامی از دینداری می آید و این وسیله ای است که می توان تا حدی دینداری افراد را هم محک زد.

ابوالقاسم خسروی، نماینده مردم تربت حیدریه، مهولات و زاوه:
باید از کمیسیون فرهنگی
 استقبال بیشتری می شد
در همان نخستین همکلامی با این نماینده جدید مجلس می توان پی برد که وی احاطه و شناخت بسیار خوبی با مقوله فرهنگ دارد و از آن مهمتر دغدغه و احساس مسئولیتی است که خسروی نسبت به این حوزه از خود نشان می دهد.
خسروی با اینکه خود داوطلب حضور در کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی بوده، اما به علت سابقه خدمت در آموزش و پرورش در تقسیم بندی انجام گرفته، به عضویت کمیسیون تحقیقات در آمده است.
*من در باره همین موضوع عدم اقبال از کمیسیون فرهنگی مجلس، یادداشتی گله آمیز نوشته ام که آن را در مجلس قرائت خواهم کرد. به هر حال علتی که آقایان استقبال کمتری از این کمیسیون کردند، من فکر می کنم  به علت روحیه ای است که در بعضی از این بزرگواران حاکم است  و فکر می کنند اگر حالا بروند در کمیسیون بودجه یا صنایع و انرژی، برای حوزه انتخابیه خودشان مفید ترند، علت اصلی اش این است. البته شاید هم اصلأ آنجا مؤثر نباشند، ولی می خواهند یک جوابی برای حوزه انتخابیه و مردم داشته باشند و به نظر من به این دلیل بعضی ها دنبال بعضی کمیسیون های خاص هستند. در حالی که من فکر می کنم با توجه به اینکه عرصه فعلی کشور، عرصه جهاد فرهنگی است و رسالت نماینده هم رسالت کشوری و ملی است، در این قسمت باید استقبال بیشتری می شد و افراد نخبه بیشتری حضور پیدا می کردند، ولی متاسفانه این کار نشد. اما انشاء الله با تدبیری که هیئت رئیسه خواهند داشت، امیدواریم افرادی که در این زمینه توانایی دارند، به این موضوع و کمیسیون ارجاع داده شوند و در آنجا ساماندهی و منشأ اقدامات مثبت فرهنگی گردند. البته اگر خود افراد با استقبال به  کمیسیون می رفتند بهتر بود تا در تقسیم بندی های بعدی به آن جا بروند. با این حال امیدواریم این کمیسیون بسیار مهم و اساسی به سرعت و با حضور چهره های فرهنگی تقویت شود و نسبت به مسائل عدیده فرهنگی تدبیر و برنامه بیاندیشد.

فاطمه رهبر :
اجرایی نشدن مصوبات کمیسیون فرهنگی موجب دلسردی نمایندگان شده است
فاطمه رهبر نماینده مردم تهران در مجلس نهم با اشاره به اینکه کمیسیون های امنیت ملی و سیاست خارجی، صنایع و برنامه و بودجه از پرمتقاضی ترین کمیسیون ها در مجلس بوده اند گفت: تجربه و تحصیلات از محوری ترین شاخص ها در خصوص گرایش نمایندگان به کمیسیون ها به حساب می آید.
فاطمه رهبر در گفتگو با اشاره به اینکه تحصیلات و تجربه کاری مهمترین شاخص ها برای گرایش به کمیسیون هاست افزود: البته در بیشتر موارد تجربه کاری و سوابق اجرایی بر تحصیلات تخصصی ارجحیت دارد و غالبا نمایندگان به خاطر تجربه به یک کمیسیون می پیوندند.
وی همچنین با اشاره به اینکه سابقه حضور در مجلس یک امتیاز ویژه برای نمایندگان در عضویت کمیسیون ها به حساب می آید خاطرنشان کرد: برای کمیسیون هایی که متقاضی بیش از حد ظرفیت دارند طبق آیین نامه داخلی مجلس با نظر روسای شعب و کمیسیون تحقق اولویت های اول و دوم نمایندگان تعیین می شود .وی خاطرنشان کرد:هم اکنون غیر از کمیسیون اصل 90 که اعضای آن از سوی هیئت رئیسه مجلس انتخاب می شود تقریبا همه اعضای کمیسیون ها مشخص شده اند .
