کتاب ولایت و حکومت را می توان به عنوان یکی از منابع مطالعاتی در این حوزه دانست، این کتاب شامل مجموعه بیانات رهبر معظم انقلاب، حضرت آیتالله خامنهای در ارتباط با موضوع ولایت و حکومت است که از سال 1353 تا 1390 توسط ایشان ایراد شده است. رهبری در سخنانی که در این کتاب آمده به کارکرد نظام اسلامی اشاره کردهاند: «چگونه پیغمبر انسانها را میسازد: مدرسه درست میکند؟ مکتب فلسفی درست میکند؟ صومعه و جایگاه عبادت، درست میکند؟ نه؛ پیغمبر برای ساختن انسان، کارخانه انسانسازی درست میکند. پیغمبر ترجیح میدهد که ده سال، بیست سال، دیرتر موفق بشود؛ اما آنچه میسازد، یک انسان و دو انسان و بیستتا انسان نباشد؛ کارخانه انسانسازی درست کند که به طورِ خودکار، انسانِ کاملِ پیغمبرپسند تحویل بدهد. پس پیغمبر برای ساختن انسانها و به قِوام آوردن مایه انسان، از کارخانه انسانسازی استفاده میکند. کارخانه انسانسازی چیست؟ کارخانه انسانسازی، جامعه و نظام اسلامی است.»
ما امروز شاهد بیداری اسلامی و انقلابهای مختلفی در جهان هستیم و یکی از مباحثی که پرداختن به آن بسیار مهم است، مسئله ولایت و حکومت است. مسئلهای که از آغاز حرکت کاروان اسلام مطرح بوده و میبایست تبیین شود. با مطالعه این کتاب خواننده میتواند به جواب پرسشهایی نظیر اینکه ولایت و حکومت چه نقشی در میان سایر اجزای اسلام دارد؟ چه جایگاه و ارتباطی با دیگر ارکان اسلام دارد؟ درجه اهمیت مسئله حکومت در اسلام چیست؟ آیا میتوان نسبت به آن منفعل یا بیاعتنا بود؟ در طول تاریخ اسلام، نسبت به این مسئله چگونه برخورد شده است؟ بشر در این بحث تا چه حدی از خود اختیار دارد؟ جایگاه و نقش پیامبر اسلام و همچنین سیره و عمل ایشان در مورد مسئله ولایت و حکومت چه بوده است؟ آیا مسئله ولایت و حکومت تنها در صدر اسلام مطرح بوده و بعد از آن قابل تداوم نبوده است؟ ائمه معصومین چه جایگاه و نقشی در این زمینه داشتهاند و سیره ایشان چگونه بوده است؟ مسئله ولایت و حکومت یک امر الهی است یا بشری؟ این مسئله، یک مسئله فطری است یا تشریعی؟ آیا خداوند متعال در این زمینه قوانینی وضع کرده است؟ دست پیدا کند.
این کتاب که در چاپ چهارم در 5 هزار نسخه منتشر شده، در مجموع 14 هزار نسخه از سوی «موسسه فرهنگی ایمان جهادی(صهبا)» از آن راهی بازار کتاب شده است.