ادب و هنر

موضوعات قرآنی در سینما جای تجربه‌اندوزی نیست

گاهی اوقات می‌شنویم که باید فیلم‌هایی متعدد قرآنی ساخته شود تا در سایه آزمون و خطا به بهترین کیفیت دست یافت. با این نگاه موافق نیستم، چون موضوعات قرآنی محلی برای تجربه‌اندوزی نیست، برای همین اگر قرار است، حتی یک اثر در این حوزه ساخته شود همان یک کار هم باید به بهترین شکل پرداخت شود.
عضو شورای مرکزی حزب موتلفه اسلامی با بیان اینکه در حوزه موضوعات قرآنی امکان آزمون و خطا وجود ندارد، به ویژه در سینما که مخاطبان آن جهانی هستند، اظهار کرد: استفاده از نظرات دقیق کارشناسان قرآنی، جدا از این‌که روی پیام‌رسانی کار تأثیر می‌گذارد، روی کیفیت اثر هم تأثیرگذار خواهد بود، چون معنای قوی روی ساختار هم تأثیرات خود را خواهند داشت.

لاله افتخاری، استاد دانشگاه شاهد و نماینده اسبق مجلس شورای اسلامی، در گفت‌‌وگو با خبرنگار ایکنا با بیان این‌که سینما قادر است انعکاس‌دهنده بسیاری از آموزه‌های قرآنی باشد، اظهار کرد: سینما این توانایی را دارد تا در همه زمینه‌ها مبلغ اندیشه باشد. این اتفاق در حوزه موضوعات قرآنی و اسلامی نیز ممکن است رخ دهد، به شرطی‌که برای دستیابی به این خواسته از نظرات افراد صاحب‌نظر بهره برده شود، ولی اگر قرار باشد فیلم‌سازی به موضوعی قرآنی تنها با تکیه به داشته‌های خودش ورود کند، مطمئناً نتیجه دریافتی مطلوب نخواهد بود، حتی گاهی مواقع سبب سوءبرداشت‌های بدی به همراه خواهد شد که تأثیر آن به شکل نامناسب در سطح جامعه روی خواهد داد.

وی افزود: برای رفع این معضل راهکار پیشنهادی این است که از مشاوره کارشناسان خبره در این زمینه بهره برده شود. این اتفاق نباید به شکلی سطحی باشد، همان گونه که در برخی فیلم‌ها و سریال‌ها شاهد آن هستیم که در این تولیدات تنها با اتکا به یک مشاور می‌خواهند موضوع مهمی را توصیف کنند. این راهکار هم عموم مواقع جواب مطلوب نمی‌دهد، اما اگر مشاوره تنها به یک نفر خلاصه نشود، بلکه از مجموعه‌ای بهره برده شود که درباره آن موضوعات فقهی و حقوقی آگاه باشند، می‌توان انتظار اتفاقات خوبی را داشت.

افتخاری تأکید کرد: در برخی مواقع که موضوعی اهمیت بیشتری دارد لازم است که حتی به نظر گروه کارشناسی اکتفا نشود، بلکه متن به حوزه‌های علمیه ارجاع شد تا آن‌ها پیرامون اثر نظر کامل کارشناسی خود را بدهند. مجموعه این شرایط اگر لحاظ شود فیلم تولیدی فقط یک اثر هنری نمی‌دانم، بلکه می‌توان آن را کاری عبادی نیز تعریف کرد. نکته قابل توجه این‌که استفاده از نظرات دقیق کارشناسان قرآنی، جدا از این‌که روی پیام‌رسانی کار تأثیر می‌گذارد، روی کیفیت اثر هم تأثیرگذار خواهد بود، چون معنای قوی روی ساختار هم تأثیرات خود را خواهند داشت.

عضو اسبق فراکسیون قرآن نماز و عترت مجلس شورای اسلامی با بیان این‌که موضوعات قرآنی، محلی برای تجربه‌اندوزی نیست، بیان کرد: گاهی اوقات می‌شنویم که باید فیلم‌هایی متعدد قرآنی ساخته شود تا در سایه آزمون و خطا به بهترین کیفیت دست یافت. با این نگاه موافق نیستم، چون موضوعات قرآنی محلی برای تجربه‌اندوزی نیست، برای همین اگر قرار است، حتی یک اثر در این حوزه ساخته شود همان یک کار هم باید به بهترین شکل پرداخت شود.

وی متذکر شد: روشی دیگر هم در سینما وجود دارد که منجر به کار‌های قرآنی فاخر در سینما و تلویزیون می‌شود، آنهم حضور افراد آگاه و متخصص پشت دوربین است. فرج‌الله سلحشور بهترین مثال است. این سینماگر توانست با تسلطی که به موضوعاتی قرآنی دارد، ضامن خلق کار‌هایی شود که مخاطبان آن کل جهان اسلام را دربرگرفت. این امتیاز جدا از داشته‌های فیلمسازش از آنجا نشئت می‌گرفت که کارگردان پیرامون موضوع نگاهی تک بعدی نداشت.

افتخاری در پاسخ به سؤال پایانی مبنی بر این‌که فیلم قرآنی باید چه شاخصه‌هایی داشته باشد، گفت: برخی مواقع ممکن است در فیلمی از آیات قرآن بهره برده شود، اما به دلیل بهره نبردن از مشاوره‌هایی که به آن اشاره کردم، اثر عملاً خنثی باشد، ولی کاری می‌تواند بدون داشتن ظاهری قرآنی کارکرد داشته باشد که اثر تربیتی به روی تماشاگر بگذارد؛ برای مثال به بحث حجاب و عفاف اشاره می‌کنم، اگر در فیلم‌های سینمایی بتوان این سیره اسلامی را تبلیغ مفید کرد به نظرم بهترین اتفاق قرآنی رخ داده است.

https://shoma-weekly.ir/3YmAkq