به نظر می رسد امسال در سی ودومین جشنواره فیلم فجر شاهد ظهور نسل جدید فیلم سازان دفاع مقدس در کنار کارگردانان نامدار و پر طرفدار این عرصه هستیم. حضور ابراهیم حاتمی کیا و کیومرث پوراحمد با آثاری پخته و قوام یافته از یک سو در بخش سودای سیمرغ و نرگس آبیار و سید جلال دهقانی اشکذری با نگاهی تازه و انگیزه جوانی از سوی دیگر در بخش نگاه نو امیدهای زیادی را به توفیق آثار دفاع مقدسی در جشنواره امسال به وجود آورده است. در کنار اینها جهانگیر الماسی با ساخت اولین فیلم سینمایی در مقام کارگردان به جشنواره آمده است. در این مطلب مروری کوتاه داریم به موضوع و چند و چون این آثار.

چ، چمران به روایت حاتمی کیا

این فیلم بی شک مهمترین اثر حاضر در جشنواره امسال است. زمان کلید خوردن این پروژه به سال گذشته بر می‌گردد تا آنجا که حتی قرار بود به عنوان یکی از آثار فاخر ساخته شده در بنیاد سینمایی فارابی، در دوره گذشته جشنواره حاضر باشد. اما حاتمی کیا که تصویر برداری پروژه را در آذرماه و اندکی پیش از جشنواره در پاوه و شهرک مقاومت تهران به پایان رسانده بود ترجیح داد کیفیت فیلم را فدای عجله نکند و طی این یک سال در سکوت خبری کامل و با حوصله به تکمیل مراحل فنی این فیلم پرداخت.

حاتمی کیا در این فیلم پس از یک دوره افتراق دوباره به جنگ بازگشته است. او به سراغ واقعه ای در 33 سال قبل و روایت دو روز از حساس ترین مقاطع زندگی دکتر مصطفی چمران و تاریخ انقلاب رفته است. زمانی که چمران محاصره شد انقلاب در حال مقاومت برای جلوگیری از سقوط شهر پاوه است.

بازیگر نقش چمران فریبرز عرب نیا است. او بعد از ایفای نقش ماندگار مختار در سریال مختارنامه، این بار در قامت چمران قرار است تصویر مرد بزرگ دیگری را برای مخاطبان بسیاری به یادگار بگذارد. البته حضور در این فیلم با حواشی و اختلافاتی بر سر قرارداد همراه بود، تا آنجا که منجر به عدم حضور او در سکانس پایانی فیلم شد. سعید راد، مریلا زارعی، بابک حمیدیان و اسماعیل سلطانیان دیگر بازیگران مطرح این فیلم سینمایی را تشکیل می دهند.

50 قدم آخر به روایت پوراحمد

دومین فیلم دفاع مقدسی خالق سریال قصه های مجید، باز هم نتیجه همکاری کیومرث پوراحمد و حبیب احمدزاده است. نتیجه اولین همکاری این دو در سال 85، فیلم «اتوبوس شب» بود که اثری موفق به حساب می آمد.

بابک حمیدیان و طناز طباطبایی در این فیلم حضور دارند و این اولین همکاری کیومرث پوراحمد با حمیدیان است.

«50 قدم آخر» بر اساس سرگذشت واقعی یکی از نیروهای اطلاعات عملیات لشگر زرهی 8 نجف اشرف در عملیات والفجر 4 نگارش و ساخته شده است. این فیلم داستان خاطرات یک رزمنده نجف آبادی است که برای شناسایی به یک منطقه مین‌گذاری شده در خاک عراق می‌رود و...

این فیلم دفاع مقدسی فلاش‌بک‌هایی به زمان جنگ تحمیلی عراق علیه ایران دارد ولی بخش‌های از آن در زمان حال می‌گذرد. رویکرد اصلی فیلم نیز پرداخت به نسل جوان انقلاب و جنگ است. رزمندگانی که تلاش علمی دارند تا جنگ را از حالت صرف خارج کرده و به سمت تکنیک و تاکتیکهای مدرن بروند تا با استفاده از نبوغ خود در جنگ، به پیروزی دست یابند.

این فیلم به تهیه کنندگی سعید سعدی، محصول انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس است.

شیار 143 به روایت نرگس آبیار

فیلم شیار 143 به کارگردانی نرگس آبیار یک فیلم دفاع مقدسی است که دوربین خود را به جای خط مقدم به کیلومترها دورتر و روستایی در حوالی معدن مس در استان کرمان برده است. این فیلم ابتدا به دلیل مشکلات فنی از حضور در بخش مسابقه جشنواره انصراف داد ولی در مدت باقی مانده بواسطه حل شدن این مشکل طی
نامه ای به جشنواره، حضور دوباره خود را اعلام کرد. قاسمی تهیه کننده جوان این فیلم در گفتگویی اعلام کرد که قائم مقام جشنواره عنوان کرده حضور دوباره این فیلم در جشنواره با قوانین مغایرتی ندارد. در مدتی که تا اعلام نهایی اسامی فیلمها باقی مانده بود بالاخره این فیلم توانست به بخش مسابقه جشنواره فجر راه یابد.

