نگاه

نقش دانشگاه‌ها در تمدن نوین اسلامی

دانشگاه در تمام جهان خاستگاه اندیشه‌ها و طرح‌های نو است، دانشگاه فعال و پویا و با نشاط می‌تواند ابزارها و اندیشه‌های تعالی آفرین را خلق کند و قادر است در رشد فرهنگ، اجتماع و اقتصاد جامعه مؤثر باشد و قطعا اگر رسالت خود را درست انجام دهد خواهد توانست به رشد تولیدعلم و فنون بومی و ساخت تمدن نوین کمک کند.
حمیدرضا ترقی- رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار با رؤسا و اساتید دانشگاههای کشور که در 20/8/94 صورت گرفت این سوال مهم را مطرح کردند که دانشگاهها چگونه میتوانند در شکلگیری «تمدن نوین اسلامی» نقشآفرینی کنند.

معظم له مسئولان آموزش عالی و رؤسای دانشگاهها و مراکز علمی را به تفکر و تعمّق در این خصوص فرا خواندند و افزودند: باید تمام برنامهها و مسیر حرکت دانشگاهها در جهت نقشآفرینی در ایجاد تمدن نوین اسلامی باشد.

علم قویترین عنصر تمدنسازی

تاکید مکرر رهبر معظم انقلاب اسلامی بر تولید علم و رشد علمی در خور نظام اسلامی و پیگیری و اصرار معظم له در خصوص بالا نگه داشتن رشد علمی کشور بدین خاطر است که علم یکی از مهمترین عناصر تمدنساز در عصر کنونی است، جامعهای که نتواند در حوزه تولید علم، دیدگاههای مفید و جذاب و کارآمد ارائه دهد، قطعا نخواهد توانست تمدن نوین را احیا نماید.

تمدن سازی اسلامی نیازمند تقویت عناصر سازنده است و تمدن اسلامی در کشور کهن و ریشهدار ایران که از قدیمیترین تمدنهای بشری در طول تاریخ است باید برخوردار از پیشینه نظری و اعتقادی پرمایه هم در بعد زمینی و هم در بعد آسمانی باشد و آن برخورداری از علم و دانش است.

تاریخ تمدن ایرانی اسلامی گذشته هم نشان میدهد که وجود مدارس، مکتبخانهها و حوزههای علمی و فرهنگی و اندیشمندان و نویسندگان فراوان که در هنگام سفر امام هشتم(ع) به توس فقط یکصد هزار نویسنده دارای قلمدان مرصع حضور داشتهاند تا حدیث سلسلهالذهب آن حضرت را بنویسند حاکی از این است که ملت ایران علمدوست و دانایی محور و دانشگرا بوده است.

خوشبختانه ورود اسلام به حوزه تمدن کهن چند هزار ساله ایران و وحدت و هماندیشی این دو حوزه تمدن بزرگ، تمدن منسجمی را ساخت که ابعاد آن برای بشریت غیرقابل تصور بوده است.

اینک به برکت انقلاب اسلامی و رهبری خردمندانه و دانشمحور حضرت آیتالله خامنهای در مسیر بازیابی و بازسازی این تمدن و هویت بزرگ گام برمیداریم، دانشگاهها به عنوان نهاد مدرن تولید علم و جنبش نرمافزاری نقش اساسی و کلیدی را در این تمدنسازی باید ایفا نمایند.

دانشگاه تمدنساز

دانشگاه در تمام جهان خاستگاه اندیشهها و طرحهای نو است، دانشگاه فعال و پویا و با نشاط میتواند ابزارها و اندیشههای تعالی آفرین را خلق کند و قادر است در رشد فرهنگ، اجتماع و اقتصاد جامعه مؤثر باشد و قطعا اگر رسالت خود را درست انجام دهد خواهد توانست به رشد تولیدعلم و فنون بومی و ساخت تمدن نوین کمک کند.

- نوآوری در علوم انسانی با رویکرد تمدنسازی نوین اسلامی

- سیاست آموزشی مطابق با فرهنگ و تمدن نوین اسلامی

- نظام آموزشی مرتبط با حوزه فرهنگ و تمدن اسلامی

عناصر مهم تشکیل یک دانشگاه تمدنساز است.

رهبر معظم انقلاب اسلامی در سند چشمانداز بیست ساله جمهوری اسلامی فرمودهاند که ویژگیهای فرد ایرانی در افق 1404 که دانشجویان مصادیق بارز آن خواهند بود:

«فعال، مسئولیتپذیر، ایثارگر، مؤمن، رضایتمند، برخوردار از وجدان کاری، انضباط، روحیه، تعاون و سازگاری اجتماعی، متعهد به نظام اسلامی و شکوفایی ایران و مفتخر به ایرانی بودن».

دانشگاه تمدن ساز باید:

- به معرفت و بصیرت دینی دانشجویان بر اساس تعالیم قرآنی و مکتب اهل بیت(ع) اعتلا و عمق ببخشد.

- اندیشه دینی و سیاسی امام(ره) را نمایان نگاه داشته و نقش آن را به عنوان یک معیار اساسی در تمام سیاستگذاریها و برنامهها برجسته کند.

- روحیه آرمانگرایی، کمالجویی، آزادگی، ایثارگری، مشارکت جویی، نقادی، حقیقتجویی و تشویق و تقویت احساس مسئولیت اجتماعی در دانشجویان تقویت شود.

- سطح دانش و بینش سیاسی و اجتماعی دانشجویان ارتقاء و ابزار مورد نیاز برای تحلیل مسائل جامعه و جهان در جهت تحقق تمدن نوین اسلامی تجهیز شوند.

- سطح دانش و معرفت دینی، سیاسی و اجتماعی استادان نیز باید ارتقاء یابد.خوشبختانه راهبردهای دستیابی به چنین دانشگاهی توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب و ابلاغ شده است ولی در حوزه عمل متاسفانه دستخوش سلایق سیاسی ضد تمدن اسلامی شده است.

گلایه رهبری از فعالیتهای فرهنگی در دانشگاهها

رهبر معظم انقلاب اسلامی برای چندمین بار امسال به انحراف در فعالیتهای فرهنگی دانشگاهها اشاره کردهاند و فرمودند: برخی کار فرهنگی را با کنسرت و اردوهای مختلط اشتباه گرفتهاند و برای توجیه کار غلط خود میگویند دانشجویان باید شاد باشند. معظم له با عتاب به مسئولین فرهنگی دانشگاهها فرمودند: مسئولان فرهنگی دانشگاهها بفهمند چه میکنند؟ کار فرهنگی صحیح این است که انسانی مؤمن، متخلق، انقلابی، معتقد به آرمانها، دوستدار کشور و نظام اسلامی و دارای بصیرت و عمق دینی و سیاسی تربیت شود. 20/8/94

آنچه رهبر معظم انقلاب فرمودند دقیقا منطبق با سیاستهای راهبردی آموزش عالی مصوب سال 77 است که به کلیه دانشگاهها ابلاغ شده ولی در عمل متاسفانه خروجی دانشگاهها چیزی بر عکس این راهبردهاست. به نظر میرسد باید مسئولین دانشگاهها و مسئولین فرهنگی‌‌که قادر به اجرای این سیاستهای راهبردی در دانشگاهها نیستند باید کنار گذاشته شده و از عناصر مؤمن و معتقد به این سیاستها و راهبردها استفاده شود والا این دانشگاهها تمدنساز نخواهند بود.

https://shoma-weekly.ir/afFU1w