ادب و هنر

نقش هنر در ایجاد تمدن اسلامی

نقش هنر در ایجاد و ترویج فرهنگ های مختلف از جایگاه ویژه ای برخوردار است و در این میان متولیان فرهنگی و هنرمندان کشورمان به سهم خویش برای کمک به ایجاد تمدن اسلامی و ترویج فرهنگ و اخلاق برتر نقش و وظیفه خطیری بر عهده دارند و باید در یک تعامل جدی و شایسته، زمینه تولید آثاری را فراهم ساخته که در این راه مفید و مؤثرواقع گردند.
محمد دیندار - رهبر معظم انقلاب در سفر به خراسان شمالی سخنان مهمی را در باره لزوم تلاش همگانی برای ایجاد تمدن اسلامی بیان نموده که در بخشی از این سخنان به شیوه های غرب برای ترویج فرهنگ غربی نیز اشاره نموده و نسبت به آن هشدار داده اند. به این بخش از سخنان ایشان توجه نمایید.
"یکى از نکاتى که باید در مواجههى با دنیاى غرب کاملاً به آن توجه داشت، عامل و ابزار هنرى است که در اختیار غربىهاست. اینها از هنر حداکثر استفاده را کردهاند براى ترویج این فرهنگ غلط و منحط و هویتسوز؛ بخصوص از هنرهاى نمایشى، بخصوص از سینما حداکثر استفاده را کردهاند. اینها به صورت پروژهاى یک ملت را تحت مطالعه قرار میدهند، نقاط ضعفش را پیدا میکنند، از روانشناس و جامعهشناس و مورخ و هنرمند و اینها استفاده میکنند، راههاى تسلط بر این ملت را پیدا میکنند؛ بعد به فیلمساز، به فلان بنگاه هنرى در هالیوود سفارش میکنند که بسازد و میسازد. بسیارى از فیلمهائى که براى ماها و براى کشورهائى نظیر ما میسازند، از این قبیل است...و در مورد کشور انقلابى ما هم به طور ویژه؛ نگاه میکنند، خصوصیات را میسنجند، وضعیت را میسنجند، فیلم را بر اساس آن میسازند، خبر را بر اساس آن تنظیم میکنند، رسانه را بر اساس آن شکل میدهند و میفرستند فضا. باید به اینها توجه داشت. سلیقهسازى میکنند، فرهنگسازى میکنند؛ بعد از آنکه سلیقهها را عوض کردند، ذائقهها را عوض کردند، آن وقت اگر احتیاج به زر و زور بود، دلارها را وارد میکند، نیروهاى نظامى و ژنرالها را وارد میکنند. این، شیوهى حرکت غربىهاست؛ باید مراقب بود. باید همه احساس کنند که مسئولیت ایجاد تمدن اسلامىِ نوین بر دوش آنهاست"
اشاره و هشدار رهبری نسبت به این نکته که سینما و هنر غرب از طریق آثار مختلف در پی ترویج سبک زندگی غربی است، اشاره ای بس دقیق  می باشد که نمونه های عینی و هر روزه آن را می توانیم از شبکه های مختلف از جمله شبکه های داخلی مشاهد کنیم.
در بسیاری از آثار سینمای آمریکا که از شبکه های داخلی ما نیز مکرر پخش می شود، شاهد تبلیغ و ترویج ظریف فرهنگ و سبک زندگی آمریکایی هستیم، اما متاسفانه  بعضی از متولیان مربوطه در این رسانه فکر می کنند با حذف چند صحنه جنسی یا پوشاندن سر و دست بازیگران زن از طریق جلوه های کامپیوتری، این فیلم ها دیگر هیچ مشکلی نداشته و برای جامعه ما مفید هستند!  در حالی که در اکثر این فیلم ها خط سیر و داستان ماجرا و مراودات حتی خانودگی مبتنی بر نگاه و سبک زندگی غربی است و حذف چند نما چیز چندانی را تغییر نمی دهد.
تبلیغ و ترویج سبک زندگی غربی نه تنها در فیلم های خانوادگی و اجتماعی هالیوود کاملأ  دنبال می باشد، بلکه در فیلم های انیمیشن، حادثه ای و فانتزی نیز قابل مشاهده است. البته سازندگان اینگونه فیلم ها هرگز در آثارشان فریاد نمی زنند که:" ای مردم جهان زندگی ما بهترین نوع زندگی است و سبک و نگاه آمریکایی بهترین سبک ها و نگاه هاست"، بلکه آنها این مفهوم را به شکلی بسیار بسیار ظریف و نامحسوس در تارو پود فیلم تنیده و به ضمیر ناخود آگاه تماشاگر منتقل می کنند. در این میان وظیفه دستگاه های فرهنگی اعم از صدا و سیما و نیز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است که در نمایش و توزیع آثار ویدیویی غرب به شکلی سنجیده عمل نموده و اینگونه بی محابا آنتن رسانه ملی و نیز بازار پخش و توزیع محصولات خانگی را  در اختیار تولیدات هالیوود قرار ندهند.