دومین ساخته نرگس آبیار پس از فیلم آرام و خانوادگی «اشیا از آنچه در آیینه می بینید به شما نزدیک ترند» به یک فیلم خوب و تاثیرگذار بدل شده به طوریکه اکران خصوصی آن برای برخی منتقدین و اهالی رسانه توجه آنها را به این فیلم جلب کرد تا جایی که برخی آن را یکی از بهترین آثار سینمای دفاع مقدس دانسته اند.

در شیار 143، مهران احمدی و مریلا زارعی در دو نقش متفاوت حاضر شده اند. کارگردانی بسیار دقیق و توجه به ظرافت های زنانه در پرداخت شخصیت به نقاط قوت فیلم تبدیل شده است. گریم خاص و تغییرات شخصیت ها طی 15 سال که در فیلم مشاهده می شود از چالش های جدی کارگردان محسوب می شده که به نظر می رسد توانسته برآن غلبه کند.

بازی ویژه و اثرگذار مریلا زارعی که در سکانس پایانی فیلم به اوج خود می رسد یکی از نقاط برجسته این فیلم است که مخاطب را با خود همراه می سازد. سکانسی
بی نظیر که می تواند به یک خاطره ماندگار در فیلم های دفاع مقدسی تبدیل شود.

خانه ای کنار ابرها، به روایت دهقانی اشکذری

سیدجلال دهقانی اشکذری کارگردان جوانی است که پیش از این چهار تله فیلم به نام‌های «هدیه‌ای برای آسمان»، «دویدن برای پشیمانی»، «همه روزها» و «مسابقه» را در کارنامه دارد. او در اولین تجربه سینمایی خود با نگاه و داستانی متفاوت به سراغ دفاع مقدس و تهران دهه 60 رفته است. داستانی که در پشت جبهه و در کوچه
پس کوچه های جنوب تهران رقم می خورد و در نهایت به خانه یکی از رزمندگان می رسد. پرداخت به وضعیت خانواده ها در غیاب مردان رزمنده که به جنگ رفته اند محوریت این فیلم را تشکیل می دهد. حامد کمیلی و هدایت هاشمی در نقش دو جوان ظاهر شده اند که به خانه این رزمندگان سرکشی
می کنند، اما برنامه آنها با تمام سرکشی ها معمول متفاوت است و همین موجب چالشهای جذابی در فیلم شده است.

این فیلم در آرامش و بدون اخبار حاشیه ای خاصی ساخته شد. حضور ابراهیم حاتمی کیا در پشت صحنه این فیلم و بازدید او از این پروژه تنها خبر مهم در زمان ساخت این فیلم را تشکیل می دهد. این فیلم نیز به مانند شیار 143 از راهیابی به جشنواره بازمانده بود که توانست با ارائه نسخه کامل ودر مرحله بازبینی نهایی با نظر هیئت انتخاب به بخش فیلمهای اول جشنواره راه یابد.

از دیگر نقاط قوت این فیلم به کارگیری موفق بازیگران کودک و نوجوان است که به یک یا دو بازیگر نیز محدود نمانده است.

روح الله برادری تهیه کنندگی این فیلم را بر عهده داشته و ستار اورکی نیز سازنده موسیقی فیلم است.

رنج و سرمستی، جهانگیر الماسی

فیلم سینمایی «رنج و سرمستی» از جمله آثار سینمایی در حوزه دفاع مقدس است که اسفندماه سال گذشته توسط مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی به عنوان مجری طرح و محمد نشاط به عنوان تهیه‌کننده و جهانگیر الماسی در مقام کارگردان آغاز به کار کرد.

فیلم سینمایی «رنج و سرمستی» روایت مشترکی از جنگ رژیم بعث با ایران و جنگ آمریکا با عراق است که مضمون آن راجع به صنایع پیشرفته کشورمان در عرصه هوا و فضا است و در آن تلاش های مردم ایران برای پیشرفت کشور در خلال جنگ به تصویر کشیده شده است.

«رنج و سرمستی» قصه زنی است که توسط عراقی ها به اسارت گرفته می شود. اما پس از گذشت سال‌ها از جنگ در سال 82 که آغاز جنگ و آمریکا و عراق است قاتل فرزند خود در اردوگاه پناهندگان عراقی در ایران در هنگام کوچ عراقی‌ها در جنگ عراق و آمریکا می‌بیند.

هرچند طی ساخت این فیلم حاشیه های رسانه ای در خصوص کپی برداری فیلمنامه پیرامون آن به وجود آمد اما در نهایت این فیلم ساخته شد و توانست به بخش فیلمهای اول جشنواره راه یابد. به نظر می رسد با وجود خلاصه داستان جذاب وهزینه صرف شده برای فیلم که مبلغ کمی نبوده، الماسی در اولین ساخته خود بیشتر به فضای تئاتر نزدیک شده و نتوانسته اثری باورپذیر را پدید آورد. بر خلاف دیگر آثار حوزه دفاع مقدس که ذکر آنها رفت بعید به نظر می رسد این فیلم در جشنواره مورد استقبال قرار گیرد.