ایشان در تعبیری زیبا فرهنگ را به مثابه «هوا» دانسته و فرمودند: «اگر این هوا تمیز باشد، آثاری دارد در بدن شما؛ اگر این هوا کثیف باشد، آثار دیگری دارد. فرهنگ یک کشور مثل هوا است؛ اگر درست باشد، آثاری دارد» گویی بی‌فرهنگ زندگی معنا ندارد چونان که شرط بقای آدمی بر ارض تنفس است و اگر نعمت هوا را از آدمی بگیری در لحظاتی کوتاه امکان حیات را از او سلب کرده‌ای و به همین مقیاس با فقدان فرهنگ امکان حیات از جامعه سلب می‌شود!
از ۱۸۷۱ که ادوارد تایلر مفهوم نوینی از فرهنگ ارائه کرد تاکنون تعریف فوق را می‌توان یکی از ساده‌ترین و در عین حال ژرف‌ترین تعاریف دانست. تعریفی که مستقیما از بطن تفکر الهی برخاسته و مسئولیتی عام در حوزه فرهنگ ایجاد می‌کند. سال ها است طیف‌هایی با رویکرد شبه نخبه گرایانه تلاش می‌کند فرهنگ را از قالب پدیده‌ای عام به برج عاج طیف‌های خاص و گروه‌های شبه روشنفکری از جامعه برده و آنان را صاحبان حق تصمیم گیری برای مردم و تافته‌ای جدابافته تلقی می‌کند که خوب و بد فرهنگ عموم جامعه را بهتر از خودشان درک می‌کنند.
محدود کردن دامنه فرهنگ و محصور کردن این عقاب تیز پرواز در قفس طیف خاص وضعیتی را پدید آورده که شاهد آنیم، حال آنکه در فرمایش رهبری نگاه به فرهنگ مقوله‌ای عام و فرا‌تر از حلقه‌ها و محفل ها است و به این اعتبار باید دانست که آحاد مردم در قبال فرهنگ مسئولیت دارند.
با تدبر در سخنان رهبری می‌توان فرهنگ را جهت نمای جامعه خواند. فرهنگ «بینش ساز است و کمک می‌کند مردم جهت گیری درستی داشته باشند.» از این رو توجه به این راه نما و مسیر یاب کمک می‌کند تا دشمن از «رخنه‌های فرهنگی» به جامعه خداباور ما نفوذ نکند!
مسئولیت عمده در این زمینه بر عهده مسوولین نهاده شده اما آنان از عهده این مهم برنخواهند آمد الا اینکه به روش معظم له عمل کرده و فرهنگ را پدیده‌ای عمومی بدانند. آنگاه می‌توانند عزم ملی را برای سد کردن رخنه‌ها و راه نفوذ دشمن ببندند.
به این ترتیب بر مسئولین واجب است به تمام اجزای شعار سال دقت کافی نمایند و متولیان بحث فرهنگ از مفهوم مهمی که رهبر خردمند انقلاب در شعار گنجانده‌اند یعنی «عزم ملی» غفلت نکنند.
از دیگر وجه اگر به موضوع بنگریم عزم ملی را باید ایجاد کرد. عزم ملی مفهومی نیست که ما بنشینیم و خود به خود شکل گیرد. هوای تمیز در شهر آلوده همت مدیریت شهر را می‌طلبد و مشارکت عموم جامعه در ساختار فرهنگی و سد کردن راه «رخنه‌های فرهنگی که بسیار خطرناک است» نیاز به عزم عمومی دارد و این عزم همت مدیران فرهنگی را می‌طلبد.
رجوع به فطرت پاک انسانی و لحاظ کردن ضابطه‌هایی که ایشان در فرمایشاتشان به وضوح تبیین کردند می‌تواند امید را در دل قاطبه امت وفادار به نظام و آرمان‌های اسلامی زنده کند و این خود نقطه شروع عزم ملی است.
دیگر سخن اینکه عزم ملی زمانی شکل می‌گیرد که از روحیه جهادی گروه‌های مردمی و جوانانی که هریک گوشه‌ای از گلیم فرهنگ را به صورت خودجوش در دست گرفته‌اند نهایت استفاده شود، چرا که مراد این امت معتقد است فعالین جوان عرصه فرهنگ باید «بدانند که همین گسترش کار فرهنگی در بین جوانهای مؤمن و انقلابی، نقش بسیار زیادی را در پیشرفت این کشور و در ایستادگی ما در مقابل دشمنان این ملّت، ایفا کرده است.»
امید که در کنار این چهره‌های جوان و عموم ملت مدیران فرهنگی نیز ضمن تقویت روحیه جهادی در وجود خویش راه را برای شکل گیری شور و شوق مبتنی بر آگاهی و در یک کلام «عزم ملی» فراهم آورند!
