ادب و هنر

موزه‌ای برای جنگ امروز «ملیتا» و نمایش رسوایی صهیونیست‌ها

در ملیتا قرار نیست زمان بیاستد و بازدیدکننده به گذشته سیر کند. روح حاکم بر ملیتا، تعمیم حماسه در دل زندگی فعلی بشر است. پس چندان عجیب هم نخواهد بود که کافه تریا هم ازجمله عناصر موجود در یک موزه جنگ است. در مقام قیاس متصور شوید که در شلمچه یا طلاییه، کافه تریا یا کافی‌شاپ ایجاد شود.

محمدصادق علیزاده- از بیروت به سمت صور و جنوب که حرکت میکنی، جایی در سمت چپ مسیر، ارتفاعات جنوب لبنان خودنمایی میکند. ارتفاعاتی که تا سال 2000 میلادی در تصرف رژیم صهیونیستی بود.

ارتش این رژیم که دیگر تاب حملات پارتیزانی نیروهای مقاومت را نداشت، عاقبت تن به عقبنشینی داد و این مناطق استراتژیک را تقدیم حزبالله کرد، جایی که با حدود 200 کیلومتر با قدس شریف فاصله دارد. مناطقی که شامل بسیاری از پایگاهها و مقرهای مخفی نیروهای حزبالله هم میشد.

 محل احداث موزه مقاومت «ملیتا» یکی از همین مقرهاست. جایی در ارتفاعات جب صافی در جنوب که اشراف زیادی به بخشهای جنوبی لبنان دارد. محل احداث این موزه در زمان اشغال از مقرهای مخفی نیروهای مقاومت محسوب میشده است.

 مراحل ابتدایی ساخت ملیتا در سال 2006 آغاز شد، اما با شروع جنگ 33 روزه عملیات ساخت آن متوقف ماند. پس از وقفهای دو ساله، مجدداً در سال 2008 ساخت آن از پی گرفته شد. نمایش فیلم و کلیپ از عملیات‌‌های حزبالله، بازدید از بخشی از سلاحها و خودروها و ادوات نظامی به غنیمت گرفته شده از رژیم صهیونیستی، تونلها و سنگرهای مخفی زیر کوه و یادمان شهدای مقاومت از جمله بخشهای دیدنی این موزه جنگ محسوب میشود.

 یک بازدیدکننده در بدو ورود به «ملیتا» توسط راهنمایانی که از پیش آموزش دیدهاند، به طور اجمالی با سیر کلی و نحوه جنگ و زندگی مجاهدان مقاومت آشنا میشود. او همانقدر که از نحوه عبادت و خودسازی رزمندگان آگاهی مییابد، همانقدر هم با زندگی روزمره مجاهد از آشپزخانه و طبخ عذا و حتی قضای حاج در آن شرایط خاص آشنا می‌‌شود.

 تفاوت اساسی موزه جنگ مقاومت با نمونههای داخلی ایرانی را میتوان در دو مسئله خلاصه کرد. نخست آنکه جنگ و مسئله دفاع در ایران بیشتر به بخش معنویات و روحی آن پرداخت شده است و از بخش مادی این فرهنگ که صدالبته در منظومه فرهنگی دفاع مقدس تعریف میشود، غفلت شده است. مثلاً به جز باغموزههای دفاع مقدس که اخیرا در حال راهاندازی هستند هیچ موزهای یا مکانی نیست که به نمایش تجهیزات نظامی و جنگی رزمندگان دفاع مقدس بپردازدو به همین جهت است که یادمانهای دفاع مقدس در ایران بیشتر حالتی نوستالژیک پیدا کرده که با سفر به گذشتهای که اکنون نیست، با انسانها نسبتی روانی و نوستالژیک برقرار میکند. موزه جنگ مقاومت در مقابل این مسئله و مرتبط با بخشهای مادی فرهنگ مقاومت بنا شده است.

این قلم هرگز در پی دادن وزن بیش از حد به بخش مادی دفاع و نادیده گرفتن بخش غیرمادی آن یا بالعکس را ندارد. روایت درست از واقعیت باید آن را آنگونه هست به نمایش بکشد. در جنگ همانطور که روحیه جهاد نقش دارد، تجهیزات و ادوات و پشتیبانی از نیروی انسانی هم نقش دارد. با این دید، موزه جنگ ملیتا را میتوان تلاشی برای نمایش زندگی روزمره یک مجاهد توصیف کرد.

بر همین مبناست که نمایش برخی ادوات دوبرد مقاومت همانقدر جذابیت و اهمیت پیدا میکند که سنگر محل عبادت شهید سیدعباس موسوی. نمایش تجهیزات گوناگون و نمایش برخی صحنههای مهیج جنگ در سالن نمایش این موزه، وجهی حماسی و جذاب به آن میدهد.

 بیدلیل هم نیست که روح حاکم بر ملیتا به هیچ وجه نوستالژیک محض و سیر در گذشته نیست و در زمانِ حال هم بازتولید میشود.

 هرچند، قدری وجه معرفتی و درونی آن نسبت به نمونههای داخلی یادمانهای دفاع مقدس کمتر است. این اتفاق- حاکمیت روح حماسه و بازتولید در زمان حال- چیزی است که کمتر در یادمانهای دفاع مقدس ما دیده میشود.

 در ملیتا قرار نیست زمان بیاستد و بازدیدکننده به گذشته سیر کند. روح حاکم بر ملیتا، تعمیم حماسه در دل زندگی فعلی بشر است.

پس چندان عجیب هم نخواهد بود که کافه تریا هم ازجمله عناصر موجود در یک موزه جنگ است. در مقام قیاس متصور شوید که در شلمچه یا طلاییه، کافه تریا یا کافیشاپ ایجاد شود.

https://shoma-weekly.ir/R3smMM