ادب و هنر

مروری بر متن و حواشی سی امین جشنواره فیلم فجر

محمد دیندار
 بزرگداشت های با ارزش

بخش بزرگداشت از چند سینماگر سینمای ایران از جمله بخش های زیبا و ارزشمند این جشنواره بود. در این  میان فیلم هایی نیز که برای این هنرمندان ساخته شده بود هم مورد توجه شرکت کنندگان قرار گرفت. در میان این فیلم ها می توان بهترین فیلم ساخته شده را  مربوط به بزرگداشت حسین زندباف دانست که توسط کمال تبریزی ساخته شده بود و ضعیف ترین کار را نیز می توان به فیلم بزرگداشت علیرضا زرین دانست که توسط باشه آهنگر کارگردانی شده بود.
زندباف همانطور که مجری مراسم یعنی شهیدی فر(مجری برنامه پارک ملت) اشاره نمود با این فیلمی که در بزرگداشتش ساخته شده بود، نشان داد علاوه بر اینکه یک تدوینگر متبحر می باشد، بازیگری توانا نیز می باشد!

 ابراز احساسات شدید
 نسبت به خسرو شکیبایی

نشان دادن گوشه هایی از بازی خسرو شکیبایی در فیلم های مختلف و دریافت جایزه سیمرغ بلورین از جشنواره فیلم فجر در سال های گذشته، با استقبال و تشویق شدید حاضرین در تالار وحدت روبرو گردید. خسرو شکیبائی از جمله بازیگران سینمای ایران می باشد که از منشی مردمی برخوردار بود و به همین دلیل همچنان در بین مردم و اهالی سینما و رسانه از محبوبیت و ا حترام خاصی برخوردار است. یادش گرامی باد.

 27 پله درد سر ساز
دکور طراحی شده برای  مراسم افتتاحیه جشنواره امسال به شکلی تمام واقعی باعث دردسر برای تعدادی از فیلمسازان که باید از پله های متعدد آن پایین می آمدند، شد. هر چند که همه شاهد ارتفاع بلند و پله های زیاد این دکور  بودند، اما شاید هیچکس تعداد این پله ها را نشمرد،  ولی نگارنده وقتی اقدام به شمارش این پله ها که به شکلی غیر استاندارد و با شیبی تند ساخته شده بودند، نمود؛ متوجه گردید که تعداد  آنها 27 پله می باشد که الحق نفس هر کسی را که قرار بود از آنها پایین بیاید به شمارش می انداخت. از همین رو بود که وقتی داود رشیدی در بخش بزرگداشت ها از این 27 پله پایین می آمد تا در مراسم بزرگداشتش شرکت جسته و مورد تقدیر قرار گیرد، به طرز تلخی سرنگون شد و بر روی این پله ها افتاد، چنانکه  با این صحنه ناگهان  تمام سالن  تالار وحدت در شوک و سکوت فرا رفت و تمام حاضرین از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گرفته تا تمامی هنرمندان  و سینماگران و اهالی رسانه به تلخی و حیرت به این حادثه نگاه کردند. دقایقی بعد وقتی همسر این بازیگر پیشکسوت در وسط سالن به پاخاست و خطاب به مدیران جشنواره گفت:" وقتی شما چنین دکوری با این همه پله می زنید، باید یک نفر را همراه با میهمان نموده تا برای پایین آمدن  به او کمک کند"؛ تازه کارگردان و سایر دست اندرکاران مراسم افتتاحیه پی بردند که چقدر از بدیهی ترین کار غفلت ورزیده اند.
این پله های دردسرساز و غیر استاندارد باعث شد تا سایر میهمانان نیز با مشکل و احتیاط بیشتری از آنها پایین بیایند و نزدیک بود باز هم یکی دو نفر آنها بخاطر طراحی بد دکور موقع پایین آمدن  سقوط کنند. به هر حا با کمی دقت می شد با دکوری به سبک ایرانی و نه به تقلید از برنامه های خارجی، از این مشکل ناخوشایند و تلخ در مراسم افتتاحیه جلوگیری نمود و بر گرمی مراسم افزود.
در هر حال جا دارد تا این دکور در مراسم اختتامیه تغییر نماید و گرنه مطمئن باشید که در مراسم اختتامیه تلفات بیشتری خواهیم داشت؛ بخصوص اینکه در آنجا برندگان زن و سالمند  نیز در صورت وجود این دکور مجبور خواهند بود از پله های طولانی و غیر استاندارد آن پایین آمده و بی شک با مشکلات بیشتری روبرو خواهند بود.

