نیروهای انقلاب (مقاومت اسلامی)
رهبر معظم انقلاب اسلامی در تحلیل خود از فرایند تبدیل نیروهای انقلاب که همان نیروهای مقاومت در رژیم گذشته هستند به نیروی در قدرت و حکومت فرمودند که در کشورهای مختلف که انقلاب کرده‌اند همان نیروهای انقلاب یا مقاومت پس از به قدرت رسیدن یا دولت می‌شده‌اند یا تشکیل حزب می‌داده‌اند و پس از به قدرت رسیدن چیزی بنام گروه مقاومت یا نیروی انقلاب باقی نمی‌مانده است، مثل فرانسه و الجزایر و امثالهم.
ولی در انقلاب اسلامی ایران همین نیروهای انقلاب و مقاومت که در سرنگونی رژیم ستم‌شاهی نقش داشتند و مبارزه کرده بودند به ابتکار امام خمینی بسیج مقاومت را تشکیل دادند.4/9/94
البته بر اساس آنچه در تاریخ انقلاب اسلامی رخ داد این نیروهای انقلاب در چند نهاد و تشکیلات توزیع شدند که رهبر معظم انقلاب فرمودند آنها اگر در جای دیگری هم بودند و اسمشان در بسیج نبود؛ ولی واقعا بسیجی بودند.
این نهادها عبارت بود از کمیته‌های انقلاب اسلامی، حزب جمهوری اسلامی، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و دیگر نهادهای انقلابی.
بنابراین به لحاظ تشکیلاتی جمعی از آنها در بسیج و جمعی در حزب جمهوری اسلامی عمدتا متمرکز شدند، که از آن زمان یکی از بحث‌های بین نیروهای حزب و بسیج این بود که آیا نیروهای عضو حزب می‌توانند بسیجی هم باشند؟ یا نیروهای بسیج می‌توانند عضو حزب باشند یا خیر؟
که در نهایت با توجه به نظرات حضرت امام (ره) و شهید بهشتی و حضرت آیت الله خامنه‌ای (مدظله‌العالی) که بعدا دبیرکل حزب شدند، مشخص شد که فرماندهان و مسئولین بسیج که رسمی و رده‌های نظامی تلقی می‌شوند نمی‌توانند عضو حزب باشند.
اما نکته مهم این بود که چه نیروهای انقلابی که به بسیج رفتند و چه نیروهایی که به حزب جمهوری اسلامی و دیگر نهادهای انقلابی رفتند ماهیتشان تغییر نکرد و همچنان انقلابی و جهادی و بسیجی‌منش باقی ماندند و از ارزش‌های انقلاب دفاع کردند و قدرت آنها را تسخیر خود نکرد و مفاهیم و معارف عالیه اعتقادی خود را فراموش نکردند.
در آموزش‌های مستمر حزبی بر تقویت مبانی اعتقادی و انقلابی تاکید و شیفتگی برای خدمت را بر تشنگی برای رسیدن به قدرت ترجیح می‌دادند.
وظیفه ویژه بسیج مقاومت
رهبر معظم انقلاب اسلامی وظیفه و خصوصیت مهم بسیج مرکب از نیروهای مقاومت و انقلاب را؛
- گستره حضور در تمام عرصه‌های نظامی، علمی، هنری و مدیریتی، فرهنگی و اقتصادی برای دفاع از ارزش‌ها و هویت انقلابی و دفاع از هویت ملی دانستند.
این وظیفه دقیقا همان وظیفه‌ای است که در ابتدای انقلاب برای حزب جمهوری اسلامی نیز تعریف شده بود جز عرصه نظامی، یعنی در دیگر عرصه‌های علمی، هنری، مدیریتی، فرهنگی و اقتصادی و سیاسی حضور نیروهای انقلابی ضروری بود، در واقع امام و رهبری وظیفه سیاسی به معنای حزبی و ورود در جناح‌بندی‌ها را برای بسیج ممنوع کردند و ورود به عرصه نظامی را برای حزب، ولی بقیه ویژگی‌ها و وظایف نیروهای انقلاب در بسیج و حزب جمهوری اسلامی یکی بود.
این وظیفه را حزب جمهوری اسلامی تا سال 64 ادامه و انجام داد و بسیج هم همچنان بر این وظیفه همت گماشت و هر دو در دفاع از هویت انقلاب اسلامی تلاش جدی داشتند و با انحرافات مبارزه می‌کردند.
احزاب تراز انقلاب و الگوی بسیج
پس از تعطیلی حزب جمهوری اسلامی احزابی که به فعالیت خود ادامه دادند و می‌خواستند در مسیر اهداف و آرمان‌های انقلاب اسلامی حرکت کنند و بدون چشم‌داشت به قدرت همه تلاش خود را برای حاکم‌کردن صالحان و عناصر پایبند به انقلاب و اهداف و آرمان‌های آن به‌کار بردند، احزابی هستند که همان روحیه مقاومت و انقلابی‌بودن قبل از انقلاب را حفظ کرده و می‌توانند پرچم مدیریت جهادی و روحیه انقلابی را حفظ کنند.
احزابی که بر هویت اسلامی و انقلابی نظام پافشاری کرده و با حرکت‌های لیبرالی و سکولاری مخالفت ورزیده و با دشمن اصلی نظام که آمریکا و صهیونیست هستند مقابله نمایند احزابی هستند که در خط انقلاب و نظام مانده‌اند.
آفت نیروهای انقلاب
رهبر معظم انقلاب دو آفت مهم را برای نیروهای انقلاب اعم از بسیجی و انقلابی متذکر گردیدند که باید بدان توجه و دقت جدی کرد.
1- آفت غرور، اینکه نیروی انقلابی در بسیج یا در حزب در خط انقلاب، خشوع و تواضعش را از دست بدهد و به هر میزان که در چشم مردم بالاتر می‌رود در نزد نفسش پایین نرود یک آفت است باید همه مراقب باشند که به خاطر انقلابی بودن و بسیجی بودن تصور نکنند که باید مغرور باشند.
2- ورود در مسابقه زرق و برق زندگی است؛ عناصر انقلابی و بسیجی آن وقتی که داخل دنیا‌طلبی و زرق و برق دنیا می‌شوند و چشم آنها را مال دنیا کور کرد دیگر نمی‌توانند وظیفه خود را که دفاع از آرمان‌هاست به سرانجام رسانند.