محمد مهدی اسلامی- انتخابات مرحله دوم همواره یکی از موارد اختلاف برانگیز در ارزیابی نظام انتخاباتی محسوب می شده و موافقان و مخالفانی داشته است. اما فارغ از ارزیابی نظری مزیت های نسبی دو مرحله ای یا تک مرحله ای بودن انتخابات؛ واقعیتی که در انتخاباتهای مجلس شورای اسلامی خود ا نشان داده است، کاهش چشم گیر میزان مشارکت در انتخابات بوده است. چه آنکه بسیاری که رای دادن را فراتر از یک حق انتخاب به عنوان یک پدافند غیرعامل در برابر دشمنان تلقی می کنند؛ با رای دشمن شکن در مرحله اول ماموریت خود را تمام شده یافته و نیز برخی از حامیان نامزدهایی که به مرحله دوم راه نیافته اند نیز از مشارکت در این انتخابات کناره گیری می کنند. تا آنجا که گاه شاهد کاهش مشارکت به حدود یک سوم مشارکت کنندگان در مرحله اول بوده ایم.
اینک اما تفاوتهایی با دوره های پیشین قابل احساس است. نخست نظر امام امت آیت الله العظمی خامنه ای مبنی بر ضرورت مشارکت در دور دوم انتخابات به عنوان یک وظیفه دینی است. نکته دیگر قرار گرفتن ایران در نقطه ای سرنوشت ساز است که احتمال یک دستاورد بزرگ در مذاکرات هسته ای را فراروی کشورمان قرار داده است. بی شک یک حماسه حضور دیگر در محاسبات دیپلماتیک کشورهای طرف مذاکره اثری فراتر از بسیاری از دیگر پشتوانه ها دارد.
اما نکته سوم خاصه در برخی کلانشهرها راه یافتن چهره هایی به مرحله دوم هستند که همگی به یک اردوگاه فکری تعلق دارند و از این رو رای دادن گزینشی رای دهندگان را بیش از انتخاباتهای گذشته متبادر به ذهن می کند که در نتیجه می تواند آرایی نزدیک به هم را به ارمغان آورد. در چنین شرایطی ساماندهی آرا توسط بخشی از نامزدها می تواند به تغییر نتیجه انتخابات منتهی گردد. از این رو کافی است حامیان یکی از طرفهای رقابت حساسیت کمتری نسبت به مشارکت در مرحله دوم از خود به نمایش بگذارند تا نتیجه انتخابات به نفع رقیب تغییر نماید. در این میان توجه به این مهم ضروری است که اگرچه اغلب نامزدهای راه یافته به مرحله دوم در سپهر سیاسی اصولگرایی تعریف می شوند؛ اما سلایق گوناگون مانع وحدت آنها با یکدیگر شده است. مواردی همچون راه یافتن عناصر پخته به مجلس که به قانونگذاری تسلط بیشتری دارند و صاحب اندوخته هایی در خصوص واقعیت های کشور هستند یا راه یافتن عناصر جوانتر که دارای مواضع رادیکال و تند در خصوص حوادث گوناگون می باشند یکی از این گذرگاه هاست. معتقد بودن به جذب حداکثری یا خالص سازی حداکثری گذرگاه دیگر است و ...
عدم مشارکت یا کاهش دقت در نامزد گزینی رای دهندگان می تواند نتیجه ای در تغییر فضای غالب مجلس به سوی یکی از دو تفکر داشته باشد. اینک حدود ۶۵ کرسی به مرحله دوم کشیده شده است (قریب به یک پنجم کرسی های مجلس) که نتیجه انتخابات آن در تغییر موازنه کنشگران سیاسی در مجلس آینده نقشی انکار ناپذیر دارد. خاصه آنکه این موضوع در خصوص تهران که عموما تابلودار جریانات است با نسبتی شدیدتر رخ داده است و چهره های موثر در تعیین فضای مجلس در انتظار مرحله دوم هستند. در این رقابت پایاپای و نزدیک، حتی یک رأی نیز تعیین کننده خواهد بود تا کدام گونه نمایندگان به مجلس راه یابند. نمایندگان که خود مطلق انگار هستند یا کسانی که آستانه تحمل بالاتری دارند و از این رو هزینه های کمتری برای کشور ایجاد می کنند. نمایندگانی که اصالت را برای هیاهوی رسانه ای قائل هستند یا نمایندگانی که به دنبال داشتن پشتوانه ای از خرد جمعی هستند و ... با این وصف نباید کار را نیمه تمام رها کرد و باید با تمام توان در انتخابات ۱۵ اردیبهشت حضور یافت و مرحله دوم را نیز جدی گرفت.