وی همچنین در خصوص عدم علاقه نمایندگان مجلس برای حضور در کمیسیون فرهنگی مجلس نیز گفت: عدم اجرایی شدن مصوبات این کمیسیون در ادوار پیشین به نوعی موجب دلسرد شدن نمایندگان شده است هرچند که در دوره اخیر چهره های کارآمد و شاخصی در کمیسیون فرهنگی وجود دارد.

راضیه تجار نویسنده و فعال فرهنگی:
خون دل می خوریم
 می شنویم و می بینیم
 راضیه تجار فارغ‌التحصیل رشته روانشناسی است. وی از فعالان عرصه نویسندگی  است و  علاوه بر آن تاکنون مسئولیتهای ادبی ـ هنری زیادی را بر عهده داشته‌ است..
رمانهای «کوچه اقاقیا»، «نرگسها» و «هفت بند» از این نویسنده به‌عنوان رمان برتر یک دهه در آموزش و پرورش انتخاب شده اند.
در آینده گفتگویی مبسوط با این نویسنده برجسته و توانا خواهیم داشت.
*من فکر می کنم این مسئله بسیار غم انگیز است. یعنی تعجب می کنم  چون بسیاری از کسانی که سیاستمدار هستند، به هر حال  همانطور که درشاخه های دیگر، صاحب نظر هستند، باید در زمینه فرهنگ هم دغدغه داشته باشند و هم به نوعی صاحب نظر باشند. جای تعجب است که بعضی از این دوستان حالا به بخش های دیگر عنایت بیشتری می کنند، ولی مسئله فرهنگی را که این همه واقعأ در سطح جامعه و کشور دارای اهمیت است و از نظر انقلاب مورد توجه بوده، این را مغفول می گذارند، واقعأ من به عنوان یک نویسنده دوست دارم  تا نمایندگان محترم یکبار دیگر به این موضوع مغفول مانده و عدم عنایتی که خودشان به این مقوله داشتند، یک مقدار بیاندیشند و اگر واقعأ در بین آنها کسانی هست که می توانند در این کمیسیون مفید باشند، بدانند که جامعه و هنرمندان از آنها انتظار دارند تا با حضور خودشان در این بخش باعث اقدامات ارزنده و سازنده در عرصه فرهنگ و هنر کشور شوند.
جدای از اینکه کسانی که نماینده می شوند، حالا بهتر است که بعضأ دست به قلم داشته  و با این حیطه آشنا باشند، اما مهمتر از آن نوع نگاهشان به مقوله فرهنگ است و دغدغه و احساس وظیفه نسبت به فرهنگ کشور و جامعه می طلبد که بیشتر در این زمینه کار کنند، فکر کنند و راهگشایی کنند برای رفع معضلاتی که یکی دو تا هم نیست و بقول شما رویکردشان طوری باشد که علاوه بر اعضای خود،  از بیرون و از اهالی اندیشه و فرهنگ و هنر و مدیران فرهنگی دعوت کنند و مشاوره بگیرند. هستند کسانی که آرزومندند حرف و نظر و پیشنهاد خودشان را به جایی که قدرت اجرایی دارند، برسانند. ما که ندیدیم. ما خون دل می خوریم. می شنویم و می بینیم اما نمی توانیم کاری بکنیم. حالا تنها کاری که می توانیم انجام دهیم مثلأ  بنده به عنوان نویسنده می توانم آثاری بنویسم که بتواند بر جان مخاطب من یک تکانی بدهد و بعضی گفتارها و رفتارها تصحیح بشود و بینش جدیدی بدهیم. در راستای انقلاب بنویسیم. اما کسانی که در حقیقت می توانند خیلی وسیع عمل کنند و دستشان هم باز است، مثل نمایندگان باید از تمام ابزار و امکانات خود استفاده کنند و  ضمن همفکری با صاحب نظران عرصه فرهنگ، برای زدودن مشکلات و تقویت فرهنگ تلاش بی وقفه نمایند. حتی طوری نشود خود شما که لطف کرده‌اید و بنا بر ضرورت این مسئله را در این مقطع دارید پیگیری کنید، بعد رها کرده و تا آخر مجلس، دیگر در نشریه به آن نپردازید. نه این مسائل باید مدام مورد توجه و پیگیری قرار گیرد.
