محمد مهدی اسلامی
امام خامنه‌ای در روزهای تلاش دشمن برای ایجاد آشوب پس از انتخابات ۸۸، دو تعبیر عمیق در خصوص حوادث آن مقطع داشتند. نخست استفاده از تعبیر «فتنه» بود و دیگری تذکر آنکه تنها سخن گفتن خواص در زمان فتنه نیست که مورد سوال قرار خواهد گرفت؛ بلکه «سکوت» نیز مورد سوال قرار خواهد گرفت و به نقش ویژه عمار در جنگ صفین اشاره فرمودند؛ نقشی که پس از شهادت عمار یاسر سبب گردید مولای متقین با سوز جگر ناله سر دهد که «أین عمار»
امام خامنه‌ای در جمع اعضای مجلس خبرگان رهبری در مهرماه ۱۳۸۸ فرمودند «گاهى سکوت کردن، کنار کشیدن، حرف نزدن، خودش کمک به فتنه است. در فتنه همه بایستى روشنگرى کنند؛ همه بایستى بصیرت داشته باشند.» اما برای شکستن مهر سکوت و بیان حق بسیاری دچار حیرت گردیدند.
در لحظات حیرت سیره ائمه برای ما راهگشاست. نه از جهت تطبیق با معصوم، بلکه اساسا سیره نبوی و ائمه یکی از راه‌های کشف حقیقت است. امیر مومنان علیه السلام در کشاکش جنگ جمل در پاسخ به کسی که به خاطر گم کردن حقیقت در میان غبار فتنه تصمیم بر پیمودن راه «عبدالله بن عمر» و «سعد ابن ابی وقاص» داشت - که هر دو عزلت پیشه کرده و نه به حق پیوستند و نه در جبهه باطل حضور پیدا کردند- فرمود: «در این صورت، مرتکب دو گناه شده‌ای! یکی اینکه باید حق را یاوری می‌کردی که نکردی و دوم اینکه باید به خذلان باطل اقدام می‌کردی که نکردی.»
سپاه باطل در جنگ جمل در نامه‌ای که به ابوموسی اشعری نوشت، یک خواسته داشت. اینکه افراد را به بهانه اینکه امر مشتبه است، به سکوت و کنار کشیدن از میدان جنگ دعوت کند.
دعوت اهل کوفه به سکوت، دو وجهه داشت، نخست خالی کردن پشتوانه سپاه حق و دیگر موجه جلوه دادن سپاه باطل که ما دعوت به سکوت می‌کنیم و علی علیه السلام منادی جنگ است. در قاموس ابوموسی اشعری ساکت فتنه اما دو منفعت دارد، حفظ وجاهت از یک سو و قرار گرفتن در موضع حکمیت به دلیل عدم ورود به دعوا از سوی دیگر!
اما اگر نگاهی به کلام «فرقان حق از باطل» داشته باشیم؛ راه عبور از فتنه را شاید بتوان در سه رفتار خلاصه نمود: نخست تقوا پیشه کردن که تقوای حقیقی خود راه نجات را فراهم می‌می سازد. (واعلموا أنه من یتق الله یجعل له مخرجاً من الفتن و نوراً من الظلم خطبه ۱۸۳)
دوم یافتن علمدار حقیقت و امامت حقه امت، حضرت در خطبه ۵ نهج‌البلاغه می‌فرماید: «در دریای طوفانی، تنها به آب نزنید که غرق می‌شوید. بلکه کشتی نجاتی پیدا کنید و با آن وارد دریا شوید: شقوا امواج الفتن بسفن النجاه. حضرت در خطبه‌های متعدد که در خصوص فتنه راهنمایی کرده‌اند، تأکید می‌کنند که گام نخست باید یافتن امام حق باشد. سومین راه نجات که شاید در موقع خطر سهل‌تر از دیگران است، مرزبندی با دشمن است. اگر در میانه فتنه نتوانست میان امیرالمومنین و طلحه و زبیر که همگی سوابق درخشانی دارند، به شناخت حق برسد، امام علی علیه‌السلام راه دیگری پیش پای او می‌گذارد:» إنکم لن تعرفوا الرشد حتی تعرفوا الذی ترکه. «در این لحظه به سراغ کسانی برو که به باطل بودنشان یقین داری و آن‌ها را شاخص باطل قرار بده و از این راه، حق را پیدا کن.
راهی که با مقابله فتنه گران با ستون حفظ اعتقادات مردم –عاشورا- بر همه جویندگان حقیقت در فتنه ۸۸ آسان گردید و حماسه نهم دی را آفرید. اینک برخی از عمارهای زمان هشدارهایی در خصوص احتمال تکرار فتنه‌ای دیگر را مطرح ساخته‌اند. اگرچه فتنه ۸۸ نقاب نفاق از چهره بسیاری زدود، اما نفاق‌ها جدید و فتنه‌های جدید ظاهر گردید و فتنه‌ای که دشمن در حال تدارک آن بر بستر انتخابات آینده است؛ می‌طلبد که نگاهی به فراز و فرود فتنه ۸۸ و خاصه چگونگی برون رفت از آن داشته باشیم.
