نگاه

نقطه آغاز نهضت

بعد از پیروزی انقلاب اسلامی تلویزیون آمریکا از هلمز و سولیوان که آخرین سفیر آمریکا در ایران بود، دعوت به‌عمل آورد که در باره ایران با آن‌ها مصاحبه کند. در این برنامه به آن‌ها گفته ‌شد شما وظایف خودتان را در ایران خوب انجام ندادید، سولیوان جواب داد: ما کاملاً وظایف خودمان را انجام دادیم چیزی که برای ما ناشناخته بود این بود که آیت الله خمینی یک ورقه کوچکی می‌نوشت و سراسر کشور ایران را به حرکت در می‌آورد این چیزی بود که برای ما قابل فهم نبود.
ابوالفضل توکلی بینا- تلگرافهای علمای قم به شاه در مخالفت با تصویب انجمنهای ایالتی و ولایتی در دولت اسدالله علم در روز ۱۷ مهر ماه ۱۳۴۱ که فقط یک شب از اعلام آن در جراید عصر تهران میگذشت مخابره گردید. این اعتراض در واکنش به اولین گام تغییرات شاه بود که پس از فوت مرحوم آیت الله بروجردی مترصد پیاده کردن آن بود.

فیلیپ تالبوت، معاون وزیر خارجه آمریکا در امور خاورمیانه در‌‌ همان زمان اظهار داشت: ایران با تشویقها و کمکهای آمریکا شروع به اجرای برنامه شجاعانهای که عبارت از تثبیت اوضاع سیاسی و رفع مشکلات داخلی است، نموده است. این برنامه که در سال ۱۹۶۳، ۱۳۴۱ (ه. ش) آغاز میشود کاملاً جدید است. امام خمینی که عمق ماجرا را به خوبی دریافته بودند علمای اسلام و یاران خود را متوجه قضایا کردند.

اولین نشست علمای قم در این خصوص در منزل مرحوم حاج شیخ عبدالکریم حائری تشکیل یافت. امام این توطئه خطرناک عوامل استعمار علیه اسلام و استقلال کشور را یادآوری کرد و اظهار کرد: اگر در مقابل این توطئه نایستیم؛ در پیشگاه قرآن و پیامبر عظیم الشان اسلام مؤاخذه و مسئول خواهیم بود. تلگراف مشترکی به شاه ارسال شد و مخالفت علمای اسلام را با مفاد تصویب نامه مزبور اعلام داشته و لغو فوری آن درخواست گردد.

امام مصمم به این بود که مبارزه با رژیم ستم شاهی را تا سقوط رژیم فاسد شاه ادامه دهد. گروه ما و دوستانمان که در مسجد امینالدوله مستقر بودیم، در خدمت مراجع و امام (س) قرار گرفتیم. دو گروه دیگر از دوستان که گروه پل سیمان (معروف به گروه اصفهانیها) و گروه مسجد شیخ علی نیز به صورت جداگانه در خدمت امام و مراجع قرار گرفت.

ایستادگی مراجع عظام و وعاظ و مردم در صحنه برای دولت علم نامنتظره بود. در تاریخ هفتم آذر ماه از طرف علمای تهران در مسجد حاج سید عزیزالله در بازار تهران از مردم دعوت بهعمل آمد تا در باره تصویبنامه انجمنهای ایالتی و ولایتی ضد اسلامی رژیم شاه تصمیم جدی بهعمل آید.

رژیم بیدرنگ و شبانه با دستپاچگی و شتابی که حاکی از نگرانی و وحشت از اجتماع در مسجد حاج سید عزیزالله بود تا پاسی از شب تشکیل جلسه داد و سرانجام اعلام شد تصویبنامه مورخه ۱۴/۷/۴۱ قابل اجرا نخواهد بود و طی تلگرافی به سه تن از علمای قم (آیت الله گلپایگانی، آیت الله نجفی، آیت الله شریعتمداری) و طی نامهای به علمای تهران، خبر لغو تصویبنامه مزبور را اعلام کرد. با اعلام این خبر بسیاری تصمیم گرفتند که در شهرها جشن و سرور بپا کنند و این پیروزی را جشن بگیرند. اما قبل از برگزاری این مراسم عدهای از من که با حضرت امام در ارتباط بودم خواستند که از ایشان سئوال کنم: آیا اجازه این کار هست یا نه؟ من هم خدمت امام رسیدم و از ایشان پرسیدم: آیا اجازه میدهید که مردم به مناسبت این پیروزی و خبر لغو تصویبنامه در خیابانها جشن برپا کنند؟

امام فرمودند: خیر.

پس از اتمام غائله انجمنهای ایالتی و ولایتی در اعلامیه تشکرآمیز خود فرمودند قیام دینی شما موجب عبرت برای اجانب گردید، لیکن لازم است متذکر شوم که مسلمین باید بیش از پیش بیدار و هوشیار بوده و مراقب اوضاع خود و مصالح اسلام باشند و صفوف خود را فشردهتر کنند.

امام در‌‌ همان موقع در پیام به یکی از مراجع فرموده بودند ملت اسلام سالها است دنبال یک بهانه برای مبارزه میگردید و تصویبنامه ایالتی ولایتی بهانه خوبی برای شور ملت و... هدف حکومت خدا و قرآن بر جامعه است، ملت برای آن حرکت میکند. ملت از مبارزهاش دست برنمیدارد... حال که شروع کرده نباید متوقف شود.

یک یا دو هفته بعد از الغای تصویبنامه جمعی که خدمت امام رفته بودند، امام فرموده بودند این تصویبنامه یک آزمایش بود. اینها میخواستند آزمایش بکنند ببینند در مورد القای اسلام چه نیرویی مقابلشان هست؟ اینها آزمایش خودشان را کردند فکر نکنید که اینها کاری ندارند. دارند خودشان را آماده میکنند. برای یک یورش و حمله تازه، لذا ارتباط خودتان را مستحکم کنید. آمادگی خودتان را بیافزایید. این نقطه آغاز نهضت بود.

***

بعد از پیروزی انقلاب اسلامی تلویزیون آمریکا از هلمز و سولیوان که آخرین سفیر آمریکا در ایران بود، دعوت بهعمل آورد که در باره ایران با آنها مصاحبه کند. در این برنامه به آنها گفته شد شما وظایف خودتان را در ایران خوب انجام ندادید، سولیوان جواب داد: ما کاملاً وظایف خودمان را انجام دادیم چیزی که برای ما ناشناخته بود این بود که آیت الله خمینی یک ورقه کوچکی مینوشت و سراسر کشور ایران را به حرکت در میآورد این چیزی بود که برای ما قابل فهم نبود.

https://shoma-weekly.ir/OjjgbF