ادب و هنر

نگاهی به ماجراهای یک مستند ساده

چندی قبل تولید و پخش یک مستند دیگر در رسانه‌ها سر و صدا راه انداخت، البته این سر و صدا‌ها هم چنان ادامه دارد، سر و صدایی که از آقای لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی گرفته تا برخی از نمایندگان مجلس در مورد آن اظهار نظر کردند. اظهار نظرهایی که در رد یا تائید این اثر بود. ولی وجه مشترک بیشتر این اظهار نظر‌ها این بود: «من این مستند را ندیدم، اما....» و در ادامه این اما از تائید یا رد آن صحبت می‌کنند و با این تعاریف به نظرم واضح است که ماجرا در مورد مستند من روحانی هستم، ساخته موسسه شفق است.
سید مجتبی مومنی- چندی قبل تولید و پخش یک مستند دیگر در رسانهها سر و صدا راه انداخت، البته این سر و صداها هم چنان ادامه دارد، سر و صدایی که از آقای لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی گرفته تا برخی از نمایندگان مجلس در مورد آن اظهار نظر کردند. اظهار نظرهایی که در رد یا تائید این اثر بود. ولی وجه مشترک بیشتر این اظهار نظرها این بود: «من این مستند را ندیدم، اما....» و در ادامه این اما از تائید یا رد آن صحبت میکنند و با این تعاریف به نظرم واضح است که ماجرا در مورد مستند من روحانی هستم، ساخته موسسه شفق است.

ماجرای این مستند

مستند از ماجرای یک توافق و سفر هیئت آمریکایی به تهران شروع میشود و با استناد به مستنداتی از جمله صحبتهای آقای هاشمی رفسنجانی، ادامه پیدا میکند. دکتر روحانی امروز و حجت الاسلام حسن روحانی آن روزها با توافق اعضای مجلس نماینده ایران در آن مذاکرات که بعدها به ماجرای مک فارلین مشهور شد، همراه میشود. البته اشارههایی که در مستند میشود کمی نکته دار است.

مثل ماجرای کیک کلیدی شکلی که از آمریکا برای ایران آمده است. ماجرای ندانستن تعریف درست غنی سازی و بعضا خواهشهایی که محمد جواد ظریف، در آن زمان معاون روحانی در شورای امنیت ملی کشور بوده است، از البرادعی را نشان میدهد. ماجراهای اجباری کردن حجاب در ستاد ارتش توسط دکتر حسن روحانی و....

همه و همه مواردی است که شاید بتوانند دلایلی برای جبهه گیری همراهان و موافقان رئیس جمهور کشور ما باشد. این یادداشت آن هم در این صفحه که اصلا صفحه سیاسی نیست و ادب و هنر است قطعا دنبال بررسی وضعیتی است که به سیاستهایش مرتبط باشد..

هنر و برخورد امنیتی

آقای آشنا، مشاور فرهنگی رئیس جمهور ۶ اردیبهشت گفتگویی با رسانهای داشتند. نکته قابل توجه این گفتگو این است که درباره سازندگان این مستند از الفاظ کاملا امنیتی استفاده کرده است. وی منویات دکتر روحانی را در برخورد با هنرمندان گویا به خاطر ندارند و با استفاده از واژهای مثل تله انفجاری، دادگاه و سایر عبارات امنیتی طوری سخن بر زبان راندهاند که گویی سازندگان این مستند، از سران فتنه! هستند. جالب است که ایشان صحبتهای اخیر آقای رئیس جمهور در مورد هنرمندان را هم به یاد ندارند: «هنر بدون آزادی معنا ندارد و خلاقیت تنها در سایه حریت امکانپذیر است.» طبیعی است که با مستندی که هنرمندانه و تاریخنگارانه درباره وقایع انقلاب در نسبت با یکی از شخصیتهای تاثیرگذار ساخته میشود، نباید بدین شیوه برخورد کرد و از آقای حسامالدین آشنا باید پرسید چرا با امثال آقای بهمن فرمانآرا، خانمها پگاه آهنگرانی و مهناز افضلی و هزاران هنرمندی که تولیداتشان را با بیبیسی فارسی در مقابل دریافت پوندهای ملکه تعویض کردند، با چنین تعابیری برخورد نکرد؟ چرا با این عزیزها که تنور رسانه ملکه را گرم میکنند، بدین سیاق رفتار نمیشود؟ در صورتی که میدانیم این بده بستان با شبکه ملکه الیزابت دلالی سیاسی است نه منش هنرمندانه! اکنون دخترک انقلابی کارگردان مستند «من روحانی هستم» در مظان اتهام است که بر اساس حقایق تاریخی برشی از سلوک سیاسی رئیسجمهور را به تصویر کشیده است.

هنرمند باید دولتی باشد!

چرا با هنرمندان سازنده این مستند، مثل دیگر هنرمندان رفتار نمیشود. این سوال بزرگی است که پاسخ آن بسیار مشکل است. مگر جناب رئیسجمهور در دیدار با هنرمندان نفرمودند که تقسیم هنرمند ارزشی و غیرارزشی ناصواب است، حال چه شده که بسیاری از اطرافیان دولت و روزنامههای زنجیرهای بر آشفته شدند که ساخت مستند تاریخنگارانه مورد بحث این روزها هتاکی و تضعیف دولت است. رئیسجمهور در دیدار با هنرمندان به این جمله اشاره کردند و گفتند عیب آن جمله بگفتی، هنرش نیز بگوی. اتفاقا مستند «من روحانی هستم» مصداق مصرعی است که دکتر روحانی بدان اشاره داشتند. در مستند من روحانی هستم، عیبی دیده نمیشود بلکه هر چه دیده میشود هنر انقلابی رئیس دولت کنونی است که در تفسیر متن اثر باید آن را بررسی کرد. حالا اینکه چرا این مستند به مذاق عدهای تلخ آمده که حتی حاضرند برای رد آن به یکی از منابع مستند، خاطرات آقای هاشمی رفستجانی، هم بیاعتنا باشند و آن را رد کنند.

مجوز ندارد

یکی از موارد جالب و شاید غم انگیز و ناراحت کننده در این بین واکنش آقای وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی است، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره انتشار فیلم «من روحانی هستم» گفت: این فیلم یک توهین آشکار به شخص رییس جمهور است و دستگاه قضائی باید با عوامل آن برخورد کند. آقای وزیر گفت: انتشار فیلم «من روحانی هستم» بدون مجوز و طی مراحل قانونی صورت گرفته است و یک توهین آشکار به شخص رئیس جمهور است. وی با بیان اینکه دستگاه قضائی باید با عوامل تهیه این مستند برخورد کند، اظهار کرد: نباید در جامعه به سمتی پیش برویم که انتشار بستههای فرهنگی غیرقانونی رواج پیدا کند. این واکنش یک واکنش نامتعارف و ناخوشایند از یک وزیر فرهنگی بود. کاش این سوال را از ایشان میپرسیدند که آقای وزیر آیا ساختن مستند به صورت مجزا، مجوز میخواهد؟ این یک بام و دو هوا بودن دولتی که اصلا سرهنگ نیست و حقوقدان است. دولتی که معتقد است هنر ممیز بردار نیست و هنرمند میتواند هر چیزی که میخواهد به هر زیانی بگوید. حالا که لبه تیغ یک اثر هنری در راستای روشنگری، آن هم به نفع یک رئیس جمهور انقلابی ساخته شده است، این طور مورد هجمه قرار گرفته است.

https://shoma-weekly.ir/3j4mYW