 تقدیری که جایش  اینجا نبود!
بخش تقدیر از چهار انیمیشن ساز که فیلم هایشان در جشنواره حضور دارد وهنوز به نمایش در نیامده به واقع جایش در مراسم افتتاحیه نبود و باید متولیان جشنواره اجازه می دادند  نخست فیلم ها در جشنواره به نمایش در آمده و سپس این آثار و سازندگانشان، آن هم پس از ارزیابی آثارشان مورد تقدیر قرار گیرند. بخش  زشت این ماجرا آنجا بود که عظیمی سازنده انیمیشن 1400  در  فیلم کوتاهی که با حضور چهار کارگردان انیمیشن ساز ساخته بود، در صحبت هایی نامناسب از وجود کمبود دستشویی در دفتری که این فیلم در آنجا تهیه شده بود به گله گزاری پرداخت و گفت برای فیلم بعدی اش  قبل از اینکه به بخش خلاقانه و هنری کار فکر کند، باید به تأمین دستشویی کافی برای عوامل فیلمش بیاندیشد. این سخنان لوس و بی ارزش در حالی که یکی دیگر از انیمیشن سازان از لزوم پرداختن به ارزش ها در فیلم های انیمیشن  سخن می گفت و قرار دادن آنها در یک  کادر به نوعی بی احترامی به میهمانان و نادیده گرفتن شأن چنین مراسمی که  در ایامی خاص برگزار می شود، گردید. در اینجا باید از عظیمی کارگردان انیمیشن 1400 پرسید با توجه به اینکه شهرداری تهران برای این انیمیشن شما که اتفاقأ دارای صحنه هایی نامناسب نیز می باشد، هزینه هایی میلیاردی نموده و شما خود نیز به بودجه عالی این کار اعتراف کردید، چرا با توجه به این همه دغدغه ای  که برای دستشویی دارید، از ابتدا در فکر کار در دفتری بزرگتر نبودید که چند دستشویی داشته باشد، تا حالا مجبور نباشید در مراسم افتتاحیه جشنواره بین المللی فیلم فجر وقت شرکت کنندگان را با سخنانی سخیف بگیرید! ؟ آقای عظیمی! پس از این همه سال  باید بدانید که هر گونه حرف از جمله  طنز جای خود را دارد و هر نکته مکانی دارد. حداقل این نکته را از "سیا ساکتی"بیاموزید.
در هر حال جا داشت تا متولیان مراسم افتتاحیه نیز در این مورد دقت لازم را نموده و از  پخش اینگونه صحبت های سخیف که با سردی  سینماگران نیز روبرو شد، در این مراسم ملی و با حضور میهمانان خارجی جلوگیری می کردند.

 خاطره یا طرح فیلمنامه
محمد خزاعی در مراسم افتتاحیه به ذکر خاطره ای پرداخت که بیشتر به طرح فیلمنامه شباهت داشت تا  یک خاطره. او در این مراسم گفت: چند روزپیش که به بازار رفته بودم، پیرزنی متوجه شد که من یکی از مسئولین برگزاری جشنواره فیلم فجر هستم. وی از اطلاعات بسیار زیادی در زمینه سینما برخوردار بود و  از من خواست تا در برگزاری جشنواره دقت زیادی انجام دهم و...
با توجه به اینکه چندی پیش در برنامه نود شاهد مصاحبه با یک پیرزن از اهالی بوشهر بودیم که از اطلاعات بسیار زیادی در باره فوتبال و تیم شاهین بوشهر برخوردار بود، به نظر می رسد که خاطره دبیر جشنواره فیلم فجر نیز اقتباسی سینمایی از همان برنامه نود و پیر زن بوشهری می باشد.

