حمیدرضا ترقی- هر مسئولیّتی، هر سِمَتی، هر توانایی‌ای، در کنارش یک مسئولیّتی دارد، یک تعهّدی وجود دارد. باید دید که آیا میتوانید آن تعهّد را انجام بدهید یا نه؟ 10/9/98 مقام معظم رهبری
هجوم چند هزار نفری متقاضیان نامزدی برای 290 کرسی مجلس شورای اسلامی در هر دوره از انتخابات حاکی از
یک فرهنگ غلط و ساختار و قانون معیوب وفرایند ناقص در مسئولیت پذیری و انتخاب مسئولین در جامعه ماست .
رهبر معظم انقلاب اسلامی که در دوران مدیریت خود این نوع مسئولیتهارا آزموده و به عمق اهمیت آن واقف هستند دغدغه ی مهمی را در آستانه ثبت نام افراد برای نامزدی مجلس شورای اسلامی با استفاده ازروایتی از پیامبر اکرم ص
مطرح و آنرا تبیین فرمودند که شرح و بسط آن در آستانه انتخابات مجلس برای جامعه مفید و ضروریست.
الف)- مسئولیت در نگاه اسلام چیست ؟
مسئولیت و مدیریت در اسلام به معنای وسیله‌ی کاسبی و طعمه نیست، امانتی است که فرد متعهد میشود در جهت خدمت به مردم و اهداف الهی فعالیت کند.لذا توانایی و صلاحیت برای پذیرش آن مسئولیت از مؤلفه‌های تعیین‌کننده است و صرف اینکه شخصی درجه‌ی ایمانی بالایی داشته باشد دلیل بر توانمندی او برای انجام آن مسئولیت نیست.
از نگاه اسلام هر کس در میدان مسئولیتی در جامعه اسلامی وارد میشود در قیامت مورد مؤاخذه الهی قرار میگیرد و اگر خیانتی در امانت مسئولیت از او سرزده باشد تا ابد در آتش قهر الهی خواهد سوخت.
"البته چنان نیست که مسئولیت پذیرفتن مخالف رضای الهی باشد، مسئولیت‌ها می‌تواند فرصتی برای خدمت باشد، «قدرت و توانایی مدیریّت و احراز مناصب مدیریّتی یک نعمت است، امروز، در هر بخشی قدرت ایجاد مسیر، تغییر مسیر، تصحیح مسیر را خدای متعال به ما داده است؛ خب این یک نعمت است... اگر در جهت خدمت به مردم و هدایت جامعه به آن سمتی که مطلوب دین خدا است این مدیریّت بهکار رفت، خب این شکر نعمت است؛ اگر چنانچه در این جهت بهکار نرفت، معطّل ماند یا عکسش بهکار رفت، این کفر نعمت است.»10/2/96
ب)- مسئولیت نمایندگی مردم درمجلس
نماینده مجلس از جانب تمام مردم کشور وکالت پیدا می کند که حق حاکمیت ملت بر سرنوشت خود را ازطریق قوه مقننه اینگونه اعمال کند .:
1- پاسدار حریم اسلام باشد
2- از دستاوردهای انقلاب اسلامی نگهبانی کند
3- از مبانی جمهوری اسلامی بعنوان امینی عادل پاسداری کند
4- درانجام وظائف وکالت امانت و تقول را رعایت نماید .
5- پایبندی خودرا به استقلال و اعتلای کشور حفظ کند
6- حافظ حقوق ملت بوده وبه خدمت به آنها پایبند باشد
7- از قانون اساسی کشور دفاع کند
8- درگفته ها و نوشته ها و اظهارنظرها استقلال کشور و آزادی مردم و تامین مصالح آنهارا مدنظر داشته باشد .
9- قانونی بر خلاف اصول واحکام مذهب رسمی کشور تصویب نکند
10- از جانب مردم بر عملکرد مجریان و اجرای قانون نظارت کند .
11- اجازه بستن قرارداد وتوافقنامه بین المللی مغایر با منافع ملی به دولت ندهد
12- با قانون گزاری درست حرکت دولت را درمسیر آرمانهای انقلاب ریل گذاری کند
13- در رای اعتماد به وزرا ازصلاحیت و کارآمدی آنها مطمئن شود
14- درتمام مسائل کشور در چاچوب مصالح ملی اظهار نظزکند .
15- اگر کم کاری یا انحرافی در عملکرد وزیر یا مسئولی دید از اهرم سوال و استیضاح برای اصلاح امور استفاده کند .