براستی متولیان مربوطه چه توجیهی برای نمایش و عرضه  این همه آثاری دارند که در آنها زندگی آمریکایی، یک زندگی ایده آل به تصویر کشیده شده، بی آنکه پشت پرده های این چنین آثاری برای تماشاگر معلوم باشد. همچنین چه دلیلی دارد در حالی که حتی کشورهای اروپایی مانع اکران و نمایش بی حد و حصر آثار آمریکایی در کشورهایشان می شوند تا فرهنگ آمریکایی سیطره کاملی بر فرهنگ بومی آنها پیدا نکند، اما این همه فیلم آمریکایی از تلویزیون یا شبکه محصولات خانگی کشور ما پخش می گردد که در آنها مأموران آمریکایی و سازمان جاسوسی سیا، قهرمانانی دلسوز برای بشریت معرفی شده اند. اینگونه آثار چه سنخیتی با فرهنگ و آرمان های انقلاب اسلامی دارد. مخاطبان اینگونه آثار چه تصوری از رفتار تناقض آمیز مسئولان فرهنگی کشور در این مورد خواهند داشت که از یک سو شعار ضد استکباری می دهند و از طرف دیگر دروازه ها را باز کرده و  محصولاتی به ظاهر فرهنگی را به  کودکان و نوجوانان و جوانان این دیار عرضه می سازند که شخصیت ها و قهرمانان اصلی و محبوب این فیلم ها، مأموران اف بی آی و سیا هستند.
آیا این تأسف بار نیست که همین چند پیش و در حالی که هئیت جمهوری اسلامی در خارج از کشور مشغول  مذاکره با گروه پنج به علاوه یک بود، فیلمی آمریکایی در شبکه خانگی توزیع شد که در آن مأموران سازمان جاسوسی آمریکا را در حال تلاش برای  نجات بشریت از موشک های هسته ای نشان می دادند. این ایجاد سمپات نسبت به ماموران سی آی ای که خصومت آنها نه تنها با مردم ما بلکه با تمامی جوامع آزادی خواه محرز شده،  چه معنا و مفهومی دارد.
باز هم همین چند وقت پیش و در ساعت هفت صبح شاهد فیلمی آمریکایی از شبکه نمایش بودیم که در آن مردی زنی را به خانه خود آورده و وقتی از طرف پدر پیرش و پسر خردسالش مورد  مورد  سوال قرار می گیرد که این زن کیست، مرد با طمأنینه و ضمن معرفی آنها به هم پاسخ می دهد، این دوست تازه من است و او را با خود به اینجا آورده ام تا چند روز با ما باشد و بعد با او ازدواج کنم!(نقل به مضمون) براستی آیا چنین فیلم ها و صحنه های باعث نخواهد شد تا سبک  زندگی غربی در جامعه ما به شکلی موریانه وار نفوذ کرده و ارکان اخلاقی و خانوادگی را به مرور ویران سازد.
البته و صد البته چنین آثاری به این دو نمونه ختم نمی گردد، بلکه شما هر روز می توانید به وفور آثاری دیگر را با این مفاهیم از شبکه های  تلویزیونی و ویدیویی کشور مشاهده نمایید و در این میان شبکه های ماهواره ای که جای خود دارند.
در هر حال همانطور که مقام رهبری فرموده اند، نقش هنر در ایجاد و ترویج فرهنگ های مختلف از جایگاه ویژه ای برخوردار است و در این میان متولیان فرهنگی و هنرمندان کشورمان به سهم خویش برای کمک به  ایجاد تمدن اسلامی و ترویج فرهنگ و اخلاق برتر نقش و وظیفه خطیری بر عهده دارند و باید در یک تعامل جدی و شایسته، زمینه تولید آثاری را فراهم ساخته که در این راه مفید و مؤثرواقع  گردند.
و کلام آخر اینکه: ای کاش این بار متولیان امور فرهنگی هنری وظیفه خود را در این زمینه با دادن چند بخشنامه، بیانیه، مصاحبه و شعار تمام شده تلقی نکنند؛ بلکه به شکلی عینی، جدی و برنامه ریزی شده، موجبات فعال شدن هنرمندان کشور را در تلاش برای ایجاد تمدن اسلامی و گسترش فرهنگ خودی فراهم ساخته و در برابر نفوذ فرهنگی غرب نیز راه حل هایی عملی و مبتنی بر افزایش تولیدات داخلی اندیشیده و بکار برند.
 

https://shoma-weekly.ir/MBISle