
دکتر علیرضا اسلامی- مقام معظم رهبری با نامگذاری هر سال، در پی رساندن ملت ایران به اهداف عالی و به صورت مرحله به مرحله و پله پله میباشند. در حوزه اقتصادی یکسال را سالِ کار مضاعف و همت مضاعف، اصلاح الگوی مصرف، جهاد اقتصادی، تولید ملی و کار و سرمایه ایرانی نامیدند تا با طی این مراحل بتوانیم در سال 1392 حماسه اقتصادی را شاهد باشیم. اکنون در استانه فصل چهارم سال 1392 چقدر موفق به خلق حماسه اقتصادی شدهایم؟ تحقق حماسه، مستلزم حضور گسترده ملت و با جهاد و تلاش مضاعف و شجاعت و دلیری در صحنه است و با طی این نقشه راه که توسط مقام رهبری ترسیم گردید، میتوانیم از عهده مشکلات اقتصادی و تحریمها و... برآمده و مانند جنگ تحمیلی که همه آحاد ملت به صحنه آمدند، حماسه خلق نمائیم. اگر در دفاع مقدس به نیروهای نظامی و انتظامی اکتفا میشد، امکان خلق این حماسه و پیروزی بر دشمن غدار با حمایت جهانی نبود. همچنان که در صحنههای علمی و فناوریهای نوین، دفاعی و هستهای شاهد چنین حماسهای بوده و علیرغم فشارها و تحریمها، با پایداری و استقامت و حمایت ملی به رتبههای بالای جهانی دست یافتیم. مسلماً این حماسه در حوزه اقتصاد نیز قابل اجرا است. لازم است با عبرتآموزی از بعضی کشوها(چین، ژاپن، کره، برزیل و..) و حتی تحریمهای دوران ملی شدن صنعت نفت و مشکلات اقتصادی دوران انقلاب (اعتصابات و رکود اقتصادی) و جنگ تحمیلی از عهده آن برآئیم. اگر به سخنان امام راحل از مردمی کردن اقتصاد و سپردن امور اقتصادی بدست مردم عمل میشد، مسلماً مشکلات کمتری داشتیم. بلاشک اسلام نسخه حیات بخش برای زندگی انسانها است به شرط آنکه به آیات قرآن مانند زیر سلطه کفار و مشرکین نرفتن(144-141 /نساء – 57 و 51/مائده و..) عمل کنیم. از داستان حضرت یوسف و طرح 15 ساله اقتصادی ایشان برای جلوگیری از قحطی عبرت گیریم، به آیات ربا، خمس، زکوه، صدقات، انفاقات و جهاد اقتصادی توجه کنیم. به فقه اقتصادی که بسیاری از کتب فقهی ما را شامل میشود مانند(بیع، مضاربه، مساقات، صلح، اجاره، رهن، خمس، زکوه و...) توجه نموده و عمل کنیم. اخلاق اقتصادی اسلام؛ مانند منع بخل و حرص و طمع و اسراف و تبذیر و... را مورد دقت و عمل قرار دهیم؛ حماسه اقتصادی را شاهد خواهیم بود. باید اقتصاد اسلامی که خدا محور است نه خود محور، خدمت محور است نه ثروت محور، قناعت محور است نه کثرت محور، عفت محور است نه شهوت محور، تولید محور است نه مصرف محور، عدالت محور است نه ظلم محور، صداقت محور است نه دروغ محور، برکت محور است نه کمیت محور و... برای جامعه تبیین و مورد توجه قرار گیرد. همچنین به ابعاد و اهداف اقتصادی میثاق ملی یعنی قانون اساسی مانند مشارکت عامه (بند8 اصل3) رفع فقر و محرومیت (بند12 اصل 3)، خودکفائی (بند13اصل3)، جلوگیری از سلطه اقتصادی بیگانه(بند8، اصل43) و اصل 153 افزایش تولیدات(بند و اصل43) و سایر اصول قانون اساسی (43 تا 55 و 80 تا 82) عمل نمائیم. بدیهی است در این راه باید به؛ عنایت و مشیت و مدد الهی، عبرت آموزی از گذشته، توجه به توانمندی درونی، کشش و ظرفت آینده ملتزم بود. تحقق حماسه اقتصادی مستلزم سیاستگذاری و برنامهریزی به علاوه روحیه، انگیزه و جهاد عمومی است. شاخصهای اجتماعی و اقتصادی مانند رتبه 94 انسانی در بین 122 کشور، رشد اقتصادی منفی 4/2-، نرخ تورم 41%، نرخ بیکاری 20%، رتبه 127 آزادی اقتصادی در بین 152 کشور، رتبه 152 کسب و کار از بین 189 کشور، و رتبه های اشتغال و... باید تغییر و بهبود یابد. فلذا برای تحقق حماسه اقتصادی به مشکلات و چالشهای مهم اقتصادی و راهکارها در جدول ذیل اشاره شده است تا انشاءالله با تصحیح و تکمیل و عمل به آن کارنامه قابل قبولی از حماسه اقتصادی در پایان سال به رهبری معظم انقلاب عرضه کنیم و مانند تحقق حماسه سیاسی مورد تقدیر امام امت قرار گیرد. انشاءالله ردیف مشکلات و