«یا لطیف

این روزها آخرین پلان های فیلم شهید چمران در شهر پاوه را فیلمبرداری می کنیم. سی و سه سال از آن واقعه گذشته و ما روزی دوباره وارد این شهر شدیم که از نظر ماه قمری در همان ایام ماه مبارک رمضان است. سی و سه سال پیش شهید چمران و فلاحی با زبان روزه وارد این شهر شدند و درست در شب های لیالی قدر این حماسه خلق شد. نزدیک چهل روز است که در این شهر پاوه هستم و در این چله با مردمی هم نفس شدم که بسیار از باورم دور بود. شهادت می‌دهم که در طول تجربه فیلم سازی تا به این حد مردم را صبور و باوقار و والانظر ندیده بودم.

...

ابراهیم حاتمی کیا»

   چ مثل ...

نزدیک به دو سالی می‌شود که در فضا های مجازی و خبرگزاری هایی که بیشتر به حوزه سینما می ‌پردازند خبرهایی در مورد ساخت یک اثر جدید توسط ابراهیم حاتمی کیا منتشر می‌کنند. خبرهایی که هر کدام از آن‌ها در برهه ‌های مختلف زمانی حرارت بیشتری دارد و گاهی صرفاً اطلاع رسانی است. این فیلم با نام «چ مثل چمران» یا «چ»،  به بررسی گوشه ای از زندگی و شخصیت شهید دکتر مصطفی چمران می‌پردازد. در این فیلم دقیقاً دو روز و دو شب از زندگی شهید چمران را از روز بیست و پنجم تا بیست و هفتم مرداد 1358 شاهد هستیم که حاتمی کیا آن را روایت می‌کند. این روزها روزهای حضور شهید چمران در پاوه است. حاتمی کیا برای تصویربرداری این فیلم خود از منطقه ای نظامی در شرق تهران، در یک پادگان نظامی، منطقه ای در اورامانات واقع در استان کرمانشاه و قسمتی از شهر پاوه بهره برد. 

  عوامل فیلم

در «چ» بازیگران مطرحی حاتمی کیا را همراهی کردند، از مختار(فریبرز عرب نیا) در فیلم مختار نامه که در این فیلم نقش اصلی و اول یعنی نقش شهید چمران را بازی می‌کند تا مریلا زارعی که در فیلم دعوت هم با حاتمی کیا کار کرده بود. مهدی سلطانی هم یکی دیگران از بازیگران این مجموعه است، سلطانی درباره نقش خود در فیلم سینمایی «چ»  گفته است: من در این فیلم سینمایی نقش دکتر عنایتی را ایفا می‌کنم که هم‌کلاسی دانشگاهی دکتر چمران در آمریکا بوده است. او برمی‌ گردد و رهبری بخشی از گروه های کرد را برعهده می گیرد. دکتر عنایتی پس از بازگشت روبه‌روی شهید چمران قرار می‌ گیرد و همکلاسی‌ های قدیم دشمنان رو در رو می‌ شوند. از دیگر بازیگران این مجموعه می‌ توان به سعید راد، بابک حمیدیان، اسماعیل سلطانیان، امیر رضا دلاوری، خسرو شهراز و پیام لاریان اشاره کرد. در ابتدا قرار بود، بهزاد عبدی آهنگساز این اثر باشد که او بعد از مدتی از تیم جدا شد و آهنگساز جایگزین وی، فردین خلعتبری بود که او با بستن قرارداد با بنیاد سینمایی فارابی موسیقی فیلم سینمایی «چ» را آغاز کرده است.

در مراحل ساخت این فیلم حضور مهندس مهدی چمران، برادر شهید چمران و رئیس شورای اسلامی شهر تهران از جمله مشاورین و شاید ناظرین بر این کار بوده اند.

از سفرهای ابتدایی به کرمانشاه و همراهی حاتمی کیا که نگارنده شاهد این امر بوده است، تا حضور در مراحل ساخت و ارائه نظرات جهت بهتر شدن اثر.