امام خامنه‌ای در روزهای تلاش دشمن برای ایجاد آشوب پس از انتخابات ۸۸، دو تعبیر عمیق در خصوص حوادث آن مقطع داشتند. نخست استفاده از تعبیر «فتنه» بود و دیگری تذکر آنکه تنها سخن گفتن خواص در زمان فتنه نیست که مورد سوال قرار خواهد گرفت؛ بلکه «سکوت» نیز مورد سوال قرار خواهد گرفت و به نقش ویژه عمار در جنگ صفین اشاره فرمودند؛ نقشی که پس از شهادت عمار یاسر سبب گردید مولای متقین با سوز جگر ناله سر دهد که «أین عمار»
امام خامنه‌ای در جمع اعضای مجلس خبرگان رهبری در مهرماه ۱۳۸۸ فرمودند «گاهى سکوت کردن، کنار کشیدن، حرف نزدن، خودش کمک به فتنه است. در فتنه همه بایستى روشنگرى کنند؛ همه بایستى بصیرت داشته باشند.» اما برای شکستن مهر سکوت و بیان حق بسیاری دچار حیرت گردیدند.
در لحظات حیرت سیره ائمه برای ما راهگشاست. نه از جهت تطبیق با معصوم، بلکه اساسا سیره نبوی و ائمه یکی از راه‌های کشف حقیقت است. امیر مومنان علیه السلام در کشاکش جنگ جمل در پاسخ به کسی که به خاطر گم کردن حقیقت در میان غبار فتنه تصمیم بر پیمودن راه «عبدالله بن عمر» و «سعد ابن ابی وقاص» داشت - که هر دو عزلت پیشه کرده و نه به حق پیوستند و نه در جبهه باطل حضور پیدا کردند- فرمود: «در این صورت، مرتکب دو گناه شده‌ای! یکی اینکه باید حق را یاوری می‌کردی که نکردی و دوم اینکه باید به خذلان باطل اقدام می‌کردی که نکردی.»
سپاه باطل در جنگ جمل در نامه‌ای که به ابوموسی اشعری نوشت، یک خواسته داشت. اینکه افراد را به بهانه اینکه امر مشتبه است، به سکوت و کنار کشیدن از میدان جنگ دعوت کند.
دعوت اهل کوفه به سکوت، دو وجهه داشت، نخست خالی کردن پشتوانه سپاه حق و دیگر موجه جلوه دادن سپاه باطل که ما دعوت به سکوت می‌کنیم و علی علیه السلام منادی جنگ است. در قاموس ابوموسی اشعری ساکت فتنه اما دو منفعت دارد، حفظ وجاهت از یک سو و قرار گرفتن در موضع حکمیت به دلیل عدم ورود به دعوا از سوی دیگر!
اما اگر نگاهی به کلام «فرقان حق از باطل» داشته باشیم؛ راه عبور از فتنه را شاید بتوان در سه رفتار خلاصه نمود: نخست تقوا پیشه کردن که تقوای حقیقی خود راه نجات را فراهم می‌می سازد. (واعلموا أنه من یتق الله یجعل له مخرجاً من الفتن و نوراً من الظلم خطبه ۱۸۳)
دوم یافتن علمدار حقیقت و امامت حقه امت، حضرت در خطبه ۵ نهج‌البلاغه می‌فرماید: «در دریای طوفانی، تنها به آب نزنید که غرق می‌شوید. بلکه کشتی نجاتی پیدا کنید و با آن وارد دریا شوید: شقوا امواج الفتن بسفن النجاه. حضرت در خطبه‌های متعدد که در خصوص فتنه راهنمایی کرده‌اند، تأکید می‌کنند که گام نخست باید یافتن امام حق باشد. سومین راه نجات که شاید در موقع خطر سهل‌تر از دیگران است، مرزبندی با دشمن است. اگر در میانه فتنه نتوانست میان امیرالمومنین و طلحه و زبیر که همگی سوابق درخشانی دارند، به شناخت حق برسد، امام علی علیه‌السلام راه دیگری پیش پای او می‌گذارد:» إنکم لن تعرفوا الرشد حتی تعرفوا الذی ترکه. «در این لحظه به سراغ کسانی برو که به باطل بودنشان یقین داری و آن‌ها را شاخص باطل قرار بده و از این راه، حق را پیدا کن.
راهی که با مقابله فتنه گران با ستون حفظ اعتقادات مردم –عاشورا- بر همه جویندگان حقیقت در فتنه ۸۸ آسان گردید و حماسه نهم دی را آفرید. اینک برخی از عمارهای زمان هشدارهایی در خصوص احتمال تکرار فتنه‌ای دیگر را مطرح ساخته‌اند. اگرچه فتنه ۸۸ نقاب نفاق از چهره بسیاری زدود، اما نفاق‌ها جدید و فتنه‌های جدید ظاهر گردید و فتنه‌ای که دشمن در حال تدارک آن بر بستر انتخابات آینده است؛ می‌طلبد که نگاهی به فراز و فرود فتنه ۸۸ و خاصه چگونگی برون رفت از آن داشته باشیم.