دکتر اسدالله بادامچیان- مسلماً هر تشکل یا گروه یا حرکت و اقدامی در جهان، کامل و بدون نقص نمی‌باشد موفقیت‌ها و شکست‌ها نسبی است چون امور این جهان نسبی است.
سنت الهی، سختی‌ها را در کنار آسانی‌ها قرار داده است «ان مع العسر یسرا» قرآن مجید گوشزد می‌فرماید هر آن که مهاجراً الی الله، خروج می‌کند در زمین دچار «مراغم» می‌شود یعنی گاهی او دماغ خصم را به خاک می‌مالد و گاه خصم، بینی او را به زمین می‌ساید و اینطور نیست که دچار مطلق پیروزی یا شکست باشد.
لکن فرد با تشکل مهاجر الی الله ویژگی بسیار مهمی در این «مراغمه» دارد و آن «سعه» اوست. یجد فی الارض مراغماً وسعه
یعنی در موفقیت و شکست در آسیب زدن و آسیب دیدن او همواره «گسترش وتوسعه» می‌یابد.
حفظ خود در شکست و پیروزی
قرآن رهنمود می‌دهد:
لکی لا تأسوا على ما فاتکم ولا تفرحوا بما آتاکم
انسان خدا محور، نه بر آنچه از دست می‌دهد دچار ضعف روحیه و خستگی و دلسردی می‌گردد و نه بر آنچه با موفقیت بدست می‌آورد سرمست و شاد بی اختیار می‌شود. بلکه با حمد الهی بر پیروزی‌ها و نصر الهی که همه از آن اوست (نصرالله) و در آسیب‌ها که سعه برای او می‌آورد با حمد پروردگار(1)، پرنشاط و امیدوار به فضل خداوندی در کار وظیفه‌یابی می‌کوشد و با توکل بر خدا راه حال و آینده را با عزمی استوار و شوری عاشورایی و بزرگواری در فتح مکه می‌یابد و طی می‌کند.
حزب الهی نه از پیروزی‌ها و موفقیت مغرور می‌گردد و نه از آسیب‌ها می‌هراسد. بلکه در خوف و رجاء «عادت به پیروزی وآسیب» را به اعضاء خود می‌آموزد.
آسیب‌های پیروزی
نکته اساسی که معمولاً از آن غفلت می‌شود، آسیب پیروزی‌هاست که درس‌آموزی قرآن در این زمینه از معجزات قرآن است.
در پیروزی شگفت و سرنوشت‌ساز مکه، که اسلام را پیروز و کفر را دچار شکست نهایی کرد به پیامبر اعظم(ص) می‌فرماید: این ما هستیم که این فتح مبین را به پیروزی رسانده‌ایم.
انا فتحنا لک فتحاً مبینا
و ما رمیت اذ رمیت ولکن الله رمی
پاداش این فتح هم بخشش ذنوب توست آنچه که فعلاً بوده و آنچه در اینده است!
و امام خمینی(ره) در فتح خرمشهر و فاو که فتح الفتوح بودند آرام و استوار فرمود: خدا خرمشهر را آزاد کرد و خدا فاو را آزاد کرد.
و قرآن می‌فرماید: «اذا جاء نصرالله والفتح و رایت الناس یدخلون فی دین الله افواجاً»
آن هنگام که نصر خدا و فتح پیروزی خدا در می‌رسد و می‌بینی که مردم در دین خدا، گروه گروه وارد می‌شوند، تسبیح خدا در حمد به درگاه پروردگار کن و طلب آمرزش و استغفار نما که موفقیت‌ها همه از آن خداست که به امداد الهی و با ایادی مومنین تحقق می‌یابد.
پیروزی‌ها هم آسیب‌آوری دارند. شکست‌ها هم آسیب‌آورند و در پیروزی و شکست باید آسیب‌شناسی کرد.
این آسیب‌شناسی باید بر اساس فرهنگ قرآن و اسلام انجام گیرد و استفاده از دانش‌ها و روش‌ها و تجربیات بشری باید در چارچوب فرهنگ اسلامی نبوی و علوی و عاشورایی باشد و مباد که آسیب‌شناسی غربی یا شرقی یا ملی و غیرالهی، مبنای شناخت آسیب‌ها در یک تشکل خدا محور اسلامی قرار گیرد.
سه مورد آسیب‌شناسی
در حرکتهای جمعی و تشکل‌ها، آسیب‌شناسی در سه مورد باید صورت گیرد:
1- در ناکامی‌ها و شکست‌ها.
2- در حرکتهای مستمر، در هر مقطع برای محاسبه میزان رشد، رفع نقاط ضعف و تعیین استراتژی مرحله بعدی.
3- در موفقیت‌ها برای بررسی میزان موفقیت و کاستی‌ها و برنامه‌ریزی آینده.
نتیجه‌خواهی از آسیب‌شناسی
آسیب‌شناسی باید به رفع آسیب‌ها بیانجامد و در حد تحلیل باقی نماند.
پس از شناخت آسیب‌ها باید علل و عوامل آنها بر مبنای واقع‌نگری و بدور از فضاهای پدید آمده شناخته شده و برنامه‌ریزی در رفع علل صورت پذیرد و عوامل درصدد جبران و پذیرش مسئولیت برآیند.
آسیب‌شناسی در هر پدیده، باید به صورت علمی و عقیدتی انجام شود و در جمع‌ها باید همراه اخلاق و مشی برادرانه و در جهت رفع آسیب‌ها باشد و از بد اخلاقی‌ها، سرزنش و ملامت‌ها و متهم کردن‌ها که موجب آسیبی جدید می‌گردد یعنی همکاری و همفکری همگانی را در رفع آسیب‌ها کاهش می‌دهد و گاه موجب دلسردی و کدورت و کارشکنی می‌گردد، یا جمع را از نیروهای خود محروم می‌نماید، خودداری نمود.
آسیب‌شناسی باید به گونه‌ای انجام و پایان پذیرد که محرک جدی برای اقدامات جبرانی و زمینه برای موفقیت‌های آینده باشد.
پس از آسیب‌شناسی که در چارچوب آسیب‌ها و نقدها و انتقادها صورت می‌گیرد تا موارد ضعف و آسیب‌آور آنچنان که بوده و هستند، آشکار گردد. مرحله «ارزیابی منصفانه» شروع می‌شود تا نقاط قوت و ضعف به طور واقعی در کنار هم قرار گیرند و قدر خدمات دانسته شود که فرمود: «من لم یشکر المخلوق، لم یشکر الخالق» و برنامه‌ریزی حال و آینده بر اساس ارزیابی طراحی و برای اجرا آماده گردد.