 بدیهی است در آثاری که با توجه به شخصیت های واقعی ساخته می‌شود، حضور چنین مشاورینی با مختصاتی خاص که ارتباط نزدیک و درستی با شخصیت اصلی داشته اند به کیفیت و صحت اثر کمک شایانی می‌ کند.

 بازار همیشه داغ حاشیه‌ ها

عده ای معتقدند برخی از شخصیت ها خواه و نا خواه دچار حاشیه می ‌شوند. حاتمی کیا از آن جمله افراد است که تقریباً به هر بهانه ای دچار حاشیه و شایعه می‌شود. حضور حاتمی‌کیا با فیلم «چ» به نوعی بازگشت او به سینمای دفاع مقدس محسوب می‌ شد که برای او حاشیه هایی داشت. با توجه به زمان بندی انجام شده توسط تیم تولید قرار بود این فیلم در ابتدای کار همزمان با بهمن ماه سال 92 و در ایام  جشنواره سی و یکم فجر پخش شود، اما به دلیل نرسیدن و تکمیل نشدن برخی از مراحل تدوین و صداگذاری به اکران نرسید. البته شایعه‌ هایی که علت های دیگری برای دیر رسیدن کار مطرح می کرد شنیده شد. شایعه هایی که بیشتر ناشی از حاشیه های کار بود، از قهر کردن بازیگر نقش اول و پاسخ هایی که عرب نیا در مورد قراردادش داده بود، تا هماهنگی با ادوات نظامی برای تصویربرداری.

قابل ذکر است با توجه به موضوع فیلم و شاید کارگردانی مثل حاتمی کیا، «محمد حسینی» وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، «سیداحمد میرعلایی» مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی، «جواد شمقدری» رئیس سازمان سینمایی، «امیر خوراکیان» رئیس سازمان سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران و ... در طول مراحل ساخت فیلم، از پشت صحنه این فیلم دیدن کردند و از نزدیک در جریان تولید این کار قرار گرفتند.

  بنیاد فارابی

این فیلم با حمایت بنیاد سینمایی فارابی و به تهیه‌کنندگی مهدی کریمی ساخته شد. بنیاد سینمایی فارابی نهادی است که طبق اساسنامه ‌اش، غیردولتی و غیرانتفاعی است. این مجموعه زیر نظر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی جمهوری اسلامی فعالیت می‌کند. این مجموعه را به نوعی بازوی اجرایی وزارت ارشاد در زمینه سیاست ‌ها و جهت‌گیری ‌های فرهنگی و هنری می‌ دانند. بیشتر فعالیت های این مجموعه بر روی تولیدات سینمایی و فیلم متمرکز شده است. این بنیاد علاوه بر تولید و توزیع فیلم در داخل و خارج از کشور، سرمایه‌گذاری و پشتیبانی تولید، خدمات فنی (از جمله لابراتوار، تدوین، استودیوی صدا، دوبله و...) نیز ارائه می‌‌کند. از جمله حاشیه‌ هایی که برای این فیلم مطرح شد و عده ای آن را آغاز حاشیه ها دانستند،  قهر فریبرز عرب نیا و ترک کردن صحنه بود و عده ای همین امر را باعث نرسیدن به ایام سی و یکمین جشنواره بین المللی فیلم فجر دانستند. خبر دیگری که در ایام جشنواره داغ شد و به شایعه‌های مطرح شده دامن زد، این بود که شخص حاتمی‌ کیا نخواسته است این فیلم در جشنواره سی ‌و ‌یکم فیلم فجر به نمایش در آید. در همان دوران بود که بنیاد فارابی به عنوان حامی و به نوعی سرمایه‌گذار اثر وارد شد و میرعلایی مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی به کرات تمام نشدن بررسی های فنی و پرهیز از عجله را برای رساندن کار به جشنواره مطرح کرد.