چالشها راهکارها 1. وابستگی به نفت اتکاء به دیگر منابع مانند مالیتها، گردشگری، محصولات نفت و... و تجاریسازی تولیدات داخلی برای صادرات 2. عدم ثبات مقررات اقتصادی تنقیح و بهینه نمودن کلیه قوانین و مقررات اقتصادی و تثبیت آن و کاهش موارد غیرتثبیت آن و کاهش موارد غیر ضرور 3. عدم هماهنگی بین بخشهای اقتصادی تعیین نقشه راه اقتصادی کشور و تعیین حدود وظایف هر دستگاه و مردم و جلوگیری از موازیکاری و... 4. ثبات و استمرار مدیریت اقتصادی تثبیت و استمرار مدیران اقتصادی موفق 5. ظرفیتهای ناشناخته بررسی وکشف ظرفیتهای ناشناخته کشور در حوزه (کشاورزی، گردشگری، انرژیهای تجدید پذیر و...) و استفاده بهینه از آن 6. فقدان فرهنگ کار و تلاش تهیه فیلمها، انیمیشن، پوسترها، و تبلیغ رسانهها و بیان آثار مادی و معنوی کار و در کتب درسی و آموزش و تربیت در دوران تحصیل، سربازی، ایجاد و تقویت باور عمومی به انجام حماسه اقتصادی مانند حوزه دفاعی، هستهای، علمی و... 7. فرهنگ بالای مصرف حذف تبلیغات مصرفی از رسانه ملی و سایر رسانهها و تبلیغات شهری و... ارائه الگوی مصرف صحیح و بهینه 8. مردمی نبودن اقتصاد واگذاری تمام امور اقتصادی که امکان اجرای آن توسط مردم وجود دارد به مردم و قطع تمام رانتها و شرکتهای واسلهای و دولتی و نیمه دولتی و.. مردمی نمودن اقتصاد و ایجاد تسهیلات فضای کسب و کار، مبارزه با فساد و رانتخواری، کاهش حجم دولت 9. فقدان امنیت سرمایه حمایت و تشویق سرمایهها و سرمایهگذاری سالم 10. کاهش ارزش پول ملی رفع موانع افزایش ارزش پول ملی 11. ضعف دیپلماسی اقتصادی انتخاب افراد کاردان، کارشناس و با تجربه اقتصادی به عنوان وابستههای اقتصادی در کشورهای مختلف و ارزیابی عملکرد 6 ماه یکبار آنان در ارتقاء بارزگانی و... 12. وابستگی به نفت اتکاء به دیگر منابع مانند مالیتها، گردشگری، محصولات نفتی و... تجاری سازی تولیدات داخلی برای صادرات 13. مشکلات بانکی و بانکداری رفع مشکلات بانکی و استقلال بانک مرکزی و ارزیابی میزان تسهیلات تخصیصی و عملکرد بانکها، گسترش فرهنگ قرضالحسنه و صندوقهای قرضالحسنه منضبط، ترجیحاً ادغام بانکها و حذف شعبات اضافه و کاهش هزینهها، گسترش خدمات الکترونیک بانکی 14. کاهش بهره وری افزایش بهره وری و رفع موانع آن 15. وجود نقدینگی غیرمولد هدایت نقدینگیهای موجود به طرف تولید با سودآور نمودن آن 16. رشد واسطه گری افزایش مالیات و محدودیت شرایط واسطهگری، کاهش مالیات و شرایط تولید 17. گسترش کالاهای خارجی افزایش کیفیت تولیدات داخلی و استانداردسازی آن و ترغیب مردم به استفاده از کالای داخلی 18. مواد خام فروش – صادرات مواد خام تبدیل مواد خام (نفت، سنگ معادن و...)به فرآوریهای متعدد و فروش و صادرات آن 19. عدم خودکفائی در بعضی محصولات عدم وابستگی اقتصادی و خوداتکائی و خودکفائی در همه محصولات به ویژه کشاورزی، تا مرحله استقلال کامل اقتصادی و... 20. بی کیفیتی بعضی محصولات تجاریسازی محصولات، استاندارد کردن همه محصولات، رقابت پذیری محصولات داخلی با کالاهای مشابه خارجی و... 21. جنگ اقتصادی پیشبینی مواد لازم در جنگ اقتصادی و راهکارها مانند جنگ تحمیلی، گرایش به توسعه، بخش کشاورزی، خوداتکائی و خودکفائی صنعتی و... 22. تحریمها حل مشکل تحریمها با مذاکرات سازنده و مفید، تبیین آثار تحریمها در رسانههای مختلف جهان و جنایت قدرتها علیه بشریت،شکایت به دادگاههای بینالمللی از آثار تحریمها مانند سقوط هواپیما و کشته شدن افراد یا بیماران فاقد دارو یا... ، خودکفائی بویژه در حوزه کشاورزی 23. افزاش قیمتها و کمبود بعضی کالاها افزایش تولید و کاهش هزینههای تولید جهت تامین نیازهای داخلی و صادرات با استفاده از مزیتهای اقتصادی ایران 24. رتبههای اقتصادی پایین در جهان رفع موانع اقتصادی و افزایش رتبه و بهبود شاخصهای اقتصادی ایران در جهان مانند رتبه علمی و...