 همه نالان از کیفیت فیلم ها
اکثر شرکت کنندگان در جشنواره فیلم فجر در برج میلاد که از  اهالی سینما و رسانه می باشند، نسبت به  افت کیفی فیلم های بخش مسابقه نه تنها گله مند هستند بلکه از این نزول شدید کیفی نیز به شدت شگفت زده می باشند. در حالی که مدیران سینمایی از دو سال پیش اعلام کرده بودند که باید عملکرد آنها را در جشنواره سی ام فیلم فجر مورد ارزیابی قرار داد، اکنون  با تماشای این آثار می توان دریافت که متاسفانه این عملکرد نمره قبولی را از سوی صاحب نظران و نیز مردم نخواهدگرفت.

 خانواه مهدی هاشمی در جشنواره فجر
حضور اعضای خانواده مهدی هاشمی بازیگر محبوب و توانمند سینمای ایران در هنگام نمایش فیلم تلفن همراه رئیس جمهور با بازی مهدی هاشمی از نکات جالب روز نخست جشنواره فیلم فجر بود. مهدی هاشمی در تمام دقایقی که فیلم در سالن برج میلاد نمایش داده می شد، با دقتی خاص و تأمل بسیار به این فیلم و بازی خود نگاه می کرد؛  در حالی که در همان لحظات، تماشاگران تحت تأثیر بازی زیبای وی در طول فیلم لبخند به لب داشته و یا قهقهه سر می دادند.
تلفن همراه رئیس جمهور البته نظرات مختلفی را میان منتقدان بر انگیخت، اما آنچه که این فیلم را سرپا نگه می دارد، همانا بازی خوب مهدی هاشمی می باشد که این بازی خوب در فیلم "ضد گلوله" به اوج  خود رسد.
بی شک مهدی هاشمی یکی از گزینه های اصلی و لایق برای دریافت سیمرغ بهترین بازیگر مرد برای فیلم ضد گلوله می باشد.

 حسین یاری
 و بر خورد منطقی  با منتقدان

در حالی که بعضی از اهالی سینما در برابرنقدهایی که نسبت به آثارشان توسط اهالی رسانه  انجام می گیرد، مواضع سخت و غیر منعطفی از خود بروز داده و حتی کار را به پرخاش نیز می کشانند، اما حسین یاری در جریان برگزاری نشست فیلم یک سطر واقعیت با رفتاری متین و منطقی اعلام کرد اگر شما منتقدان روزی از  بازی من ایراد بگیرید، قطعأ باید بگردم و ایراد کار خودم را پیدا کنم و من از همه نظرات شما برای ارتقای کارهایم استفاده و بهره می گیرم.
 شور شیرین و زندگی شهید کاوه
شور شیرین از معدود آثاری است که به زندگی یکی از سرداران دفاع مقدس یعنی شهید کاوه می پردازد. هر چند که ساخت این فیلم در چنین شرایطی که سینمای ایران به روزمره گی افتاده و کمتر شاهد مضامین نو و ارزشمند در آن هستیم، یک غنیمت محسوب می گردد و  قدمی است که باید پاس داشته شده و تقویت گردد، اما در عین حال جا داشت تا در این اثر بیشتر به شخصیت شهید کاوه پرداخته  شده و صرفأ به یکی از عملیات هایی که وی فرماندهی آن را در کردستان به عهده داشته کفایت نمی شد؛ زیرا شخصیت این شهید از چنان ابعاد  گسترده و جالبی بر خوردار است که می تواند دست مایه فیلمی قوی تر گردد.