حال افرادی که برای ثبت نام به فرمانداری ها هجوم برده اند تا اگر انتخاب شدن مسئولیت نمایندگی مجلس را بعهده بگیرند ، واقعا خودشان را واجد شرایط برای پذیرفتن این مسئولیت سنگین می دانند ؟
اگر چنین شرایطی را ندارند و با انگیزه دیگری ثبت نام میکنند چگونه میخواهند پاسخگو باشند .؟
مجلس ابوذر میخواهد یا مدرس؟
مجلس باید مجلسی باشد که بتواند در مقابل زورگوییها و زیاده خواهیها و مرعوب کردنها و تطمیع کردنهای قدرتمندان جهانی بایستد و مصالح کشور و ملت را محاسبه کند و دنبال آن برود. امام رضوان‌اللَّه‌علیه بارها اسم «مدرّس» را میآوردند. مگر خصوصیت مدرّس چه بود؟ از مدرّس عالِمتر هم داشتیم. مدرّس خصوصیت عمده‌اش این بود که هیچ عامل ارعاب و تهدید و تطمیع و فریبگری در او اثر نمیکرد. همان وقتی که علی‌الظّاهر فضا را بر ضدّ او آن‌چنان متشنّج کرده بودند که علیهش شعار میدادند، او ایستاد و حرف خودش را زد. این خصوصیت یک نماینده خوب در مجلس است ۱۳۷۸/۱۱/۲۶
امروز برخی از نمایندگانی که وارد مجلس می‌شوند به هیچ عنوان نه درد دین دارند و نه درد ملت، نمایندگان مقتدر و دلسوز به نظام و انقلاب باید به پیروی از مدرس و مدرس‌ها برای مردم کار کنند؛ مدرس درد دین داشت و هر لحظه به فکر مشکلات مردم بود و از غصه مردم، اشک می‌ریخت.
شعار مهم آیت الله مدرس مبنی بر سیاست ما عین دیانت و دیانت ما عین سیاست ما است، ضامن سلامت مسئولین وعدم ابتلاء آنها به فساد و رشوه و تطمیع است .یکی از عوامل مهمی که باعث بروز مشکلات جاری کشور و ملت شده است، تفکیک این دو مولفه مهم است؛ لذا کسانی که دزدی، اختلاس میکنند و اهل رانت و زد و بند هستند به هیچ عنوان دین ندارند و صرفا با سیاست‌کاری، به دنبال منافع حداکثری خودشان هستند. آیت الله مدرس با تفکیک دین از سیاست به شدت مخالف بود.
اینکه پیامبر به ابوذر دلسوز و شجاع و رک گو میفرمایند شما بدرد مسئولیت نمیخورید و او را به هیچ مسئولیتی منصوب نمیکنند قابل تامل است !ودر مقابل سلمان مسئولیتهای متعدد میگیرد ووالی مداین میشود .
توانایی و شایستگی مسئولان نقش کلیدی در انتخاب مدیران دارد، تا آنجا که شخصی مثل ابوذر که از صحابی بزرگ پیامبر(صلّی‌الله‌علیه‌وآله) و یاران خاص امیرالمؤمنین (علیه‌السّلام) است از هرگونه مدیریت منع میشود، پیامبر (صلّی‌الله‌علیه‌وآله) به ابوذر می‌فرماید: «من جنابعالی را در مدیریّت، ضعیف میبینم. خیلی آدم خوبی هستی، مجاهد فی‌سبیل‌اللّه، رُک‌گو، و آسمان بر راست‌گوتر از او سایه نیفکنده، زمین راست‌گوتر از او را بر خودش حمل نکرده؛ اینها همه به جای خود محفوظ، امّا شما آدم ضعیفی هستی. حالا که آدم ضعیفی هستی، مواظب باش بر دو نفر هم ریاست نکنی! یعنی تو آدمی هستی که مدیریّت نداری؛ اگر چنانچه بر دو نفر یا بیشتر ریاست پیدا کردی، نمیتوانی کار آنها را به سامان برسانی.» در واقع آدم خوب بودن به معنای مدیر خوب بودن نیست.10/9/98.
پاسخگوی مسئولیت خود درپیشگاه خداوندباشید
حدیثی از پیامبر(صلّی‌الله‌علیه‌وآله) در این موضوع نقل شده که حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در شرح آن میفرمایند: «[رسول اکرم صلّی‌اللّه‌علیه‌وآله] فرمود هیچ کس نیست که بر ده نفر یا بیشتر ریاست و امارت داشته باشد [مگر اینکه] این آدمِ رئیس را که این‌قدر در دنیا محترم است و رئیس است و مدیر است، چنین آدمی را در روز قیامت وقتی که می‌آورند، دست او را به گردنش بسته‌اند؛ یعنی دست‌بسته او را وارد محشر میکنند، آن هم به این شکل که دستش به گردنش بسته است. نفْس این مسئولیّت و آمریّت و ریاست، یک تبعاتی دارد که ایجاب میکند این را.» در این حدیث فرقی بین مسئول خوب و مسئول بد در نوع محشور شدن در قیامت دیده نشده است، تنها فرق در این است که «اگر او آدم خوبی بود، درستکار بود، در آنچه انجام گرفته بود تقصیری و گناهی متوجّه او نبود، اینجا رها میکنند او را... امّا اگر نه، انسان نیکوکاری نبوده است در دنیا، خودش هم آدم بدکار و بدعملی بوده است -هرجور بدعملی‌ای که فرض کنید- اینجا آن گرفتاری و آن غل و زنجیری که به او بسته شده است، افزایش پیدا میکند.» 27/9/98