نگاه

نقاط اصلی افتراق ایران و غرب در مذاکرات

مشکل اول و اصلی که در مذاکرات ایران و 1‌+5 وجود دارد و کار توافق را بسیار دشوار کرده، این است که کشورهای عضو بلوک هسته‌ای (کشورهای دارندۀ فناوری هسته‌ای) نسبت به بهره‌مندی کشورهای نوظهور از این فناوری حساسیت دارند و نمی‌خواهند حق انحصاری خود در این زمینه را از دست بدهند.
محمد حسن لاسجردی- مشکل اول و اصلی که در مذاکرات ایران و 1+5 وجود دارد و کار توافق را بسیار دشوار کرده، این است که کشورهای عضو بلوک هستهای (کشورهای دارندۀ فناوری هستهای) نسبت به بهرهمندی کشورهای نوظهور از این فناوری حساسیت دارند و نمیخواهند حق انحصاری خود در این زمینه را از دست بدهند. این مسئله از آن جهت حساسیت مضاعف پیدا میکند که اگر دقت کنیم میبینیم که کشورهایی که در حال حاضر دارای فناوری هستهای هستند یا خود عضو این بلوک هستند و یا به نوعی وابستگی و پیوستگی به این بلوک هستهای دارند. به همین علت کشورهای عضو بلوک در قبال کشورهای نوظهور در زمینۀ هستهای دو سیاست را در پیش میگیرند.

سیاست اول محرومسازی و ممانعت از بهرهمندی این کشورها از فناوری هستهای است. سیاست دوم کشورهای عضو بلوک در قبال کشورهای نو ظهور این است که این کشورها را از طریق ابزار الحاقیه و یا معاهدۀ «NPT» کنترل کرده و تحت نظارت قرار دهند.

اختلاف دوم میان ایران و کشورهای 1+5 سطح و میزان غنیسازی جمهوری اسلامی ایران است. آنچه در درون بندهای توافقنامۀ ژنو میان ما و طرف غربی مورد اختلاف واقع شده است سطح و میزان غنیسازی است. در این زمینه هر دو طرف براساس برآوردهای امنیتی؛ اطلاعاتی و فنی سطح مطلوب خود در زمینۀ غنی سازی را تعیین کردهاند. در همین ارتباط جمهوری اسلامی ایران؛ با ارزیابی نیازهای خود معتقد است که ۱۹ هزار سانتریفیوژ برای رفع نیازهای خود نیازمند است. این در حالی است که طرف غربی مدعی است که حداکثر دستیابی و دسترسی شما در این زمینه باید ۵ هزار سانتریفیوژ باشد. طرف غربی مدعی است که سقف و میزان غنیسازی در ایران را آنها باید تعیین کنند. این تفاوت قابل توجه و قابل تأمل است.

سومین اختلاف مابین ایران و طرفهای غربی در زمینۀ فعالیت ایران در برخی از تأسیسات هستهای از قبیل سایت فردو؛ تأسیسات آب سنگین اراک است. در نگاه طرفهای غربی فعالیتهای ایران در این دو سایت حساسیتزا است. علیرغم توجیهات فنی جمهوری اسلامی ایران؛ طرف غربی هنوز هم برخی ایرادات خود در این زمینه را مطرح میکند.

https://shoma-weekly.ir/8kZQU9