 بوسیدن روی ماه یخ
جشنواره را شکست
 در حالی که اهالی رسانه و سینما تا چند روز اول جشنواره، ازکیفیت پایین فیلم ها به شدت گله داشتند و به معنای واقعی کلمه حوصله اشان از دیدن این همه فیلم ضعیف که در حد و اندازه سینمایی نبوده و بیشتر به آثار تلویزیونی آن هم از نوع ضعیفش شباهت داشتند، حوصله اشان به سر رفته بود، در روز چهارم جشنواره نمایش فیلم بوسیدن روی ماه ساخته همایون اسعدیان باعث گردید تا یخ جشنواره شکسته و اصحاب مطبوعات و هنرمندان  حاضر در برج میلاد با  تماشای چنین اثر زیبا و تأثیرگذاری به وجد آمده و از تماشای این فیلم احساس رضایت و شعف نمایند.
بوسیدن روی ماه اثری است که به شکلی بسیار ظریف و بی هیچ  شعاری، به زندگی دو مادر شهید می پردازد تا در یک لحظه و بزنگاه حساس که بیست سال انتظار آن را می کشیده اند، دست به انتخابی بزرگ و عجیب بزنند... در باره این فیلم بیاد ماندنی در شماره های آتی بیشتر خواهیم نوشت و با عوامل اصلی ان نیزگفتگو  خوهیم داشت.

 مظلومیت بخش مستند
در جشنواره فیلم فجر
برنامه ریزی غلط دست اندرکاران جشنواره فیلم فجر و  افزودن بخش مستند به این جشنواره در حالی که آثار مستند خود دارای جشنواره مستقل بوده اند، باعث گردید تا سالن کوچک نمایش فیلم های مستند که بسیاری از آنها نیز آثاری تلویزیونی می باشند، با استقبال کمی از سوی هنرمندان و اهالی مطبوعات روبرو گردد. بطوری که بیشتر حاضرین در سالن نمایش فیلم های مستند خود عوامل ساخت آن فیلم بودند تا سایر علاقمندان. در هر حال مدیران سینمایی باید پس از یک دوره برگزاری جشنواره متوجه این قضیه شده باشند که تنها و تنها بخش مهم جشنواره فیلم فجر بخش مسابقه آن می‌باشد و افزودن بخش های دیگر باعث به هدر رفتن انرژی و هزینه ها شده و بخشی را که می توانست در جشنواره ای  دیگر با  استقبال روبرو شود، در اینجا به یک فرصت از دست رفته بدل می سازد.

 حضور غیر مفید آقا زاده آمریکایی در جشنواره فیلم فجر
حضور پسر الیور استون کارگردان معروف آمریکا در جشنواره فیلم فجر که برای دومین بار است به ایران سفر می کند، هیچ دستاوردی را برای کشورمان به همراه نداشته و حرکتی تبلیغاتی از سوی جشنواره محسوب می گردد که در همین حد هم جواب نمی دهد. حضور این آقا زاده آمریکایی در برنامه هفت و پاسخ های دیپلماتیک وی مبنی بر اینکه هیچ شناختی از سینمای ایران ندارد ، نشان داد که  یا مدیران سینمایی نتوانسته اند با این همه هزینه ای که خرج  دو سفر وی به ایران شده، تصویری دقیق از سینمای ایران به فرزند استون! ارائه نمایند و یا او دارد با مجموعه سینمایی کشور بازی کرده و هیچ خیری از او به سینمای ایران نخواهد رسید. ضمن اینکه اصولأ فرزند الیور استون در حدی نیست که اینگونه از او برای سفر به ایران دعوت شده و این همه مورد مهر و محبت قرار گیرد.
در هر حال حضور این آقازاده  در جشنواره فیلم فجر و بخصوص برنامه سینمایی هفت با انتقادات زیادی روبرو شد. بخصوص آنکه حرکات و حرف های او نیز در این برنامه به دل کسی ننشست و بر دامنه این انتقادات افزود.
https://shoma-weekly.ir/bKfxZL