البته آقای لاریجانی رئیس محترم مجلس، عضو انجمن قلم و از مؤسسان هم هستند وخود ایشان نویسنده نیز می باشند، منتهی از موقعی که ایشان رئیس شدند، متأسفانه دیگر این ارتباط هم قطع شده است.
به هر حال ایشان و سایر نمایندگانی که اهل فرهنگ هستند و دغدغه ی فرهنگی دارند،  نقطه ی امید هستند و امیدواریم که بتوانند قدم های بزرگی برای اعتلای فرهنگ جامعه بردارند.
مجلس در هر صورت نقش مهمی در این زمینه دارد، در بودجه هایی که برای بخش های مختلف فرهنگی در نظر گرفته می شود، باید تخصیص ها، درست و عادلانه باشد و نسبت به دیگر بخش ها نازل تر نباشد و بعد هم انتظار می رود که انجمن ها را در یابند و به نمایندگان اهل قلم فرصت دهند تا با حضور در کمیسیون فرهنگی حرف خود را بزنند وبرنامه ها، مشکلات و دغدغه های خود را به شکل ریزتر و رو در رو مطرح کنند تا به یاری خدا به یک تعامل مثبت و سازنده دست پیدا کنیم.

پوران درخشنده، کارگردان سینما:
این کمیسیون  بر وضعیت فرهنگی کشور
تأثیر گذار است
پوران درخشنده از فیلمسازان معتبر سینمای ایران است که تاکنون آثاری مانند خواب های دنباله دار، بچه های ابدی، رویای خیس، عشق بدون مرز، پرنده کوچک خوشبختی و...را ساخته است.
*طبیعتأ کمیسیون فرهنگی مجلس در آینده فرهنگی جامعه خیلی نقش دارد. قوانینی که آنجا وضع می شود و صحبت هایی که آنجا صورت می گیرد، بر وضعیت فرهنگی تأثیر گذار است. من فکر می کنم حساسیت بالایی هم که نسبت به این کمیسیون هست، باعث می شود که بعضی نمایندگان رغبت زیادی به کمیسیون فرهنگی نشان ندهند  و یک علتش همین حساسیت موضوع فرهنگ و نیاز نگاه کارشناسانه به این مسئله است. چون به هر حال باید تمام ابعاد هنری وفرهنگی را مد نظر داشته باشند و در جریان روز این مسائل باشند تا بتوانند در وضع قوانین مربوطه با دقت و نگاه درست عمل کنند. به نظر من کمیسیون فرهنگی خیلی از اهمیت برخوردار است و همراه و یاور خوبی برای ما می تواند باشد.
صد در صد اگر این کمیسیون بتواند ارتباط خوبی با اهالی فرهنگ و هنر کشور داشته باشد و حتی با کسانی که در این رشته ها تبحر دارند مشاوره داشته باشد، به نتایج خیلی خوبی می توانیم در حوزه فرهنگ دست پیدا کنیم. به هر حال نمایندگان این کمیسیون باید از طریق مشاوره، آگاهی خوب و به روزی از مسائل فرهنگی، هم در ایران و هم درجهان داشته باشند، تا با وسعت و دقت نظر به این مقوله در حوزه قانون گذاری بپردازند. این کمیسیون با توجه به ویژگی هایی که دارد، در نتیجه نمایندگان محترم برای ورود به آن باید علاقه ی بشتری نشان دهند. بله! در حوزه فرهنگ سختی هایی وجود دارد و این سختی ها هم خیلی زیاد است، اما اهمیت آن برای آینده کشور بسیار مهم و حیاتی است.
در زمینه سینما خیلی مسائل و مشکلات وجود دارد که توسط مجلس و کمیسیون فرهنگی قابل رسیدگی و حل است، ولی در درجه اول باید اظهار امیدواری کنیم که فعلأ نمایندگان ما حضوری جدی در این کمیسیون داشته باشند تا بعد به طرح این مشکلات پرداخت.