نگاه

پیام متقابل امام(ره) و مردم

به یاد دارم در آخرین ملاقات که چند روز قبل از عروج امام خمینی(ره)توفیق زیارت ایشان را داشتم، سه بار توصیه به وحدت کردند. این شعار نیز از شعارهای ثابت امام از ابتدای نهضت بود و نایب بر حق ایشان نیز بارها بر آن تأکید داشته‌اند.

 حبیب الله عسگراولادی- امام خمینی (ره) بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی از ابتدای قیام خویش هیچ گاه اجازه ندادند که نهضت رنگ سیاسی ویژه غیرمذهبی به خود بگیرد. به عنوان نمونه به یاد دارم حدود سال 1341 سران نهضت آزادی قصد ملاقات با امام(ره) را داشتند؛ وقتی پس از هماهنگیها به قم رفتند تا با امام (ره) ملاقات کنند، امام(ره) اجازه ملاقات خصوصی و حضوری ندادند و فرمودند اگر میخواهند در جلسه عمومی بیایند مانعی ندارد. این موضوع به آنها گران آمد و به حضرت علامه طباطبایی که واسطه دیدار بودند، گله کردند. امام (ره) در پاسخ به علامه یادآوری کردند که اینها یک روز قبل از سفر اعلامیه دادهاند که سازمان نهضت آزادی با فلانی ملاقات دارد، اینها از آمدنشان استفاده سیاسی میکنند. اگر بخواهند استفاده سیاسی کنند باید بین عموم باشد؛ اینها حرفشان را بزنند و مردم بشنوند و من هم حرفهایی دارم که باید بزنم. اینچنین نهضت اسلام خواهی امام(ره) از ابتدا مراقبت و پالایش میشد. شانزده سال پس از آن تاریخ وقتی انقلاب اسلامی به پیروزی رسید؛ امام (ره) به جهاتی مصلحت دیدند که مهندس بازرگان را به دور از نهضت آزادی مأمور تشکیل دولت موقت کنند و حتی در متن حکم متذکر شدند که «جنابعالی را بدون در نظر گرفتن روابط حزبی و بستگی به گروهی خاص، مأمور تشکیل دولت موقت می‏نمایم» ولی عاقبت گرایشهای حزبی وی و عدم توجه به دستورات امام (ره) سبب شد نتواند مأموریت خویش را به انتها برساند و امام (ره) پس از چند بار استعفای او، با استعفای وی موافقت نمایند. این دقت امام (ره) در توجه به اصول آموزهای است که قرآن کریم آن را در سیره انبیاء الهی نیز معرفی نموده است.

آن هنگام که حضرت یوسف (ع) در دوره جوانی و در خانه زلیخا بود، در برخورد با خواسته غیرشرعی و غیر اخلاقی وی که هم منطبق بر نیاز جسمی و هم مفید برای حفظ موقعیت یوسف جوان دور از وطن بود، پاسخ میدهد «معاذ الله». شعار وی «پناه به خدا» در برابر تمام منافع مادی و حتی ترفیع درجه احتمالی در کاخ است. این شعار در هنگام قدرت نیز آن هنگام که برادرانش پیشنهاد مجازات برادر دیگری به جای بنیامین را میدهند، میگوید پناه بر خدا. معاذالله که فرد دیگری را به جای متهم دیگر بازداشت کند. علی رغم آنکه میتوانست آنها را به دلیل تهمت دزدی که به وی زده بودند و به دروغ مدعی شده بودند برادر بنیامین (یوسف) نیز قبلاً مرتکب دزدی شده است، مجازات کند. بندگان صالح خدا چنین هستند که شعارشان در هرکجا که باشند یکی است. قبل و بعد از شهرت در اصول اصلیشان تغییری حاصل نمیشود. البته باید گفت بروز برخی نظرات نیازمند فرصت مقتضی خویش است.  - امام (ره) به رأی و نظر و حضور مردم بسیار احترام میگذاشتند؛ لذا ایشان راجع به تعیین دولت و تغییر رژیم در قم چیزی نفرمودند. در بورسای ترکیه نیز چیزی نفرمودند.

در تبعید عراق و فرانسه نیز در این خصوص سکوت کردند. اما هنگامی که حضور مردم و شعارهای آنها را در مسیر مهرآباد تا بهشت زهرا عینی دیدند و شنیدند، فرمودند «من دولت تعیین میکنم. من به خواست خداوند و همت شما مردم مومن دولت تعیین میکنم. من تو دهن این دولت میزنم. »

حتی در آن مقطع که دولت موقت تازه میخواست شکل بگیرد، تعدادی از حقوقدانان و دانشگاهیان جلسهای خصوصی با امام در سالن نمایش مدرسه علوی داشتند. در میان صحبتهای یکی از چهرههای شاخص آنها جملهای بود که حاکی از این بود که انقلاب ما در شرایطی پیروز شده است که قحط الرجال است وشاید ما برای پستها و مسئولیتها افراد کافی نداشته باشیم و نداریم. امام(ره) در پاسخ به آنها فرمودند: بحمدالله اسلام عزیز رجال فراوانی دارد و تربیت کرده است، آنچه ما نداریم معرفت الرجال است. یعنی زمانی که شرایط ارائه شعار مطرح شد، محکم بر آن پای فشردند.

شاید نسل جوانی که این نوشته را میخوانند برایشان سؤال شود که امام چطور از مردم پیام میگرفتند. به عنوان نمونه بگویم که هنگامیکه مرحوم آیتالله طالقانی از دنیا رفته بودند، منافقین ایشان را به خود نسبت میدانند. امام(ره) طی سخنرانیای مردمی فرمودند: « آن‏وقت که ایشان را دفن می‏کردند، شعار چه بود؟ انگیزۀ مردم از شعارشان پیدا می‏شود. توی اتاقهای دربسته نویسندهها ننشینند برای خودشان وجه درست کنند، انگیزه درست کنند!  انگیزههای توهمی، غیر از انگیزههای واقعی محسوس است. چه می‏گفتند مردم؟ چه شعار میدادند؟ «ای نایب پیغمبر ما جای تو خالی». به عنوان نایب پیغمبر او را می‏شناختند.» این نمونهای از پیام گرفتن از مردم است که این شعار آنها را که کمتر مورد توجه بوده، عنوان میکنند. از طرف دیگر خود ایشان هم پیامهای مستقیمی به مردم میدادند. در حال حاضر هم مقام معظم رهبری، مردمشناسترین و مردم دوستترین افرادند و واقعاً پیامهایی به مردم میدهند و از آنها هم پیام میگیرند.

به یاد دارم در آخرین ملاقات که چند روز قبل از عروج امام خمینی(ره)توفیق زیارت ایشان را داشتم، سه بار توصیه به وحدت کردند. این شعار نیز از شعارهای ثابت امام از ابتدای نهضت بود و نایب بر حق ایشان نیز بارها بر آن تأکید داشتهاند. انعکاس این پیام در میان مردم حماسههایی همچون شکوه همه ساله راهپیماییهای 22 بهمن را رقم زده است. اما در این میان کسانی که پیام امام امت را درک نکنند و مسیر واگرایی را طی کنند، سرنوشتی جز جدایی از امت و امامت نخواهند داشت.

اللهم احرسنا بحراستک و احفظنا بحفظک یا حفیظ یا علیم

https://shoma-weekly.ir/HobR2B